De eerste slok uit een nieuwe bidon smaakt altijd raar. Ook op een warme dagen kan de inhoud van je kunststof drinkfles naar plastic smaken. Moeten wij ons zorgen maken over de weekmakers in bidons en hoe zit het met BPA? Hieronder lees je er meer over.

Onderweg wil je vocht aanvullen. En dat gaat heel handig met een kunststof bidon in een bidonhouder op je frame. Bidons van kunststof zijn licht en onbreekbaar en dat maakt ze uitermate geschikt voor op de fiets. De laatste jaren blijkt echter dat er grote nadelen zitten aan kunststof. Niet alleen voor het milieu maar ook voor de gezondheid. Om die reden zijn er nu producenten die hun bidons promoten met het feit dat ze BPA-vrij zijn. BPA, of bisfenol A, is een stof die in veel plastic producten wordt toegepast, zoals flessen, elektronica, kassabonnetjes en speelgoed. BPA verstoort de hormoonhuishouding en kan niet alleen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken maar wordt ook in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, obesitas en mogelijke schade aan het immuunsysteem.

Om die reden heeft de Nederlandse regering in 2016 gezegd dat de blootstelling aan BPA omlaag moet. Maar ook alternatieven van BPA zoals BPF, BPS en BHPF behoren tot dezelfde chemische familie en er mag dan ook verwacht worden dat ze schadelijk zijn. Verschillende onderzoeken laten inderdaad zien dat vergelijkbare effecten op de hormoonhuishouding worden gevonden. Het effect van BPF en BPS lijkt wel zwakker dan dat van BPA. BPA-vrij zegt dus niets over de eventuele risico’s. Maar hoe groot de risico’s zijn van regelmatig uit een bidon drinken die blootstaat aan warmte en zonlicht is niet bekend.

Weekmakers

Toxicoloog Aalt Bast zegt op de site van de Consumentenbond in 2018 dat de weekmakers in de praktijk niet vrijkomen in de bidon en dat het betekent dat het drinken uit plastic bidons veilig is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit bewaakt dit soort producten op veiligheid en stelt dat er geen gegevens zijn over BPA in drinkwater. Er is nog nauwelijks bekend welke bronnen van BPA voor de Nederlandse consument relevant zijn. Het Voedingscentrum maar ook een artikel in de Washington Post van september 2019, stelt dat glas de beste keuze is voor een hervulbare fles om water uit te drinken.

Helaas is dit voor fietsers niet een optimale keuze vanwege gewicht en breekbaarheid. Een alternatief is metaal. Een RVS-bidon is echter ook zwaarder dan kunststof. Aluminium is lichter maar is af te raden bij het gebruik van zure vloeistoffen. De meeste dorstlessers zijn echter aangezuurd. Bidons worden nu vrijwel altijd als BPA-vrij aangeboden. Maar zolang onderzoek naar het effect van alternatieven nauwelijks gedaan is, moeten we het doen met de voorzichtige conclusie dat het risico van drinken van water of andere koude vloeistoffen uit kunststof bidons niet een heel groot risico lijken.

Hoge temperaturen, zoals ontstaan door fietsen in volle zon kan er echter voor zorgen dat dit risico toeneemt. Ook koolzuurhoudend drinken of zure dranken zoals vruchtensappen kunnen ervoor zorgen dat er meer stoffen vanuit de bidon in het drinken terechtkomen. Je kunt je dus voorstellen dat zwarte bidons een grotere belasting geven dan lichtere bidons. Hoe veel groter dat risico is, valt echter niet in te schatten.

Tekst: Yneke Kootstra

Dit is een artikel uit Fiets 02/2020, hier te bestellen.