Shimano Ultegra '8'

De populairste onderdelengroep? Dat is ongetwijfeld Shimano Ultegra: een goede middenklasser met net wat meer raffinement dan de 105-groep, en bovendien met alle kenmerken van de duurdere Dura-Ace, maar dan met een prettig prijskaartje. De opvolger van de Ultegra 6800-groep, de 8000-groep, is sinds eind juli verkrijgbaar. Met de basisuitvoering, de mechanische groep, reden we ondertussen een kleine 1000 kilometer. Met de ‘luxe’ uitvoering maakten we onlangs kennis: de versie met schijven en Di2.

: R8000 velgrem

: R8000 schijfrem

: Caliper 8070

: Achterderailleur 8050

: Shifter 8050

8000

Eerst maar even de basisuitvoering. De mechanische 8000 groep bevat twee types achterderailleur, een voorderailleur, crankstel, twee Dual Control-shifters en velgremmen. De dual pivot-rem is aangepakt met onder meer een andere snelspanner en meer ruimte voor brede racebanden tot 28 millimeter. Er is ook een direct mount-rem. De achterderailleur komt uit de MTB-collectie en is een shadow model. De derailleur volgt de gekozen kransjes als een schaduw. Daardoor steekt hij minder uit en is in principe minder kwetsbaar bij een val. De bevestiging op de derailleurpat is dezelfde, maar net daaronder maakt de derailleur een bocht. Daardoor blijven bij het schakelen de derailleurwieltjes altijd onder een ideale hoek staan. Daarnaast is de SS derailleur compatibel tot 30 tanden en de GS (langeslag) compatibel tot een 34. De derailleur heeft derailleurwieltjes met 11 tandjes boven en onder. De nieuwe voorderailleur valt op door de routing en de bevestiging van de binnenkabel. Deze loopt niet meer rechtstreeks vanaf het frame naar de arm, maar maakt bovenop de voorderailleur een extra lus. Voordeel is dat de aanlooproute van de binnenkabel een rechte lijn volgt, waardoor uiteindelijk het schakelen net wat sneller en met minder kracht gaat dan bij de 6800.

Wat betreft de Dual Control-hendels is er optisch weinig verschil tussen de 6800 en 8000, maar bij de nieuweling is de inkeping onder de ‘knop’ van de hendel net wat dieper, waardoor je wijsvinger daar net wat meer in valt. Het geluid van de klik is dezelfde en je schakelt nog steeds maximaal drie tandjes in één keer op (van de 14 naar de 17 bijvoorbeeld) en één voor één af. De kunststof hoods hebben een nieuw, geribbeld uiterlijk gekregen. Het crankstel is leverbaar in vier variaties: 50-34, 52-36, 53-39 en 46-36 met vijf crankarmlengtes variërend van 165 tot 180 millimeter. Shimano houdt vast aan een 24 millimeter as; geen oversized 30 millimeter. Nieuw is het aanbod van de cassettes: 11/25, 11/28, 11/30, 11/32, 12/25 en 12/25, 14/28 en een 11/34 combinatie. De grootste drie zitten samen, daarna de volgende twee aangevuld met zes losse kransjes. Overigens zijn de 11-speed 9100-, 8000-, 6800- en 5800-cassettes en overige onderdelen uitwisselbaar (op de voorderailleur na).

8050

Dan de Di2 8050 versie. De nieuwe Di2 shifter kan de recent uitgebrachte volledige of semi-Synchronized Shifting (met de BT-BN110 batterij) bedienen, waarmee je een wereld aan mogelijkheden hebt. Zo kun je de voor- (volledig-) of achter- (semi-synchro) derailleurs automatisch schakelen. Dit betekent dat je bijvoorbeeld beide linker shifters kunt instellen om op te schakelen en beide rechter shifters om terug te schakelen. Daarnaast hebben de shifters een duidelijker ‘klik’-gevoel bij schakelen met handschoenen aan. De nieuwe hydraulische Di2 en ST-R8050 velgrem Di2 shifters hebben ook knoppen op de bovenkant van de kappen voor het schakelen op afstand. Deze kunnen geprogrammeerd worden om te schakelen of om extra apparaten zoals compatible fietscomputers of verlichting te bedienen.

Alle shifters en knoppen kunnen ook in de multi-shift of Synchronized Shifting modus werken. Je kunt de shifters, derailleurs, sprint shifters, tijdritshifters via ‘een heel woud’ aan draden met elkaar verbinden. Alle kabels zijn uitwisselbaar en er zijn tal van connectoren. Er moet uiteraard altijd een draad naar de accu gaan, een draad naar de linker- en een draad naar de rechtershifter, en een draad naar de voor- en achterderailleur lopen. Alles tunen en checken? De shifters of knoppen zijn aanpasbaar met de E-Tube app voor telefoons, tablets of PC’s. Met de app kun je functies en handelingen naar wens aanpassen, kun je alle apparaten up-to-date houden met de nieuwste firmware, en kun je – door het beheren van de foutcontroles – afwijkingen identificeren en oplossen. Het kan allemaal, maar het hoeft niet. Ben je hierin thuis dan is het fascinerend. Wie minder thuis is in de elektronica kan ook naar een Shimano dealer – die heeft alle apparatuur om aan de slag te gaan.

