De volgende lezersvraag werd ingestuurd: ‘Onlangs was aspartaam weer in het nieuws: de World Health Organization (WHO) zet deze zoetstof in categorie 2B: Possibly Carcinogenic to Humans. Moeten we ons zorgen maken en aspartaam vermijden?’
Dat klinkt verontrustend, maar het is goed om te weten dat deze indeling meer te maken heeft met de mate van bewijs dan met het risico op kanker. Er zijn vier categorieën bij deze indeling. In categorie 1 zitten stoffen waarvoor voldoende bewijs bestaat dat ze het risico op kanker bij mensen vergroten. In deze categorie zitten bijvoorbeeld sigarettenrook en alcohol. In categorie 2B staan de stoffen waarvoor beperkt bewijs is gevonden voor zogeheten ‘carcinogeniteit’ bij mensen.
Dertien blikjes cola zero
Om het nog meer te relativeren, staan er in categorie 2B – mogelijk kankerverwekkend bij mensen – ook allerlei stoffen en voedingsmiddelen die we heel regelmatig eten zonder ons zorgen te maken, zoals augurken en koffie. En mocht je je dan afvragen welke stoffen of voedingsmiddelen er in categorie 3 staan? Dat is de categorie waarbij er onvoldoende bewijs is voor carcinogeniteit bij mensen of bij proefdieren. Hierin staat echter geen enkel voedingsmiddel. Wat bij dit onderwerp ook belangrijk is: het risico op kanker hangt niet alleen af van wélke stof je binnenkrijgt, maar ook van de dosis ervan. De WHO heeft samen met de Food and Agriculture Organization (FAO) en de Joint Expert Committee on Food Additives (JECFA) op 14 juli 2023 bekendgemaakt dat ze dan ook geen reden zien om de huidige ADI (acceptable daily intake) van 0 tot 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht aan te passen.
Even ter illustratie: om die 40 milligram dagelijks te halen, zou je als persoon van 70 kilo dertien blikjes cola zero moeten drinken. Wat opmerkelijk is, is dat mensen het overtuigende bewijs dat alcohol het risico op kanker vergroot naast zich neerleggen, en wel in paniek lijken te raken als aspartaam en kanker in één zin worden genoemd…