De 29-er crosscountry hardtail is de populairste offroad fiets in de lage landen. Het aanbod is dan ook erg groot. In deze test richten we ons op middenklasse: fietsen rond de 2500 euro. Hierin zien we veel technieken terug van de topmodellen. Zo zijn alle zes modellen voorzien van een carbon frame.

Na enkele overgangsjaren lijkt de industrie wat betreft de crosscountry hardtail nu duidelijk voor de 29-er te kiezen. 26 inch wielen zijn nergens meer te bekennen, en alleen bij de kleine framematen vallen de fabrikanten terug op 650B – ook bij fietsen met veel veerweg en brede banden kiezen ze veelal voor de tussenmaat. Omdat de 29-er alweer jaren op de markt is, hebben frames en onderdelen een behoorlijke ontwikkeling doorgemaakt. Steekassen zijn inmiddels standaard en ook de Boost-naafbreedte zien we meer en meer. Over de voordelen hiervan schreven we al vaker: de spaken staan onder een grotere hoek, wat het bouwen van stijve wielen eenvoudiger maakt. Ook een voordeel van Boost is dat de kettinglijn iets naar buiten loopt, wat de band extra ruimte geeft. Zo kan de achtervork worden verkort, wat weer goed is voor de wendbaarheid.

Even voorstellen: De geteste fietsen

Specialized Epic Hardtail Comp Carbon, 2499 euro
Sinds vorig jaar uitgevoerd met een geheel nieuw frame. De Comp is het instapmodel onder de carbon bikes.

Canyon Exceed CF SL 6.9 Pro Race, 2299 euro
De teamreplica van het Topeak Ergon Racing Team komt met een 1×11 speed. In de opvallende teamkleuren.

Trek Procaliber 9.7 2X, 2499 euro
Voorzien van de innovatieve Isospeed decoupler, die de hardtail meer demping moet meegeven.

Storm Buran, 2599 euro
Het eigen merk van fietsspecialist Beukers. Als klant kun je zelf jouw eigen kleurstelling en opbouw kiezen.

Cube Reaction GTC Eagle, 2599 euro
Jongste telg in de Reaction-familie, voorzien van hoogwaardige SRAM-componenten, zoals de X01 Eagle 1×12 speed.

Merida Big.Nine XT-Edition, 2399 euro
Sinds vorig jaar voorzien van een nieuw, modern frame. De complete Shimano XT-fiets is er ook in een matzwarte versie.

Specialized Epic Hardtail Comp Carbon

Vorig jaar introduceerde Specialized deze carbon hardtail. Sinds kort is er ook een S-works variant, met een indrukwekkend frame van onder de 800 gram, 100 gram lichter dan de fiets die we hier testen.

De Epic Comp is er ook in een knalgele variant, die net wat minder braaf oogt dan deze combinatie van matzwart en blauw. Het frame heeft een aantal doordachte details. Zo is er een stuurblokkade op de schuine onderbuis, zodat je bij een crash hooguit een deuk in je ego oploopt. Je stuur kan nu namelijk niet op je frame knallen. Alle kabels gaan aan de voorzijde direct het frame in. De opening voor de dropperpost is niet voorzien van een afdekkapje: schoonheidsfoutje. Verder heeft de achterremkabel geen interne begeleiding, waardoor hij kan gaan rammelen. De dealer kan dit oplossen met een foam insert. De wielen zijn voorzien van een Boost-naaf. Het frame is ontworpen voor een 1×11 of 1×12 set-up, maar deze fiets heeft een 2×11 versnellingsbak. De voorderailleur is met behulp van een slimme adapter gemonteerd op de bidonhoudergaten. Qua onderdelen heeft deze Specialized een mix van Shimano SLX, XT en SRAM, aangevuld met de nodige eigen delen

A Lekker zadel!
B De 27,2 millimeter zadelpen is goed voor wat flex
C Niet zo mooie, maar wel effectieve aanslag van de voorvork.

Trek Procaliber 9.7 2X

Procaliber was ooit het topmodel van het legendarische merk Gary Fisher. Trek lijfde het enkele jaren terug in, en houdt met succes de naam van de Procaliber hoog. Trek heeft de voor de racefiets ontworpen Isospeed Decoupler geïmplementeerd, een draaipunt dat rondom de aansluiting tussen bovenbuis en zitbuis trillingen moet wegfilteren. Naast deze sober ogende testfiets is er ook een felrode ‘Team-versie’.

