Dit heb je allemaal nodig om te gravelen

Oké, dus dat gegravel lijkt jou wel wat. Wat heb je er allemaal voor nodig? Er is een heel scala aan specifieke gravelspulletjes voor ons bedacht. Sommige zijn essentieel, andere gewoon leuk om te hebben. Wij hebben een overzicht gemaakt van de basisbenodigdheden.

Fiets (essentieel)
Geen gegravel zonder tweewieler. Bij voorkeur neem je een modelletje met een krom stuur en redelijk dikke banden. Je kunt je het zo gek maken als je wilt (zie pagina 54 t/m 59), maar het hoeft niet. Je kunt ook ergens een oude cyclocrossfiets op de kop tikken en daar je eerste gravelkilometers mee rijden. Of misschien heb je een racefiets die je geschikt kunt maken. Het belangrijkste is dat het frame voldoende ruimte heeft om banden van minimaal 32 millimeter kwijt te kunnen zonder dat ze tegen de framebuizen aan komen. Wat trouwens wel voor een nieuwe fiets pleit, zijn de speciale gravelgroepsets die ontworpen zijn. Deze hebben aangepaste tandwielverhoudingen en achterderailleurs met een sterkere veer.

Stuur
Met een standaard racestuur kun je prima uit de voeten op gravel. Maar de ‘echte’ gravelrijders zweren bij een stuur met flare. Dat houdt in dat het kromme deel van het stuur wat naar buiten wijst. Die flare wordt aangegeven in graden. Je hebt sturen met maar een paar graden flare, tot bochten die extreem naar buiten draaien – dan ga je zomaar richting de 30 graden. Het maakt je stuur aan de onderkant een stuk breder. Dit geeft meer stuurcontrole en dat komt soms best van pas als je een beetje uitdagende paadjes opzoekt. Kijk niet alleen naar de flare, maar ook naar de drop, reach en backsweep als je een gravelstuur aanschaft. Er is voor ieders voorkeur wel iets passends te vinden.

GPS-apparaat
Het leukste van gravelen is het ontdekken van nieuwe wegen. Daarvoor is het wereldwijdeweb je beste vriend. Op diverse sites en apps zijn mooie gravelroutes te vinden, vaak met het gpx-bestandje erbij, waar- mee je hem zo kunt nafietsen. Ook het zelf maken van routes is leuk en helemaal niet moeilijk (zie pagina 60). Dat levert vaak al heel veel voorpret op. Voorwaarde is wel dat je een fietsnavigatiecomputer hebt. Welke je koopt is aan jou, er zijn diverse merken die allemaal prima apparaatjes leveren. Denk aan Garmin, Wahoo, Lezyne, Sigma en Bryton, maar deze lijst is niet uitputtend.

Schoenen 
Bij het rijden over gravel zul je wat vaker een voet aan de grond zetten, bijvoorbeeld als je even een hek moet opendoen. Daarom rijd je met je gravelfiets bij voorkeur met mountainbikeschoenen en niet met racefietsschoenen. Die zijn te glad en je beschadigt de schoenplaatjes heel snel. Kies voor een paar comfortabele stappers, die ook nog enigszins kunnen buigen, zodat er mee te lopen valt. Het voordeel van dit soort schoenen is dat ze meer grip hebben. De schoenplaatjes zijn bovendien van metaal en zitten verzonken in de zool. Daardoor blijven ze gewoon heel, in tegenstelling tot de kunststof Look- of SPD-SL-plaatjes. Check ook even of de voorkant van de schoenen een beetje stevig is. Dat beschermt je tenen tegen opspattend grind of als je eens een tak raakt.

Pedalen
Bij schoenen horen uiteraard pedalen. Je kunt prima met flatpedals rijden als je dat prettig vindt. Dan zit je niet vast aan je fiets. Toch gaat onze voorkeur uit naar klikpedalen. Als je gevoelig bent voor het gewicht, kies je een setje kleine pedalen dat alleen rondom het schoenplaatje ondersteunt. Voor het comfort neem je pedalen met wat meer platform. Dan heb je extra steun onder je voet en minder kans op drukpunten. Bijkomend voordeel is dat je daarmee ook nog eens met normale schoenen een stukje kunt fietsen. Je weet wel, van de camping naar de bakker bijvoorbeeld.

