Schakelt jouw fiets onnauwkeurig? Of springt je ketting van de ene naar de andere krans wanneer hij daar zin in heeft? Geen paniek, de redding is nabij. En de grote held, dat ben je zelf.

Als je steeds mis schakelt, wordt het tijd om eens naar de afstelling van je derailleurs te kijken. Bij een goed afgestelde aandrijving beweegt de ketting soepel van het ene kettingblad of krans naar de andere. Hier lees je hoe je een groep van Campagnolo, Shimano of SRAM afstelt. Een veelgemaakte fout bij het afstellen van derailleurs is dat mensen gaan draaien aan de limietschroeven in een poging om een schakelprobleem op te lossen. Die schroeven zijn er alleen maar om te voorkomen dat de derailleur voorbij de cassette of het crankstel schakelt. Je past de limiet slechts aan als je de cassette, de derailleur of het crankstel vervangt.

Boterzacht schakelen

De eerste stap bij schakelproblemen is checken of je kabels, derailleurs en ketting nog in goede conditie zijn. Hun conditie bepaalt de prestaties van de aandrijving. Daarom heeft het geen zin om iets af te stellen als het versleten is. Als je problemen hebt met op- of afschakelen, is de kans groot dat je kabels vuil zijn of aan vervanging toe zijn. Een nieuwe ketting en misschien een nieuwe cassette en kettingbladen kunnen ook nodig zijn. Als je toch bezig bent, check dan gelijk of er geen speling op de trapas- lagers zit, want ook dat verpest een goede afstelling. Heb je nog een oude trapas met vierkante as, controleer dan of de cranks goed vast zitten. Het aandraaimoment is 26 Newtonmeter. Heb je geen momentsleutel, zorg dan dat de bouten goed vast zitten met de juiste inbus- of dopsleutel.

Als de kabelversteller al half uit de achterderailleur geschroefd is, dan moet je alleen nog aanpassingen maken aan de versteller op het frame, bij de shifter of op de kabel zelf.

Benodigd gereedschap:
– 5 millimeter inbussleutel en tang. Als de stelschroef volledig is uitgedraaid, heb je de inbussleutel nodig om de kabelschroef los te draaien. Je spant de kabel dan op door eraan te trekken met de tang.
– 14 millimeter dopsleutel of een inbussleutel van de juiste maat.

1. Afschakelen (Shimano)
Als het schakelen naar een kleiner tandwiel langzaam gaat, of er gebeurt niets, draai dan aan de kabelversteller op de derailleur of op het frame. Draai hem (van achteren gezien) steeds één achtste slag met de klok mee – de versteller op je frame draai je juist tegen de klok in. Zo ontspan je de kabel, net zolang tot de derailleur de ketting om het kleinere kransje legt. Draai tot alles stil en geruisloos schakelt.

 

2. Opschakelen
Om het schakelen naar een groter tandwiel te versoepelen, doe je het tegenover- gestelde: draai de kabelversteller tegen de klok in. Doe dat ook nu met slagen van één achtste: de meeste Shimano-verstellers hebben groeven, zodat je heel precies kunt draaien. Door tegen de klok in te draaien verhoog je de kabelspanning, waardoor de derailleur dichterbij het volgende (grotere) kransje komt te staan.

 

3. Voorderailleur
Met de ketting op het binnenblad beweeg je de shifter helemaal naar binnen om te kijken of de voorderailleur ‘weifelend’ schakelt. Is dit het geval, draai dan de versteller tegen de klok in tot de voorderailleur soepel en stil opschakelt. Je vermindert zo de spanning op de kabel, waardoor de derailleur meer naar het buitenblad toe beweegt.

 

4. Afschakelen (SRAM)
SRAM-derailleurs kunnen maximaal drie kransjes per keer afschakelen, maar je gebruikt slechts één hendel voor zowel op als af. Als het schakelen langzaam gaat, moet je de aluminium kabelversteller eerst met de klok mee draaien in kwartslagen (van achteren gezien). Pas daarna finetune je de afstelling met achtste slagen.

 

5. Opschakelen
Druk de rechterhendel tot de eerste klik, niet verder. Observeer nu of het schakelen naar een groter kransje soepel en stil verloopt. Zo niet, dan draai je de kabelversteller in kwart- slagen tegen de klok in, tot het schakelen snel en soepel gaat. Je verkort de kabel, zodat de achterderailleur dichterbij de volgende krans komt te staan. Hierdoor schakelt hij sneller op.

 

6. Voorderailleur
Het schakelen van de linkershifter werkt grotendeels volgens hetzelfde principe als dat van de rechtershifter, maar het kan zijn dat het opschakelen van de voorderailleur langzaam gaat. Is dit het geval, dan draai je de versteller op het frame of op de kabel tegen de klok in met achtste slagen. Draai aan de versteller tot je soepel in één beweging schakelt.

 

7. Afschakelen (Campagnolo)
Schakelt de ketting langzaam naar een kleiner tandwiel, dan draai je de kabelversteller op de achterderailleur of op het frame met de klok mee (van achteren gezien), met slagen van één achtste. Zo maak je de kabel langer, waardoor de derailleur sneller afschakelt. Campagnolo- verstellers hebben geen groeven om ze heel precies te draaien. Ze hebben alleen een veer om te voorkomen dat ze lostrillen.

 

8. Opschakelen
Gaat het schakelen naar een groter tandwiel te langzaam – bijvoorbeeld doordat je tijdens stap 7 net iets te enthousiast bent geweest –, draai dan de kabelversteller tegen de klok in. Draai telkens een heel klein beetje, tot schakelen weer snel en soepeltjes gaat. Krijg je alleen het afschakelen óf alleen het opschakelen goed afgesteld? Dan is het tijd om je derailleur- kabels te vervangen.

 

9. Voorderailleur
Wil de ketting zich maar langzaam verplaatsen naar het grote kettingblad, dan moet je de kabel ontspannen. Dat doe je door de versteller op het frame tegen de klok in te draaien, net zolang tot de voorderailleur weer soepel opschakelt. Net als bij de achterderailleur zorgt een grotere kabellengte ervoor dat de voorderailleur zich sneller beweegt per klik van de shifter.

Dit is een artikel uit de Onderhoudsgids. Bestel het magazine hier voor 9,95 euro.