Retro: Alex op z'n Alan (Super Record)

Toen ik in 1982 lid was van de plaatselijke ‘studenten’ wielervereniging De Meet in Tilburg reed daar, tussen het overwegend ‘langharig tuig’, ook een zeer gesoigneerde coureur, Alex Vogt. Hij verplaatste zich in een Jaguar – zijn vader zat goede in de slappe was. En waar de rest reed op stalen Superia-, Gazelle- en Plum-frames koerste Alex op een Alan. Oef.

Alan is in 1972 opgericht door Falconi Lodovico, een ingenieur die voor fietsfabrikant Torpado had gEwerkt. De naam Alan komt van de eerste twee letters van de kinderen van Lodovico, Alberto en Annamaria. Het was het eerste bedrijf dat een volledig aluminium fietsframe introduceerde, gemaakt van aluminium dat ook in de luchtvaart werd gebruikt.

Het gaat hier om de Alan Super Record. Materiaal is dus aluminium. Zowel de buizen, staande en liggende achtervorken en de voorvork. Ook de verbindingsdelen zijn van aluminium. De buizen werden verlijmd en geschroefd. In vergelijking met het eerder uitgebrachte Competitionmodel hebben de buizen een iets dikkere (2 millimeter) doorsnede. Je herkent een Super Record onder meer aan de uitsparingen in de bovenste lug bij het balhoofd en die van de zadelpenlug. Alle buizen zijn rond, de onderbuis meet 28,6 millimeter doorsnede, de bovenbuis 25,8 millimeter. Er is behoorlijk veel te vinden over Alanframes en vooral over de data wanneer welk frame werd geprodu ceerd. Overigens bracht Alan in 1976 ook een carbon versie van het frame. De kleur? Mooi, bijna glinsterend geanodiseerd blauw, met de lugs in een gepolijst aluminium.

De Super Record is tussen 1976 en 1980 geproduceerd, zowel in een wegversie als een cyclocrossversie. En in de cross is Alan bekender dan op de weg (onder anderen Liboton, Stamsnijder en ja, ook de Van der Poels reden met Alan; Mathieu dan wel pas in 2012 en met een moderne Alan). Vooral vanwege het gewicht: woog een stalen frame in de jaren 80 minimaal 2.000 gram, zo’n Alan haalde daar zo 300 gram vanaf. En een stalen vork liet de weegschaal ook al snel 750 gram uitslaan; de Alanvork weegt ‘slechts’ 570 gram. Van Alan is ook bekend dat het geen probleem had het frame aan derden te leveren – die er dan zelf decals op plakten. Dat gebeurt nu ook nog wel, maar in de jaren 80 en 90 leken de alu en carbon frames van Alan, TVT en Vitus wel héél erg veel op elkaar. De fiets weegt in deze maat 9,40 kilo. Dat is ruim een kilo lichter dan een doorsnee stalen racer uit die tijd… In mijn wielerdagboek uit 1984 staat het gewicht van mijn Batavus Professional met Campa Record, Mavicwielen en Lookpedalen: 10,60 kilo.

675 gulden
In 1984 kon je voor 675 gulden een Alan Super Record kopen. Ter vergelijking: een Colnago Super 800, Rossin Record 860 en Vitus Duralinox kostten 900 gulden. O ja, voor een Campagnolo Recordgroep telde je 1.000 gulden neer en voor een Shimano 105-groep 295 gulden. Deze Alan is opgebouwd met 6-speed Super Record, 3T en Bernard Hinault Turbozadel. Remkabels boven langs, buiscommandeurs en een 25 millimeter zadelpen – specifiek voor de aluminium Alanframes. Het reed prima en ruim 40 jaar later rijdt het nog steeds fantastisch. Het is een echte koersfiets. De geometrie is allround, de wielbasis is net een meter en, doordat er een 130 millimeter stuurpen gemonteerd is zit je lekker gestrekt. Gas geven kan prima en, als je weer doorhebt hoe ver je de rechterhendel naar je toe moet trekken, de 14-21 geven je genoeg versnellingen.

Niks compact: 52/42, Super Record en blauw op de voor- en achtergrond.

Voor op het vlakke, met een 52/42 vóór worden heuvels eerder bergen… Ga je sprinten? Dan ram je de rechterhendel naar voren en ga je aan. Zelfs nu voel je dat zo’n Alan licht loopt, weinig weegt en bijna een spring-in-het-veld is. Echt stijf is zo’n eerste generatie aluminium frame natuurlijk niet. We hebben de Alan op de meetbank gehad en noteerden een torsiestijfheid van 65 Nm. Een vergelijkbare Vitus Argal (1650 gram, 68 Nm) en TVT Symphonie (1478 gram, 70 Nm) scoren dat ook. Een AA special scoort hoger (80 Nm), maar weegt dan ook 2 kilo…

Wat kost een Alan Super Record tegenwoordig? Voor circa 250 euro heb je een frame. Wel opletten: fameuze pijnpunten van een Alan zijn gescheurde balhoofdlugs en loslatende verbindingen tussen buizen en lugs… Dat is eventueel te lassen en te lijmen, maar de nogal giftige ‘vliegtuiglijm’ is niet gemakkelijk te vinden… Begin jaren 90 is Alan gestopt met het maken van gelugd aluminium; er kwamen andere legeringen en lassen werd aantrekkelijk. En door te oversizen werd een aluminium frame ook nog eens stijver. Alan maakt onder meer race en gravelfietsen. Zoals de Super Corsa in oversized Ergal aluminium met blauwe ‘buizen’ en gepolijste ‘lugs’ en inclusief de decals van deze Super Record! O ja: ondanks een goede aanleg heeft Alex, en z’n Alan, nooit de top gehaald.