De Procaliber is uitgerust met een dubbel crankstel voor. Het frame is voor en achter ook voorzien van de Boost-inbouwmaat voor de naven. De schakelkabels gaan binnendoor, de achterremkabel loopt nogal opzichtig over de bovenkant van de schuine buis. Bewust, want zo kunnen weg springende steentjes de kabel niet beschadigen. Er is ook een rubberen bescherming op de onderbuis aangebracht. De aandrijving is een combinatie van Shimano XT en SLX. Het schakelen gaat onder belasting nog steeds subliem: de gekozen SLX-shifters doen weinig onder voor de XT-varianten. Met de kettingbladen 36/26 heb je voor de meeste omstandigheden het juiste verzet. Wel jammer van die twee klembanden rond het stuur. Die kun je ook met een tussenstuk combineren, zoals Specialized doet.

Het rijgedrag van de Trek is erg sportief. Door de lage balhoofdbuis kun je op de Procaliber erg diep zitten. Het stuur is 70 centimeter breed, zo’n 2 à 3 centimeter smaller dan die van de andere testfietsen. Even kijken wat het best bij je past dus. Prettig zijn de ESI-handgrepen. De Chunky-modellen bieden veel comfort en controle. De Isospeed decoupler biedt enige demping onderweg – vergelijk het maar met de flex van een zadelpen –, maar het is en blijft een strak aanvoelende hardtail. Zoek je meer vering, dan ligt de stap naar een volgeveerde fiets voor de hand. De XR3-banden laten zich erg lastig monteren. Tubeless maken gaat hierdoor eenvoudig, maar de band er recht op krijgen is nog best een uitdaging. Van de testfietsen is de Trek met 11,2 kilogram de zwaarste. Bekijken we de fiets specifiek op onderdeelniveau, dan zien we dat er qua gewicht vooral

A Het zadel is zacht
B Draaipunt.
C Basic remschijven.

Cube Reaction GTC Eagle

De Reaction-serie telt maar liefst tien modellen. De GTC Eagle is de variant uitgerust met de SRAM X01 Eagleonderdelengroep: 1×12 versnellingen, met een enorm bereik van 10 tot 50 tandjes op de cassette.

Met de Reaction-lijn richt Cube zijn pijlen op de fanatieke toerfietser. Voor wedstrijdgebruik is er de Elite-serie. De kleuren zijn trendy: matgrijs in combinatie met fluor rood. De schakelkabels lopen deels door het frame. Achter komt de kabel er onder de trapas uit. De routing van de achterremkabel naar de SRAM Level-rem kan beter, nu zit er een slinger in. Standaard komt er een kettingblad van 34 tanden mee. Houd er rekening mee dat een groter blad monteren niet mogelijk is. Je zit dan klem met de achtervork. Voor vlakke rondjes op flinke snelheid kun e met een 34 al snel tekort komen. Om het voorwiel ligt een Schwalbe Rocket Ron-band, achter een Racing Ralph. Dat is een logische keuze als je van stevig bochtenwerk houdt: met extra noppen op je voorband houd je beter grip. Het lichtgewicht rubber uit de Lite Skin-serie van Schwalbe is bovendien tubeless ready. Schakelen met de Eagle-groep is een genot. De Trigger-duimshifter werkt zoals we van SRAM gewend zijn, met een duidelijke terugkoppeling. De ketting loopt erg vlot over de cassette door de doordachte profilering van de tanden. Dat ene kettingblad waarmee de Reaction is uitgerust heeft als grote voordeel dat je niet hoeft na te denken over het al of niet schakelen naar het kleine blad. Dat kan zeker handig zijn voor een minder ervaren rijder: het offroad rijden is al uitdagend genoeg! De SRAM Level LT-remmen voelen erg krachtig en zijn prima te doseren. Ook goed: je krijgt er uitstekend geslepen stalen remschijven bij. De wielen in de fiets komen van Fulcrum en hebben een Cube-bedrukking. De brede velgen zijn goed voor de stijfheid en de stabiliteit van de band. Dat is maar goed ook, omdat er zowel voor als achter niet voor brede Boost-naven is gekozen. De zitpositie is wat kort in vergelijking met het gros van de fietsen op de markt. Dit komt erop neer dat je onderweg vrij rechtop zit; dat geeft veel controle en rijdt ontspannen. Prettig dus voor renners die niet van ieder tochtje per se een wedstrijd willen maken.

A Compact frame
B Geen Boostnaven
C Groot bereik cassette

Canyon Exceed CF SL 6.9 Pro Race

In de collectie van Canyon vinden we twee Team Topeak-Ergon-replica’s in groen en geel. Daarvan is deze CF SL 6.9 de meest betaalbare variant.

Het frame is typisch Canyon: sober en effectief. Zo voorkomt een slim buffersysteem bovenaan het balhoofd dat het stuur bij een val tegen de bovenbuis aan knalt. Verder is er een mooie kabeldoorvoer, en waar die er niet is, zijn goede kapjes aangebracht. De achtervorken zijn slank gemaakt om trillingen op te kunnen vangen. Het frame is achter nog niet gebouwd op Boost, maar de Fox Performance 32-voorvork wel.

