Campagnolo ultra torque is er sprake van een Hirth joint De bout in het midden klemt de twee splines strak op elkaar. De bout moet zeer vast zitten om de splines goed strak en zonder speling in elkaar te drukken. Dus een goede 40nm dacht ik. Bij campagnolo heeft dit niets te maken met de preload. Voor preload ben je compleet afhankelijk van de systeembreedte en de wave washer. De preload op de lagers is dus eigenlijk niet in te stellen wat het grootste minpunt aan het campagnolo systeem is. Is totaal systeem frame+bb namelijk iets te breed dan is de lagerdruk automatisch te hoog. Waarom campagnolo het gebruikt? Ik weet t niet, maar als het werkt dan werkt het redelijk, al ben ik geen fan van de nog altijd niet af te stellen lagerspeling.Einstein schreef: ↑28 aug 2023 09:53 Wat mij de laatste tijd bezig houdt zijn de montage verschillen van deze merken.
Ultra-Torgue worden twee bouten tegen elkaar aangedraaid. Sram moet behoorlijk vast gedraaid worden en Shimano hoeft alleen maar met een simpel tooltje handvast aangedraaid worden en vervolgens wordt de crank met twee boutjes vastgezet. Er zit dan ook geen speling in.
Ik vraag mij steeds af hoe dat laatste zo makkelijk kan in tegenstelling van de andere merken die behoorlijk vastgezet moeten worden om speling vrij te zijn.
Hoe zit dat
Sram/rotor/fsa/vele anderen:
Hier is er bij alle vormen van cranks sprake van een as met spline en taper. ( Een verbinding met oplopende diameter ) Je moet de bout dus zeer vast zetten om de crank ver genoeg op de taper te kunnen drukken. Jou kracht met de sleutel wordt dus omgezet in een klemkracht op de taper. Ook hier vaak een goede 35-40nm. Dit is eigenlijk identiek aan hoe de oude vierkante assen werken. Maar doordat het geheel nu oversized en compleet uit aluminium is gemaakt zijn de tapers ingewikkelder van vorm. Verschillende fabrikanten, verschillende vormen, maar hetzelfde idee. Tegenwoordig is er vaak sprake van een geïntegreerde cranktrekker, is deze er niet dan heb je een losse cranktrekker nodig om de crank te demonteren. De crank komt dus niet zomaar meer los. Mits deze initieel juist en met voldoende moment is vastgezet.
Tegenwoordig is in ieder geval bij SRAM en ROTOR ook sprake van een extra losse preload ring die vastzit op de linkercrank met schroefdraad. Hiermee kan je de lagerspeling afstellen onafhankelijk van de klemming van de arm. Als je dat gedaan hebt kan je die ring fixeren met een klein prutsboutje. Dit gaat met de hand zonder tooltje. De oudere systemen bijvoorbeeld GXP van sram maakten ook gebruik van een wave washer voor de lagerspeling, al dan niet in combinatie met 0.5mm spacers. Waarbij je ook weer erg afhankelijk was van de werkelijke breedte van je bottom bracket ( Er zit namelijk best veel variatie in tussen fietsen, ook hier is te breed een te hoge preload).
Bij shimano is er geen sprake meer van een taper. Alleen bij de goedkopere cranks met octalink of vierkante as kan je die wel nog vinden. Shimano hollowtech II heeft een aluminium linker crank die op een vlakke stalen spline schuift. De spline vertanding zorgt rechtstreeks voor de aandrijving. Met het handtooltje stel je de breedte van het systeem af. De linkercrank drukt rechtstreeks op het bottom bracketlager ( via de afdichting ). Waardoor je met de linkercrank nu ook automatisch de lagerspeling afstelt. Dit gaat makkelijk met het plastic tooltje. Je hebt eigenlijk nauwelijks kracht nodig hebt om de linkercrank te laten schuiven en je het maar heel weinig druk nodig om de lagerspeling weg te nemen. Mits je dit hebt afgesteld heb je twee bouten die je vast moet zetten zodat je de crank vastklemt op de spline. Deze moeten trouwens tussen de 10 en 12nm hebben. Dus de druk is nog steeds aardig hoog hoor. Te los en je krijgt speling waardoor je de spline vertanding uit de crank of de as vreet. De meeste mensen zetten deze twee bouten zeker niet vast genoeg! Ik heb al wel vaker mensen met een losse crank aan de linkerschoen gezien.
Het systeem van shimano is eigenlijk prachtig in eenvoud. Er zitten echter ook enkele nadelen aan. Ten eerste kan je het eigenlijk niet geheel uit aluminium maken. De dunne splines op de as zouden niet sterk genoeg zijn. ( Denk aan cassettebodys die invreten, het shimano HG ontwerp kan dan ook eigenlijk alleen uit staal of titanium. Maar wielbouwers gebruiken toch vaak aluminium omdat het goedkoop en licht is. ). De assen zijn ook niet vervangbaar omdat ze geperst en gelijmd verbonden zijn met de crank.
Waarom zijn er dan zo veel verschillende manieren?
-Patenten, merkidentiteit en ingenieurs zijn het nou eenmaal nooit ergens over eens.
