Het zal je niet vaak overkomen dat je ketting breekt. Maar als je niet voorbereid bent, is het meteen einde rit. Hoe kun je een gebroken ketting voorkomen en hoe repareer je hem?
Houd je ketting goed schoon. Smeer met het juiste smeermiddel op teflonbasis. Bekijk de ketting goed tijdens het schoonmaken of smeren. Zitten er braampjes aan de schakels? Staan alle schakels nog recht? Zit er een schakel te los of te vast? En controleer of de ketting nog niet versleten is. Rohloff en Shimano leveren daarvoor eenvoudige en betaalbare meetinstrumenten.
Een goed functionerende achterderailleur is ook van belang. Schakelt de derailleur moeilijk, dan ga je als rijder het schakelen al snel forceren. De derailleurwieltjes moeten soepel draaien en nog een normaal profiel hebben. Controleer ook regelmatig of de derailleurkabel nog soepel beweegt.
Is de ketting gebroken of verbogen, verwijder dan de beschadigde schakels. Kijk hoever de ketting beschadigd is en probeer zo min mogelijk schakels er tussen uit te halen. Een verbogen ketting zul je zelf los moeten ponsen. Haal hiervoor de ketting van de voortandwielen af en geleid de ketting over de trapas. Schakel achter naar het kleinste tandwiel. Houd deze kettingpositie ook aan bij het in elkaar zetten van de ketting. Gooi de verwijderde schakels in een prullenbak en niet op de straat.
Bij het verwijderen van de beschadigde schakels moet je eerst weten of je gaat ponsen – dus een pinnetje uit de ketting gaat hergebruiken – of een link tussen de uiteinden gaat plaatsen. Bij het gebruik van een link moet je namelijk zorgen dat de twee uiteinden van de ketting allebei uit de binnenste schakels bestaan. SRAM, KMC en Connex leveren links voor 9 speedkettingen. Links voor 10 speedkettingen worden alleen door KMC en Connex geleverd. Je kunt de links verder op iedere ketting gebruiken, ook al zal het soms lichte schakelproblemen kunnen geven.
Ga je ponsen, dan moet aan de ene kant een binnenste schakel zitten en aan de andere kant van de ketting de buitenste schakels. Zorg ervoor dat het pinnetje dat je weer door de ketting ponst, nog geheel in één van de schakels zit. Het is zelfs beter dat dit nog een stukje naar binnen steekt, dan blijft de ketting al op zijn plaats zitten als je beide delen aan elkaar zet. Druk nu met de kettingpons de pin volledig in de ketting. Wring de ketting een beetje naar binnen en naar buiten wanneer de schakel op die plek na het ponsen nog stroef beweegt.
Overigens levert Shimano nieuwe pinnetjes. Dat ponst makkelijker en beter, maar ze zijn alleen voor Shimano-kettingen te gebruiken.
Let op kettinglengte, je moet zorgen dat je sowieso ‘groot-groot’ kunt schakelen. De achterderailleur moet dan nog niet helemaal gespannen staan. Anders kan het bij verkeerd schakelen leiden tot een gebroken ketting, of erger, een verbogen achterderailleur. Is het na de reparatie onderweg niet meer mogelijk dit verzet te schakelen, haal dan zo snel mogelijk een nieuwe ketting bij je rijwielspecialist.