Daniëlle Vermeulen is sportpsycholoog en triatleet. Voor Pedala geeft ze in haar maandelijkse Q&A antwoord op (sport)vragen van Pedala fans. Deze week is het thema: zenuwen.

Ik rij wedstrijden en ik heb voor de wedstrijd last van hele vervelende zenuwen. Hoe kan ik dat onder controle houden? – Mirjam

Daniëlle: Zo goed als elke sporter is weleens zenuwachtig voor een wedstrijd, dat is heel normaal hoor Mirjam. De een heeft dit vooral bij hele belangrijke wedstrijden, de ander voelt zich eigenlijk altijd wel zenuwachtig van tevoren. Weinig eetlust, kriebels in je buik, trillende handen; het zijn allemaal tekenen dat je nerveus bent.

Weinig eetlust, kriebels in je buik, trillende handen; het zijn allemaal tekenen dat je nerveus bent.

Technieken
Er zijn een hoop technieken die ik sporters aanleer tijdens de mentale training om hier iets mee te doen. Een greep hieruit zijn ademhalingstechnieken, ontspanningstechnieken, het luisteren van (kalmerende) muziek of het visualiseren van een goede race. Los van de mentale technieken die je kan leren, is er in mijn ervaring nog één ander ding heel erg belangrijk bij zenuwen: wat je er zelf over denkt.

Veel sporters denken namelijk dat zenuwen slecht zijn. Ik zal je wat vertellen: dat is helemaal niet zo! Sterker nog, de meeste sporters hebben wel een beetje zenuwen nodig om zich klaar te voelen en op ‘scherp’ te staan bij een wedstrijd. Elke sporter heeft een eigen ideaal spanningsniveau. De ene sporter heeft dus heel erg veel zenuwen nodig om goed te presteren, terwijl de ander juist goed presteert bij wat minder zenuwen.

De zenuwen die je hebt op je ideale spanningsniveau, helpen je juist om goed te presteren

Zenuwen zijn dus niet slecht, en je hoeft er ook niet tegen te vechten. Je gaat je vaak juist een stuk relaxter voelen als je ze er gewoon laat zijn. De zenuwen die je hebt op je ideale spanningsniveau zijn juist goede zenuwen, want ze helpen je om goed te presteren. Als je ze gaat zien als iets positiefs, dan kan je je dus ook goed voelen mét zenuwen.

Spanningsniveau
Als je er voor jezelf achter wilt komen hoeveel zenuwen jij ongeveer nodig hebt dan kan je het volgende doen: maak een lijstje van je laatste wedstrijden. Noteer hierna eerst hoeveel zenuwen je had bij elke wedstrijd op een schaal van 0-10 en noteer dan hoe goed elke wedstrijd ging op een schaal van 0-10. Kijk hierna naar je goede wedstrijden: hoeveel zenuwen had je doorgaans bij deze wedstrijden? Dan zou je ideale spanningsniveau best eens rond dat getal kunnen liggen. En misschien zie je ook wel dat je bij slechte wedstrijden een heel ander spanningsniveau had, veel hoger of veel lager. Hoe meer wedstrijden je op deze manier evalueert, hoe meer patronen je gaat ontdekken.

Hoe meer wedstrijden je evalueert, hoe meer patronen je gaat ontdekken

Als je weet hoeveel zenuwen je nodig hebt als sporter, dan kan je ook beter aan gaan voelen of je teveel of te weinig zenuwen hebt. En dan kan je heel gericht mentale technieken inzetten om je zenuwen omlaag te brengen of omhoog te krijgen.

Mijn tip voor jou is dus om eerst eens te kijken wat jouw vervelende zenuwen voor effect hebben op je wedstrijd. Want misschien helpen ze je juist wel en heb je er het meeste aan om ze lekker toe te laten, en ze te gaan zien als ‘helpend’ in plaats van ‘vervelend’. Succes Mirjam!

 

Wil je meer weten, of heb je zelf een vraag voor een volgende Q&A? Stuur je vraag naar danielle@animo-psychologie.nl of check de website of Facebookpagina van Animo Sportpsychologie.