De opbouw past goed bij deze Teamreplica. De 1×11 set-up vraagt van de berijder wel een goede conditie. Canyon monteerde de SRAM GX-groep met een voorblad van slechts 32 tanden. Afhankelijk van het parcours en je conditie kies je er het voor jou geschikte aantal tandjes bij. De Gripshift zorgt voor snel schakelen en veel controle. De Canyon Race Grip-handvatten staan garant voor veel comfort en grip. DT Swiss levert de wielen met tubeless ready tape. Met de Maxxis Ikon-banden in 3C Maxxspeed Tubeless Ready-uitvoering hoef je alleen nog wat latex toe te voegen.

De fiets voelt aan als een echte wedstrijdfiets, mede door de strakke,lichte wielen. En wat rollen die Maxxis Ikon-banden in deze hoogwaardige uitvoering lekker: een aanrader als je snelle banden zoekt voor een droge ondergrond. De cassette heeft met 10 tot 42 tandjes een niet erg groot bereik, zeker niet in vergelijking met een dubbel voor of met de nieuwe Eagle-groepsets van SRAM. Vraag je dus van tevoren af of je hiermee uit de voeten kan: anders staat je wellicht achteraf een sleutelklusje te wachten. Heel erg racy is het in ieder geval wel en het komt het lage gewicht ten goede. Aanzetten gaat met veel gemak. We zijn fan van het Iridiumstuur, dat een net iets groter knikje heeft dan normaal: dat voelt prettig aan bij de polsen. Wanneer je de groen-gele kleurstelling niet zo geslaagd vindt: er is ook een Stealth- versie. Wat ons betreft hadden ook de velgen en voorvork voorzien mogen worden van de groen-gele details.

A Prettig zadel
B Erg slanke achtervork
C Goede SRAMremmen

Storm Buran

Storm is het eigen merk van fietsspecialist Beukers. Zijn Buran met een carbon frame komt uit een open mal. Dat betekent dat je hetzelfde frame ook onder andere merknamen kunt tegenkomen. Neemt niet weg dat je er een volslagen unieke fiets van kunt maken.

Zo kun je de Buran in je eigen kleuren laten spuiten – de belijning staat min of meer vast om het designproces te versoepelen. Tijdens het testrijden kregen we nogal wat complimenten over de kleurstelling. Het frame heeft exotische vormen en ziet er verzorgd uit, maar is niet erg modern. Zo kun je rondom de pressfit trapas een ronde vorm zien zitten. Waarschijnlijk is het frame ook te bestellen in een ‘ouderwetse’ schroefdraadvariant. De kabels lopen mooi door het frame en rammelen niet. Minder goed doordacht zijn de kunststof eindkapjes. Zo zit er een opening aan de voorzijde, waardoor vuil vrij eenvoudig naar binnen kruipt. Bij het schoonspuiten van het frame loopt het water er aan de onderkant van het frame uit. De achtervork is niet gemaakt voor Boost, maar heeft wel een 12 millimeter steekas. Niet handig is dat de moer van de steekas loskomt bij demontage van het wiel. De Magura-voorvork zien we niet veel, maar hij doet zijn werk verrassend goed. De stijfheid is dik in orde en ook de instelmogelijkheden zijn goed om de vering naar voorkeur aan te passen. Een voordeel van custom opbouw is dat je de versnellingen kunt kiezen die bij jouw manier van rijden passen. Wij hebben een 38/26-crankstel, lekker om flink snelheid te maken De fiets is voorzien van een complete Shimano XT-groep, en dat garandeert een prima werking. De Syncros-wielen zaten van origine onder een Scott. Beukers had ze nog staan en eerlijk is eerlijk: ze passen prima bij het frame. Ze zijn tubeless ready en licht van gewicht. Wel is de velg nogal smal, waardoor je met weinig luchtdruk nogal snel op de grens van je bandstabiliteit zit. Bij aanzetten voelt de fiets voldoende strak aan. Bij kort draaien en keren gaat het er wat minder flitsend aan toe. Dat zal ‘m vooral zitten in de niet bepaald korte achtervork.

A Staande achtervork loopt denkbeeldig langer door
B Prettig kennis te maken met de Magura-vork
C Voorzien van het grote mes voor

Merida Big.Nine XT-Edition

De Big.Nine is ontwikkeld samen met wedstrijdrijders, wat duidelijk te zien is aan de sportieve geometrie. De Big.Nine debuteerde vorig jaar. Ten opzichte van de vorige generatie Big.Nine zijn er subtiele wijzigingen aangebracht.