8070

De ST-R8070 hydraulische shifters zijn verbeterd ten opzichte van de R785 shifters met een groter bereik en traploze afstelling. De nieuwe hydraulische shifters (ST-R8070 en ST-R8020) wegen respectievelijk 360 gram en 550 gram, slechts 65 gram en 112 gram meer dan de versies voor de velgrem (ST-R8050, 295 gram en ST-R8000, 438 gram). De mechanische shifters zijn leverbaar als hydraulische (ST-R8020).

Voor tijdritten en triatlon kan een set Dual control ST-8060 shifters in de uiteinden van de stuurverlenger worden gemonteerd om te remmen en te schakelen. De rotors zijn voorzien van onderscheidende geïntegreerde schijfvinnen die een grotere oppervlakte voor warmteafvoer mogelijk maken. Een set BR-R8070 ‘direct mount’ schijfremklauwen weegt 280 gram plus 212 gram voor een set SM-RT800 rotors, vergeleken met 360 gram voor een set Ultegra BR-R8000 dual pivot velgremklauwen. Fabrikanten maken nu volop ‘cockpits’: gecombineerde stuur en stuurpen. Daarbij worden de Di2 draden en de remleidingen al dan niet geheel door het stuur en langs of door de stuurpen geleid. Mooi, maar voor een mecanicien wel een ‘uitdaging’, want even iets demonteren is er niet meer bij. Een van te voren goed opgezet plan van aanpak is een vereiste. Uiteraard heeft het (huis)merk van Shimano, Pro, ook een stuurcombi namelijk de Vibe Aero (€349,-). Weliswaar met een losse stuurpen en stuur, maar al wel compatibel met Di2 en de combi kan ook de remleidingen herbergen.

Hoe werkt het?

We maakten een paar ritten met een Pinarello Dogma F8 met Ultegra Di2 Disc met 50/36 crankstel, 11/30 achter en 140 mm rotor achter en 160 mm voor. En met uiteraard steekassen, Pro onderdelen, Shimano wielen en 25 mm Vittoria tubes en banden. Zo’n Dogma is behoorlijk strak en dat is wel prettig als je de Oostenrijkse heuvels intrekt. Heuvels = schakelen en remmen. De nieuwe Di2 schakelt nog steeds prima. Ook de Di2 ‘disc’ versie. Je ziet of voelt nauwelijks dat de hendels breder zijn dan de standaard mechanische 8000 hendels. We hebben het even opgemeten maar konden slechts zo’n 0,5 centimeter verschil vaststellen op de plek waar de remleiding ‘connect’ met de shifter.

De bediening van de ‘knoppen’ is gelijk. Er is een hoorbare, licht voelbare ‘klik’ en dat is prettig. We hebben niet met dikke wanten gereden, maar ook bij de nieuweling lijkt dit niet veel te zijn veranderd. De schakelacties verlopen vloeiend en snel. Wel lijkt er een soort vertraging in te zitten, omdat je op een knop duwt denk je dat dit ‘1 op 1’ dient te gaan – maar dat kan niet. Het is geen ‘computermuis’ of Iphone swipe. Het schakelen is dan wel elektronisch gestuurd, het geheel is en blijft mechanisch. De ketting dient de derailleur te volgen! Als je een bocht omkomt, de weg brutaal omhoog gaat en je schakelt ‘plots’ dan gaat dit gepaard met tandengeknars. Maar het voordeel van Di2: het schakelt altijd. De derailleurs duwen wel door. En schakel je raar dan kun je kiezen voor de synchroon modus’: dan schakelt het systeem vanzelf over van 52 voor en 28 achter naar 36 voor en pakweg 18 achter. Oh ja: 52 voor en 30 achter pakt de derailleur ook zonder probleem. Extra trimfunctie: als je de ketting op het grote blad hebt en deze aanloopt omdat die achter echt schuin ligt, zorgt Di2 automatisch dat de kooi iets naar binnen beweegt waardoor de ketting vrij loopt (niet aan te raden natuurlijk).

Dan de remmen. Daar gaat het natuurlijk om. We daalden onder andere de Bodele en de Furkajoch af. Geen Alpencols, maar je zoeft daar al snel met zo’n 60 kilometer per uur naar beneden. We ervoeren een zeer goede modulatie. Geen moment heb je het gevoel dat je blokkeert. Even inknijpen en je remt bij. Of echt af. Uiteraard met schijfremgeluid. Knijp je hard dan levert dit ook wat meer geluid op. Bij een velgrem is dit ook zo trouwens.

De komende dagen zijn we op de Eurobike, eens kijken welke fabrikanten mooie racers aanbieden met de nieuwe Ultegra!

Info over adviesverkoopprijzen: