In juni 1817 reed de Duitser Karl von Drais met een loopfiets door Mannheim. Hij wist toen nog niet wat voor gevolgen dat zou hebben op ons favoriete tijdverdrijf. Baron von Drais verbeterde een loopfiets. Dat was een houten frame met houten wielen met een gesmede ijzeren velg en een rem op het achterwiel. Vooruitkomen deed hij door zich af te zetten tegen de grond, trappers waren er dus nog niet. Von Drais noemde zijn toestel Velocipede. Hij haalde een gemiddelde snelheid van 13 km/u. Snel, want een postkoets haalde maar 6 km/u.

Eerste fiets met trappers en ijzeren wielen

Pas een hele tijd later, in 1865, ontstond het model dat op onze huidige fiets leek. De Fransman Pierre Michaux en zijn zoon Ernest bpuwden een tweewieler met een ijzeren frame en ijzeren wielen. Ze noemden hun uitvinding de vélocipède. Die naam komt uit het Latijn: velox, snel en pes, voet). De trappers zaten aan de voorkant, een ketting zat er nog niet op. Omdat er daardoor geen overbrengingsverhouding was, kon de fiets alleen sneller gemaakt worden door het voorwiel te vergroten. Dat was de opmaat voor de Hoge Bi in 1870. Een bloedlinke fiets, die en heel onstabiel was en waarmee je makkelijk over de kop ging als je een obstakel raakte. James Starley bouwde een van de eerste, de Ariel, in 1871. In 1868 werd al wel de eerste fiets met kettingaandrijving gebouwd. Hiermee verdwenen de pedalen naar het frame. Misschien wel de belangrijkste wijziging vond plaats in 1888, toen vroeg John Dunlop namelijk patent aan op luchtgevulde fietsbanden, die in plaats van de massief rubber modellen kwamen.

Voor ons, wielrenners en mountainbikers, is de uitvinding van de derailleur een goede 2e, na de luchtband. In 1937 werd er voor het eerste een derailleur gebruikt in de Tour de France. Daarvoor moesten de renners nog hun achterwiel omdraaien om een ander tandwiel te gebruiken….een 2-speed. Een jaartje later kwam de eerste derailleur die met een kabel bediend werd.

Hier zie je de renners (TdF 1928) bovenop de berg hun achterwiel omdraaien om met een paar tandjes kleiner te kunnen afdalen.

Stilstand is niet per se achteruitgang

Gek genoeg zijn er daarna geen grote wijzigingen meer geweest. Ok, fietsen zijn lichter, stijver en een stuk veiliger geworden. We hebben schijfremmen, kunnen draadloos schakelen, maar in feite is er sinds 1888 geen wezenlijke verandering meer aan het concept gedaan. Dat hoeft misschien ook niet, wij zijn heel tevreden met de huidige stand van zaken. Dus, Lieve Fiets…van harte met je 200e verjaardag.