Raid de Pénitents, ultieme toertocht: De charme van het onbekende

Het is september 2017 als ik de dikste rode stift die beschikbaar is uit de kast tevoorschijn haal om 27 mei 2018 te omcirkelen. Op die dag wordt namelijk de allermooiste mountainbike toertocht van België georganiseerd. Zo mooi, zo kleinschalig en zo goed georganiseerd vind je ze nergens anders. En ditmaal voor het eerst niet in een rondje, maar als rit in lijn. De Raid de Pénitents.

Niet schrikken wanneer je voor het eerst de website van de organisatie bezoekt. Je bent niet beland bij de nevenorganisatie van de Ku Klux Klan, maar bij de (inderdaad nogal bijzonder vormgegeven) infopagina over de eerste en enige MTB-raid in lijn die België momenteel kent. Op zaterdagavond staat het enige vlakke grasveldje van het piepkleine dorpje al lekker vol met campers, tentjes en vooral heel veel smeulende barbecues. De Raid de Pénitents is een tocht voor liefhebbers waar geen massatoerisme op afkomt. Enkel (goed) getrainde mountainbikers die houden van ‘hoe meer techniek hoe beter’ en die kicken op een hoog ‘hoogtemeter per kilometer’ percentage staan hier te trappelen om te mogen vertrekken.

Zoveel zin we er allemaal in hebben op zaterdagavond, en hoe lekker de Session Ipa’s van Vedette ook smaakten, wanneer om 4.45 uur de wekker rinkelt en in de tent naast me een eend begint te kwaken, moet ik toch wel even in mijn ogen wrijven.

We worden geacht ruim voor zessen ons nummer op te halen en de mountainbikes in te leveren bij een vrachtwagen. Zelf vertrekken we dan later per bus naar de startplaats. We staan ten slotte nu nog bij de finish in Straimont, diep verscholen in de Ardennen, vlakbij de Franse grens.

Straimont, een dorp met 24 huizen, een wit gestucte kerk, 37 autowrakken en 50 inwoners. Alle vijftig hebben vandaag een taak als vrijwilliger. En niet alleen deze vijftig, bijna honderd mensen zijn in touw om de Raid de Pénitents op poten te zetten. Van buschauffeur tot worstensnijder, iedereen heeft een eigen taak. Kies je voor de langste afstand, dan telt het parcours 137 kilometer en 4000 hoogtemeters. Laat je jezelf iets minder ver uit de bus zetten dan kun je kiezen voor (de ook al niet te onderschatten) 100, 85, 60, 50 of 35 kilometer. Na eerder al eens de 100 kilometer in de regen te hebben gereden is het nu tijd om all-in te genieten van alles wat de omgeving te bieden heeft. Om even voor achten in de morgen vertrekken zo’n 25 deelnemers aan de black track, oftewel de 135 kilometer. Een bijzonder klein deelnemersaantal als je nagaat dat het net zo goed is georganiseerd als pakweg een Limburgs Mooiste of Mergelheuvelland 2-daagse. Over alle afstanden rijden ongeveer 500 mountainbikers hun route.

Direct na het vertrek vanaf een verlaten T-splitsing tussen een aantal koeienweides draaien we het bos in en beginnen we met prachtige, technische afdalingen. Krappe switchbacks, een drop op z’n tijd en ontelbaar veel passages over wandeltraverses met onverwachte rotspartijen en steile stukjes. De eerste 35 kilometer is werkelijk elke afdaling een pareltje. Kippenvel op de armen als je vol gas wél overal netjes beneden komt. Een 180 millimeter remschijfje voor en een dropper post maken het leven rondom Bouillon echt een stuk aangenamer.

Hoe verder je op het parcours komt, hoe ‘makkelijker’ het wordt. Of eigenlijk, hoe minder technisch het wordt. Al worden we ook laat in de middag nog steeds geregeld getrakteerd op zelfgemaakte paden. Vers gegraven, zo de afgrond in. Jummie! ‘Niet technisch’ is hier behoorlijk relatief. De inmiddels traditionele overtocht van de Semois met een bootje maakt de hele ervaring nog specialer en de belachelijk steile klim direct erop volgend nog vervelender.

Inclusief pauzes – de black track had maar liefst zeven(!) bevoorradingszones met drank, chocolade, koekjes, snoepjes en andere suikertroep – hebben we ruim 10 uur gefietst. meer dan 4000 hoogtemeters moesten eraan geloven en ook de aangekondigde 137 kilometers klopten prima.

De Raid de Pénitents is een hidden beauty, een ruwe diamant die het liefst zo ruw mogelijk mag blijven met alle charmes die daar bij horen. Gratis kamperen aan het water, broodjes worst voor weinig aan de finish, Walen die hun uiterste best doen wél Vlaams te praten en vooral een enorme hoeveelheid verschrikkelijk mooie uitdagende trails die je nergens anders vindt tijdens een legale toertocht.

Je hebt ‘m al gemist, maar je kunt nog in de herkansing. Wellicht iets minder technisch maar zeker zo knus en kleinschalig tippen we de Rando de L’Hermeton in Surice bijvoorbeeld. Een beetje zoeken loont!