In een eerder artikel stelden we dat de ADV gedefinieerd is als het vermogen (in Watt/kg) dat je gedurende 1 uur kunt volhouden. Ook zagen we dat de VO2 max gedefinieerd is als het maximale volume zuurstofgas, dat je lichaam per tijdseenheid kan opnemen (in ml/kg/min). In de praktijk bereik je de VO2 max bij een inspanning die je gedurende maximaal 10 minuten kunt volhouden. Omdat zuurstof in ons lichaam gebruikt wordt om energie te produceren uit de verbranding van glycogeen en vetzuren, geeft de VO2 max in feite ook het vermogen weer (want vermogen is de hoeveelheid energie per tijdseenheid). Hoe kunnen we de ADV en de VO2 max dan in elkaar omrekenen, wat is de relatie? Daarvoor duiken we eerst even wat dieper in de processen die optreden bij de energieproductie in onze spieren.
De energieproductie van de 4 menselijke motorenIn een eerder artikel hebben we de 4 energieprocessen van onze spieren al behandeld. Bijgaande tabel geeft een nadere detaillering van de energieproductie van deze 4 menselijke motoren. De getallen geven de hoeveelheid energie (in kJ/mol) die vrijkomt bij de 4 energieprocessen.
Met behulp van deze tabel kunnen we ook uitrekenen dat de energieproductie voor de aerobe omzetting van glycogeen en vetzuren overeenkomt met resp. 3,82 kcal/g en 9,18 kcal/g. In de voedingsleer worden hiervoor vaak de vuistgetallen 4 en 9 gram/g aangehouden.
De energieproductie per liter O2Om te berekenen hoeveel vermogen overeenkomt met de VO2 max, moeten we allereerst de energieproductie per liter O2 bepalen. Dit doen we voor beide aerobe processen, dus de omzetting van glycogeen en de omzetting van vetzuren. Dat kan door de bedragen uit de bovenstaande tabel te delen door het aantal mol O2 (6 bij de omzetting van glycogeen en 23 bij de omzetting van vetzuren) en vervolgens door het molair volume van O2 (24,3 l/mol bij 25 0C). Het resultaat is de onderstaande tabel.
We zien dus dat er bij de omzetting van vetzuren minder energie vrij komt dan bij de omzetting van glycogeen. Dit is overigens nog niet de verklaring voor het bekende fenomeen van de “hongerklop”, dat optreedt wanneer de voorraad glycogeen in onze spieren uitgeput is en de spieren moeten overgaan op vetverbranding. In een volgende artikel zullen we aantonen dat de juiste verklaring hiervoor is dat het vermogen (dus de snelheid van het verbrandingsproces) bij vetzuren veel lager is dan bij glycogeen.
De energieproductie bij de VO2 maxWe weten uit de literatuur dat bij de VO2 max circa 90% van de energie geleverd wordt door glycogeen en 10% door vetzuren. Met de waarden uit de bovenstaande tabel kunnen we dus uitrekenen dat de energieproductie bij de VO2 max gelijk staat aan 0,9*19,76+0,1*17,64 = 19,55 kJ/l O2. Om het vermogen bij de VO2 max (in Watt/kg) te berekenen hoeven we de VO2 max (in ml/kg/min) dus alleen te vermenigvuldigen met 19,55 (kJ/l), te delen door 60 (factor van minuut naar seconde) en te vermenigvuldigen met het spierrendement van 25%, zie de box.
Het voorbeeld geldt weer voor onze Snelle Eddy die een VO2 max heeft van 55,4 ml/kg/min. Let wel op dat zijn specifiek vermogen ( 4,54 Watt/kg) bij de VO2 max hoger is dan zijn ADV, want deze laatste geldt voor een inspanningsduur van 1 uur.
De relatie tussen ADV en VO2 maxWe zullen later zien dat het vermogen bij de ADV (inspanningsduur 1 uur) gelijk is aan 0,88 keer het vermogen bij de VO2 max (inspanningsduur 10 minuten). Daarmee ligt de relatie tussen de ADV en de VO2 max eenduidig vast, zie de box.
Het voorbeeld is weer voor Snelle Eddy, die een ADV van 4,0 Watt/kg heeft.In de onderstaande figuur is tenslotte de relatie tussen ADV en VO2 max grafisch weergegeven voor alle relevante waarden van ADV (tussen 2,4 en 6,4 Watt/kg) en VO2 max (tussen 33 en 89 ml/kg/min). Zoals we al eerder aangetoond hebben, vormen 6,4 Watt/kg en 88 ml/kg/min de (huidige en schone) grenzen van het menselijk prestatievermogen.
Je kunt de invloed van alle factoren op je eigen prestaties berekenen met onze calculatoren op
www.hetgeheimvanwielrennen.nl. Daar kun je ook ons boek bestellen.Hans van Dijk, Ron van Megen en Guido Vroemen
