Het wereldsnelheidsrecord
Edwin Haan
2 november 2015
In het artikel over de invloed van de rolweerstand zagen we al dat snelle Eddy onder de standaardcondities van onze voorbeelden bij een snelheid van 40 km/h alleen al 36,5 Watt moet trappen om de rolweerstand te overwinnen. We kunnen met deze wetenschap ook makkelijk de vraag beantwoorden hoe snel Eddy zou kunnen fietsen als hij alleen maar de rolweerstand hoefde te overwinnen? Het antwoord is dat in dat geval zijn totale ADV van 300 Watt gebruikt kan worden voor de rolweerstand, dus dat zijn snelheid dan 300/36,5*40 km/h = 328 km/h zou worden. Dat lijkt een beetje vreemd sommetje, want in de praktijk gaat natuurlijk het leeuwendeel van het vermogen zitten in het overwinnen van de luchtweerstand. Maar toch is er iemand geweest die deze ultieme snelheid heel dicht heeft benaderd.Fred RompelbergDe Nederlandse wielrenner Fred Rompelberg slaagde er op 3 oktober 1995 in om – in de slipstream van een speciaal ontworpen raceauto – het absolute wereldsnelheidsrecord te vestigen op de zoutvlakte van Bonneville bij Salt Lake City met een snelheid van 286,83 km/h! Hij had er al 8 jaar over gedaan en was diverse malen gecrasht… Tot op de dag van vandaag is dit het officiële wereldsnelheidsrecord. Bij zijn record gebruikte hij een speciaal ontworpen fiets met dubbel-reductie versnelling met een verzet van 70/13 – 60/15! Met 1 pedaalomwenteling kon hij 34,8 meter afleggen!Hoe kunnen we dit begrijpen en er aan rekenen?De truc is natuurlijk geweest dat Fred erin slaagde om zo perfect in de slipstream van de auto (en de speciale kooiconstructie) te rijden dat zijn luchtweerstandsfactor cdA vrijwel tot 0 gereduceerd werd. Hij hoefde dus vrijwel alleen de rolweerstand te overwinnen, zoals we hierboven al aangaven.We waren wel nieuwsgierig hoe perfect dit gewerkt heeft en hoe laag zijn cdA waarde wel niet geweest zou zijn. We hebben dus van de website van Fred de gegevens geplukt, die we nodig hadden om met onze calculator zijn wereldrecord na te rekenen. Hiervoor hebben we het gewicht m van de renner en fiets nodig, de hoogte waarop de wereldrecordpoging werd gedaan werd, de luchtdichtheid op die hoogte en de rolweerstand van de banden. Deze gegevens staan in de bijgaande tabel.Hoe laag was de cdA-waarde van Fred Rompelberg?Om dit te kunnen berekenen, hebben we een aanname moeten doen over het vermogen dat Fred getrapt zal hebben. We hebben daartoe gesteld dat hij op 85% van het niveau van de wereldtop voor zijn leeftijd zal hebben gepresteerd (dus een ADV van 4,73 Watt/kg). Fred was tenslotte een serieuze en fanatieke wielrenner en ex-prof. Vanwege het feit dat de recordpoging maar orde van 1 minuut duurde, hebben we bovendien gerekend met een piekfactor van 1,85. We komen daarmee op een maximaal vermogen voor Fred van 675 Watt.Daarmee hebben we de onderstaande grafiek bepaald voor de relatie tussen de snelheid en de cdA. Omdat Fred 286,83 km/h heeft gereden is zijn cdA waarde dus kennelijk 0,00043 geweest. Als we bedenken dat de laagste cdA waarde bij professionele tijdrit fietsen circa 0,23 is, dan is de slipstream bij Fred inderdaad vrijwel perfect geweest!Je kunt de invloed van alle factoren op je eigen prestaties berekenen met onze calculatoren op www.hetgeheimvanwielrennen.nl. Daar kun je ook ons boek bestellen.Hans van Dijk, Ron van Megen en Guido Vroemen
Edwin Haan
2 november 2015
Edwin Haan
Hoofdredacteur bij Fiets. Rijdt op alles met twee wielen. Wielrennen, gravelracen, crossen, mountainbiken en zelfs een voorzichtig downhill dagje komt wel eens voor. Vooral geïnteresseerd in techniek en gadgets. Favoriete grote ronde, de Giro. Favoriete klassieker, Parijs-Roubaix, ondanks een grote weerstand tegen het zelf fietsen op kasseien.
Meer artikelen van Edwin Haan