Het was te verwachten. Na de introductie van 12 speed en bijbehorende ommezwaai qua filosofie waren we vorig jaar erg enthousiast. Shimano had met de M9100 XTR groepset echt weer iets chiques uit de hoge hoed getoverd. Fluisterstille aandrijving, breed bereik, eenvoudig bedieningsgemak en een stel bikkelharde remmen. Mooi materiaal met bijbehorend prijskaartje. Maar in de breedte bleef Shimano achterlopen. 2x setups of 11 speed aandrijving met beperkt bereik. Nu is daar dus 12 speed in een betaalbare versie.

SLX in actie

Shimano XT M8100

De missie van de Japanners lijkt vrij duidelijk te zijn geweest. Dezelfde prestaties als bij XTR voor een vriendelijkere prijs. En dat lijkt gelukt. Op het eerste zicht is het aantal vergelijkingen dan ook erg groot. De belangrijkste technieken zijn zo goed als mogelijk één op één gekopieerd. Een 12 speed cassette met ‘Microspline’ passing. Wil je een 12 Speed Shimano groep monteren dan houdt dat dus in dat je een naaf met Microspline body zal moeten kiezen. De komende tijd zullen deze waarschijnlijk als paddestoelen uit de grond schieten. Verder zien we ‘Hyperglide+’ Een marketingterm voor de manier waarop Shimano de cassette heeft bewerkt waardoor de schakelsnelheid toeneemt en het geluid juist afneemt.

Achterderailleur

De hoekige vormen samen met de glimmende vlakjes op de flink groter geworden derailleur vormen een fraai gezicht. De kooi op de derailleur is flink langer geworden en ook de derailleurwieltjes zijn gegroeid. 13 tandjes tellen ze nu. Dit is nodig om de ketting beter te geleiden op de lichtste versnellingen. Op de derailleur zit wederom een ‘aan/uit’ knop. Hiermee verhoog je de veerspanning waardoor de ketting minder ‘klappert’. Een geruisloze aandrijving dus. Ook is ‘Shadow+’ gebleven. Dit houdt in dat de derailleur onder de hanger een fractie terug naar binnen hangt. Zo steekt de derailleur minder uit en is de afstelling preciezer. Er zijn twee soorten derailleurs. één voor een enkel blad setup RD-M8100-SGS (284 gram) en een tweede RD-M8120-SGS (290 gram) voor een dubbel setup. Want inderdaad, Shimano brengt beide groepsets ook met een crank met twee voortandwielen.

In vergelijking met een XTR derailleur is de XT variant een kleine 50 gram zwaarder. Veerspanning en de gebruikte derailleurwieltjes zijn vergelijkbaar.

Cassette

We haalden het al even aan, Microspline. Om voldoende bereik te kunnen genereren moest Shimano iets doen aan hun passing wat betreft de cassettebody. Hiervoor introduceerde Shimano afgelopen jaar Microspline Een kortere body waarop de bijbehorende cassette past met een vertanding van 10 tot 51 tandjes. Die tandwielverhouding is gebleven en nu dus ook voor XT beschikbaar. In tegenstelling tot XTR is er in de cassette geen titanium verwerkt en ook de hoeveelheid aluminium kransen is teruggedrongen. 2 Alu kransjes, de rest staal. In de cassette zit dan ook het grootste gewichtsverschil. 470 gram voor XT ten opzichte van 367 gram bij XTR. Net geen 100 gram dus.

Links SLX in 10-45. Rechts XT in 10-51

Fiets je weinig in de bergen en wil je wel een setup met enkelblad dan heeft Shimano in 12 speed versie nu ook een tweede cassette. Deze heeft een ander verloop en begint bij 10 tandjes om te stoppen bij een tandwiel met 45 tandjes. Nog steeds vrij ruim dus.

Alle 12 speed cassettes krijgen het ‘Hyperglide+’ sausje mee. Zoals voortandwielen worden bewerkt om soepeler te kunnen schakelen en makkelijker de grote stap van binnenblad naar het buitenblad te kunnen verwerken, zo is dat nu ook gedaan bij de cassettes. De laatste drie stappen zijn flink (39-45-51) maar wel gelijk van grote. Steeds komen er 6 tandjes bij. Die evenredigheid werkt erg lekker. Je hebt geen enkele keer het idee dat je moment verliest door het schakelen.