Helm
Moet dat? Ja, dat moet. Een ongeluk zit in een klein hoekje en een nieuw hoofd is nergens te koop. Als je een passende helm hebt, voel je hem nauwelijks zitten en voor het geld hoef je het ook al niet te laten. Goedgekeurde helmen zijn er al vanaf een paar tientjes. Het prijsverschil zit ’m meestal in het gewicht en in de veiligheidssystemen. Duurdere helmen hebben vaak een extra toevoeging (bijvoorbeeld MIPS) om de impact bij een val te verminderen. Je kunt in principe met iedere fietshelm op pad. Als je een klepje boven je ogen fijn vindt, kijk je op de mountainbike-afdeling. Geef je daar niets om, dan koop je een racehelm. Slimme marketeers hebben al specifieke gravelhelmen bedacht, maar dat is larie. Uiteindelijk is het ook maar gewoon maar een fietshelm.

Broek
Een slechte broek kan de mooiste fietstocht verknallen. In gravelland heb je twee kampen: Kamp Lycra en Kamp Baggy. Als je bij kamp 1 hoort kies je voor een strakke bibshort, met bretels en een goede zeem. In die categorie is de cargo-uitvoering aan een opkomst bezig. Broeken met elastische zakken aan de zijkant om je telefoon en een banaan in te vervoeren. Kamp twee houdt juist niet van strakke kleding. Die fietsen in baggy shorts: minder verhullende, ruime broeken, waar je ook iets met een zeem onder aan moet – soms zit die er al in verwerkt. De broeken hebben veel zakken en stel je op je heupen af met klittenband of knoopjes.

Bescherm je ogen
Een fietsbril is geen absolute must, maar best wel fijn. Niet alleen om een cool fashionstatement te maken, maar ook omdat hij je ogen beschermt tegen uv-licht, stof en steentjes, vliegen en takken. Kies een bril die past bij de vorm van je gezicht. Meekleurende lenzen zijn fijn, of kies voor een model met meerdere lenzen in de doos: transparant voor in de winter, oranje voor extra contrast bij grauw weer en een donkere tegen de felle zon.

Dropperpost (hoeft niet, mag wel)
Kende je deze al: een zadelpen die je met een druk op een knop kunt laten zakken. Die knop zit op je stuur en kun je bedienen zonder je ogen van de weg te halen. Ideaal bij steile technische afdalingen. Ze zijn bedacht voor mountainbikes, maar we zien ze ook steeds vaker als optie bij gravelbikes. Ook voor je bestaande fiets is het soms mogelijk om een ‘aftermarketmodel’ te installeren. Ben je er eenmaal aan gewend, dan wil je niet meer zonder!

De tas
Wil je er een beetje bij horen, dan moet er toch echt minimaal één tas op je fiets zitten. Zo’n handig toptubemodel is vaak het eerste dat wordt aangeschaft. Daar kun je een reep in kwijt, een binnenband, wat geld en een minitooltje. Wil je meer mee, een klein fototoestel ofzo, kijk dan eens naar een stuurtas. De volgende stap is een zadeltas formaat hutkoffer. Daarin stop je spullen die je nodig denkt te hebben voor als je plotseling besluit om een nachtje door te fietsen: donsjack, kookspullen, bestek, een schone onderbroek. Mocht je nog meer bagage hebben, dan kun je helemaal losgaan op tasssngebied.

Houthakkershemd
Je kunt gewoon een T-shirt dragen. Of (als je bij Kamp Lycra hoort) een strak wielershirt met drie achterzakken. Maar wil je helemaal voldoen aan het stereotype plaatje van de gravelgrinder, dan draag je een houthakkersoverhemd. Totaal onpraktisch, maar o zo fashionable. Wil je liever iets dat wél praktisch is, ga dan voor een ademend en sneldrogend shirt dat goed bij je broek past.

Fancy sokken
Sokken zijn echt een ding in het fietsen, vooral bij die gekke, ijdele wielrenners. Maar ook de hippe gravelaars kunnen er ondertussen wat van. Daar springen de fabrikanten ook op in, dus zijn er speciale gravelsokken met kekke printjes. Net als op de weg geldt ook hier: lage sokken zijn not done.

Dangling mug
Het straalt iets avontuurlijks uit, zo’n emaille mok die aan je zadel bungelt. Zo van, ik ben overal op voorbereid. Desnoods drink ik water uit de sloot, ik heb mijn drinkbeker alvast bij me. Dus zijn er talloze mugs met leuke opschriften voor de gravelscene. Leuk! Maar fietsen gaat ook prima zonder, hoor.

De halsdoek
Wie dit soort dingen verzint, weten wij ook niet, maar op een of andere manier slaat het op een gegeven moment aan en wordt het een trend. Dus zien we naast baarden, tattoos en overhemden ook steeds vaker fietsers met halsdoeken verschijnen. Duidelijk geen musthaves, maar geinig is het wel. Kies het liefst een model van merinowol. Je kunt ze gebruiken als halsdoek, om je hoofd warm te houden of als colletje. Echt zo’n dingetje waarvan je niet wist dat je het nodig had, tot je het hebt.