Zo heeft de interne kabelrouting een verbetering gekregen, die ook nog eens bijdraagt aan een strak uiterlijk en minimaal gewicht. Op de plek waar de kabels het frame verlaten, zit een Smart Entry-kapje, dat de buitenkabels omklemt en met een klein inbusboutje aan het frame is bevestigd (zie afbeelding 1). Door de opening kun je de binnenkabels doorvoeren, terwijl vuil geen kans heeft om het frame in te komen. Het frame is rondom het balhoofd extra fors, wat meer stijfheid oplevert. De achtertrein is voorzien van Boost en de zogenaamde Flex Stays, die schokken moeten wegfilteren. De voorderailleur zit achter het crankstel met twee boutjes vast. Fiets je met single speed voor, dan is er dus geen lelijke montageplek te zien. De afmontage van de fiets laat zich gemakkelijk raden als je naar de naam kijkt. Minpunt is de budget remschijven, die alleen met de zachte blokken zijn te combineren. Het vlak geslepen remschijfoppervlakte doet de remkracht ook al geen goed. Ons advies: plaats gelijk een goed setje schijven op de fiets. Waar het frame en de afmontage op hoog niveau staan, daar blijven de wielen achter.

De Shimano Deore-naven met eigen tubeless ready velgen zijn nogal aan de zware kant. Daarbij zijn de Maxxis Ikon 2.2 inch brede banden vrij basic, maar wel opvouwbaar en met 600 gram behoorlijk licht. Ze rollen ook licht, en voor niet al te extreem bochtenwerk op typische Nederlandse rondjes voldoen ze. Het rubber is alleen niet tubeless ready. Singletrails nemen kun je op het scherpst van de snede, mede door de korte achtertrein en het stabiele stuurgedrag. In ruig terrein voel je de flex in de speciaal gevormde achtervork nauwelijks. Het zijn vooral de banden en de bandenspanning die voor merkbare demping zorgen. Een keuze voor een 27,2 millimeter zadelpen in plaats van de 30,9 millimeter zadelpen lijkt ons ook logisch. De foam handvatten zijn dik, maar bieden je verder weinig tot geen demping. Het Prologo-zadel zit lekker, en de padding is stevig genoeg om er niet in weg te zakken.

A Boost voor en achter
B Bijna geheel Shimano XT
C Basic banden

CONCLUSIE

We mogen dan zes 29-er hardtails uit dezelfde prijscategorie hebben getest, dat wil allerminst zeggen dat er geen verschillen zijn. Zo loopt het standaard gewicht vrij ver uit elkaar, en ook de rijeigenschappen zijn divers. Verder is het ene frame net wat meer bij de tijd dan het andere. Een Boost-naaf is een aanrader als je veel power hebt en vooral uit bent op snelheid. Hij biedt mogelijkheden voor strakkere wielen in vergelijking met de ‘traditionele maat’.

Dezelfde prijscategorie en toch veel verschillen

De keuze voor een nieuwe fiets zal ook afhangen van het versnellingssysteem. Steeds meer bikes worden uitgevoerd met een 1×11 of 1×12 set-up. Wil je niet te veel nadenken over hoe je moet schakelen, dan zijn single speed-groepen erg prettig. Maar als je jouw rondjes in Nederland regelmatig afwisselt met ritten in de Alpen, dan scheelt een 2×11-systeem een hoop gesleutel en gewissel van bladen en cassettes: het biedt je meer bereik en tussenstapjes.

De Canyon voelt erg vlot en snel, vooral ook door de keuze van componenten. Zo rollen de banden erg lekker en heb je ook nog eens behoorlijke grip. Helaas is het mooie frame niet voorzien van Boost achter. Voor een erg sportieve zit ben je bij Trek aan het goede adres. De Procaliber staat met zijn lage balhoofdbuis garant voor snelheid. Je lijf moet dit echter wel aankunnen. Een stukje compacter zit je dan op de Cube. Het Duitse merk koos bij de Reaction juist voor een iets minder sportieve zit om de fanatieke toerfietser te bedienen. De Storm is leuk als je iets speciaals met de kleur van je bike wilt doen. Ook kun je direct je favoriete onderdelen kiezen. Specialized heeft met de Epic Carbon een erg mooi modern frame gebouwd. De afmontage is simpel te upgraden. Merida’s XT-Edition is erg scherp geprijsd, en voorzien van een doordacht modern frame. Een setje snelle wielen en banden erbij, en je bent klaar om te vlammen. Het tunen is ook een deel van de charme van het offroad rijden. Op het gebied van bandenkeuze en een paar andere ingrepen is er snel veel performancewinst te halen voor jouw specifieke inzet.