Hyperglide+ in ‘actie’

De volledige stapjes zijn: 10-12-14-16-18-21-24-28-33-39-45-51

Crankstel

Shimano is een trouwe fan van aluminium als het om crankstellen gaat. En geef ze eens ongelijk. Problemen met Shimano cranks zijn er maar zelden. Het XT FC-M8100-1 crankstel (620 gram) is dan ook ‘gewoon’ weer een holle aluminium crank met 24 millimeter dikke as. Geen BB30 of andere exotische standaard. Shimano houdt vast aan hun Hollowtech II techniek.

De crank wordt standaard geleverd met een 32 tands kettingwiel. Die geeft in combinatie met de 10-51 cassette het beste bereik voor een brede doelgroep. Licht bergop en voldoende vaart op het vlakke. Losse tandwielen zijn te koop vanaf 28 tot en met 36 tanden (28/30/32/34/36). Allen met een narrow-wide bewerking met eigen twist zodat de ketting mooi aan het tandwiel blijft plakken. ‘Dynamic chain engagement+’ noemen ze dit. In tegenstelling tot het eerder uitgebrachte XTR crankstel heeft de XT crank een losse spider met daaraan vast het tandwiel in plaats van een direct mount bevestiging. Het is dan ook die tandwielbevestiging die momenteel bij de XTR crank voor veel problemen zorgt. Dit heeft ertoe geleid dat de XTR crank niet meer in die hoedanigheid op de markt is. Gewichten vergelijken heeft dan ook weinig zin. De XTR crank woog 516 gram. Een XT crank legt 620 gram op de weegschaal.

Denk je niet voldoende te hebben aan twaalf versnellingen of is het wisselen van tandwielen niet je ding dan is er een dubbel variant verkrijgbaar. Kies je hiervoor dan krijg je een zelfde crank maar dan met 36-26 verhouding. Hier is niet in te variëren. Bijpassend maakt Shimano alle soorten voorderailleurs inclusief een prachtige linker shifter welke ze beter 10 jaar eerder hadden geïntroduceerd.

Ketting

Het enige echte nieuwe aan de Shimano 12 speed kettingen zijn het feit dat deze tegenwoordig een quicklink hebben en dus niet met kettingpons gemonteerd te hoeven worden. Een prettige verbetering. Verder is de ketting natuurlijk iets smaller dan zijn 11 speed voorganger.

Quick-link!

Shifter

Het blijft elke keer wennen. Het schakel gevoel bij het indrukken van de shifter is compleet anders bij Sram. Waar je bij de Amerikanen nauwelijks kracht hoeft te zetten is het schakelen met Shimano toch altijd wat stugger. Hiervoor in de plaats krijg je dan weer een stukje precisie terug. En dat is ook wat waard.

Bij de SL-M8100-R (117 gram) zoals zo’n schakelunit officieel heet zijn een aantal zaken flink verbeterd ten opzichte van 11 speed XT. De hendel lijkt nagenoeg één op één XTR. Het gewicht is dan ook identiek. De prettigste verbetering is dat de harde klik iets soepeler is geworden. Verder is de ‘lepel’ ingelegd met rubber waardoor je tijdens het schakelen altijd grip houdt. Prettig in de regen, of wanneer je zonder handschoenen fietst.

Het enige echte verschil tussen de XTR en XT hendel merk je pas wanneer je kiest voor de I-spec versie. De uitvoering waarmee je de rem en schakelhendel kunt combineren. De instelmogelijkheden en bewegingsvrijheid is in dit geval een stuk(je) beperkter. Vooral omdat de XT hendel iets dikker is.

Grip!

Remmen

Shimano is al jaren ‘baas’ als het om schijfremmen gaan. Niet omdat ze er zo fraai uitzien. Ook niet omdat ze heel licht zijn of bijzonder goede remblokken hebben. Nee, vooral omdat ze het gewoon doen. Shimano remmen zijn hard, geven duidelijke feedback en zijn makkelijk in en af te stellen.

Zo ook de nieuwe BRM8100/BLM8100. Een complete rem weegt 392 gram en is daarmee 80 gram zwaarder dan de XTR versie. Nieuw is dat de remhendel nu twee contactpunten heeft met het stuur. Net als de XTR rem. En het klinkt zo makkelijk, maar waarom dat niet eerder is bedacht is mij een raadsel. Dit is maakt de rem aanzienlijk beter. De remkracht neemt toe, voelt minder sponzig en zeker als het er bergaf echt op aan komt krijg je beduidend beter feedback
Even de reach (afstand hendel tot stuur) instellen doe je met de draaiknop. Makkelijk en zonder tools te verstellen. Op veel cross country fietsen zal je de versie met 2-zuiger calipers terug zien. Hiervoor zijn de remblokken hetzelfde als bij 11-speed XT. Handig! Is 2-zuigers niet genoeg, dan maakt Shimano ook een 4-zuiger versie. Hiervoor zijn wel nieuwe remblokken ontwikkeld.

De schijven zijn eveneens nieuw. Verkrijgbaar van 140 tot en met 203 millimeter (140/160/180/203) en zijn flink op dieet geweest. De meest gebruikte schijf in Nederland, 160 millimeter weegt nog maar 109 gram. Gelijk aan XTR. Je hebt er wel een naaf met centerlock passing bij nodig.

Rijervaring

Natuurlijk, binnen nu en een paar maanden zien we vast de ene na de andere fiets met XT opduiken. We kregen echter de mogelijkheid om alvast een eerste indruk op te doen in de Spaanse zon. Die beloofde zon bleef achterwege, de Shimano spullen waren er wel.

Een eerste lus met ‘XC setup’, lees 2-zuiger remmen en een snelle fully gaf me de kans het schakelen onder impact berg op eens flink te testen. De groepset is beduidend stiller dan zijn voorganger. Kraakt minder tijdens schakelen onder zware omstandigheden en de ketting blijft berg af mooi strak gespannen. Een groep voor puristen die enkel het geratel van de body willen horen. Daarover gesproken. De met veel bombarie geïntroduceerde XTR ‘Scylence’ naven met stille vrijloop zijn inmiddels verdwenen. De XT naven hebben gewoon weer een vertrouwde bescheiden ratel.

De shifter verdient wat aandacht. Wanneer je deze niet goed op je eigen voorkeuren instelt werkt het geheel totaal niet prettig. De hendels van de shifter zijn lang. Wanneer dit is ingesteld en mijn duim mooi rust op het brede deel van de hendel is het eenvoudig om een tandje lichter te schakelen. Bij XT kan dat maximaal met twee tegelijk. Heb je SLX, dan is alleen een enkele klik mogelijk.

Het bereik is met het 32 tands voorblad meer dan voldoende. Ga je echt lange klimmen rijden in de hoge alpen dan is een 30 misschien nodig maar voor velen zal deze standaard setup genoeg zijn om jaarrond vooruit te kunnen.

De remmen maken me blij. Fraaie schijven, goede styling en een enorme bak remkracht. Zeker wanneer we een dag later op pad gaan met de 4-zuiger variant. Die gaan niet zomaar over de kook. Shimano is er in geslaagd om wederom een groep te presenteren die echt ‘af’ is. Degelijk, netjes en alles wat je wenst. Sram mag dan sexier zijn, met de XT-M8100 groep mag je ook best voor de dag komen. Hiermee zal de inmiddels flink opgelopen achterstand op de OEM markt in behoorlijk tempo worden ingelopen.

Shimano SLX M7100

Het gebeurt niet vaak dat Shimano twee groepsets tegelijk op de markt brengt. Dat zal dan ook niet gebeuren als het niet keihard nodig is. Wil je momenteel een fiets met SLX kopen zonder die zelf op te bouwen dan moet je heel goed zoeken. Het leek wel alsof SLX collectief was begraven.

Vanaf nu kun je dus al op SLX niveau de stap naar 12-speed maken bij Shimano. Zo zullen vanaf nu ongeveer alle fietsen van +/-€1200 standaard 12-speed zijn. SLX heeft nagenoeg over de gehele lijn dezelfde features gekregen dan XT. Behoorlijk wat onderdelen zijn dan ook gewoon hetzelfde maar dan met een andere afwerking. De gehele finish op alle SLX producten is een beetje blauw van kleur. Dat oogt luxe en zeker niet minder mooi dan XT. Integendeel zelfs.

In totaal weegt de groep 150 gram meer dan XT. 2449 gram ten opzichte van 2300 gram.
Een ander detail is dat de kettingwielen bij SLX enkel in 30, 32 en 34 verkrijgbaar zijn. 28 en 36 tands kettingwielen zijn dus niet beschikbaar. Ook heeft een SLX cassette maar één aluminium kransje in plaats van twee.

Tijdens een korte test met de SLX groepset konden we niet anders dan concluderen dat de verschillen tussen SLX en XT heel minimaal zijn. Oke, het is iets minder ‘crisp’ tijdens het schakelen dan XT of XTR, je fiets wordt er ietsjes zwaarder van en je maakt wat minder de blits. Maar al met al is het gewoon een hele mooie groep, geschikt voor een brede doelgroep.

Prijzen zijn helaas nog niet bekend maar zullen ongetwijfeld snel volgen.