Een speciaal forum over wielen, naven, banden en aanverwante artikelen.

spaakbreuk, wat is waar?

shibata
Forum-lid
Berichten: 47
Lid geworden op: 22 sep 2010 20:55

shibata 28 okt 2010 11:48

In mijn zoektoch naar een paar betaalbare moderne racewielen viel het mij op dat bepaalde merken veel op het internet genoemd worden als het om spaakbreuk gaat, Shimano en Mavic schijnen wel het ergst te zijn, echter bij verschillende fietsmakers is mij bij navraag verteld dat eigenlijk alle merken wel eens spaakbreuk hebben en dat er niet 1 met kop en schouders boven uit steekt.
Volgens de meeste fietsmakers ligt het ook aan je rijgedrag, let je goed op dat hij/zij geen kuilen of bulten raakt, hoe sterk ben je, rijdt je soepel of explosief en ook iemands gewicht speelt mee.
Sommige lichte mensen krijgen zelfs sterke handgespaakte wielen met 32 spaken nog kapot terwijl sommige zware personen jaren op het zelfde ultralichte setje productiewielen rondrijden zonder problemen.

Ik heb de laatste dagen nogal wat op het net gezocht naar spaakbreuken bij diverse merken, en vind inderdaad van alle bekende merken wel spaakbreuk voorbeelden, zelfs Campagnolo en Fulcrum, het is blijkbaar toch wel een probleem wat bij moderne wielen hoort.

Maar hoe komt het nu dat men meer klachten vindt van bijv Shimano en Mavic.
-Populariteit merk: wordt een merk veel verkocht of zit dit veel standaard onder fietsen dan zal dit merk ook vaker voorkomen met problemen, merken die minder populair zijn vallen daardoor ook minder op.

-Spaaktechniek en aantal spaken: als je kijkt naar de merken die veel spaakbreuk lijken te hebben dat valt ook op dat deze merken met relatief weinig spaken werken in de achterwielen (Shimano zelfs in het voorwiel) en ook een gelijk aantal spaken aan de driveside en nondriveside met als gevolg een veel hogere spaakspanning aan de driveside, immers de spaken aan de nondriveside staan onder een grotere hoek te opzichte van de velg waardoor hier de spaakspanning lager moet zijn zodat de velg niet naar die kant krom getrokken wordt (kracht x arm).
Campagnolo en Fulcrum passen de 2 op 1 spaaktechniek toe waarbij er 2x zoveel spaken gebruikt worden aan de driveside, hierdoor valt de spaakspanning aan de driveside lager uit als bij een gelijk aantal spaken en wordt de stres op de driveside spaak aanzienlijk minder.

Hebben jullie hier ook je gedachten over?

tomkolkman
Forum-lid
Berichten: 1212
Lid geworden op: 28 feb 2007 12:24

tomkolkman 28 okt 2010 14:11

Spaakbreuk kan natuurlijk altijd voorkomen.

De grootste groep mensen heeft 'denk ik' een fiets die Shimano afgemonteerd is, zeker bij de goedkopere fietsen zitten hier meestal Shimano wielen in. Meestal goedkopere types omdat een fiets niet zo veel mag kosten voor een beginner. Wellicht dat je daardoor meer leest over Shimano. Voor mavic wielen heb ik het idee dat het verhaaltje ongeveer hetzelfde is.

Shimano stond nu niet echt bekend om zijn degelijke wielen, dit is de laatste 2 jaar wel beter geworden en produceren betere wielen.

Spaakspanning, aantal spaken, ondergrond, rijstijl en gewicht van de berijder kunnen veel invloed hebben op spaakbreuk.

Als ik zo vrij mag zijn te vragen, welke betaalbare moderne wielen had je in gedachten?
Cannondale SuperSix EVO Hi-Mod
Cervélo R3SL
BMC CX02

Gebruikersavatar
aapje
Forum-lid
Berichten: 787
Lid geworden op: 19 jan 2010 16:42

Gebruikersavatar aapje 28 okt 2010 15:04

Elk wiel kan een bepaalde belasting aan. Als je in 1 keer boven die belasting komt of te vaak in de buurt van die belasting komt krijg je spaakbreuk. Er zijn dus twee manieren om spaakbreuk te voorkomen: de belasting beperken of de wielen sterker maken. Er zijn allerlei aspecten die bepalen hoeveel belasting een wiel aankan, maar een cruciaal aspect is de spanning van de spaken. Bij ongelijke spanning zullen bepaalde spaken veel zwaarder belast worden dan andere. Die spaken komen daardoor veel sneller boven hun maximale belasting. Bij minder spaken zijn de marges kleiner en gaat het dus sneller mis.

Verder zijn er natuurlijk allerlei oplossingen in de techniek, zoals de 2 op 1 spaaktechniek, maar ook het gebruik van andere spaken aan 1 kant van het achterwiel. Ook het ontstressen van het wiel is belangrijk om ervoor te zorgen dat de spanning gelijk blijft. De ene fabrikant doet dit veel slimmer dan de andere.

Mijn mening is dat bij veel (recreant-)renners teveel de nadruk ligt op een laag gewicht cq weinig spaken. Dat is wel logisch voor wedstrijdwielen, maar weinig spaken betekent automatisch dat de benodigde spaakspanning veel hoger moet zijn en de marges kleiner. Dat beperkt de duurzaamheid van het wiel al snel.

marchisiocorsa
Forum-lid
Berichten: 288
Lid geworden op: 15 feb 2009 12:51

marchisiocorsa 28 okt 2010 15:12

De grootste problemen die spaakbreuk veroorzaken zijn niet zaken als rijstijl (ik ga ervan uit dat met rijstijl niet wordt bedoeld het nemen van stoepranden) of het aantal spaken. Ook is een aspect als ouderdom van een wielset dat hier natuurlijk niet in meegenomen is. Ieder component heeft natuurlijk en beperkte levensduur. Maar dit spraakt voor zich.

De feitelijke redenen die spaakbreuk veroorzaken zijn:

- het niet in balans zijn van de spaakspanning binnen een wiel (wat de oorzaak
dan ook is)
- kwaliteitsproblemen van individuele spaken
- onjuist gebruik van spaken of type spaken
- verkeerde wielset voor gebruiker (dit wordt vaak veroorzaakt door ijdele
gebruikers die een wielst kopen die niet bij hun rijdersprofiel past. Andere
oorzaak is misleidende informatie van fabrikanten als önze wielen kennen geen
gewichtsbegrenzing (eingenlijk dat dat gewicht en/of geleverd vermogen
moeten zijn" of ondeskundig advies van de wielerhandel die hier in
meegaat).

Het is natuurlijk onzinnig om te spreken dat merken die veel verkocht worden ook veel spaakbreuk kennen. En dat kleine merken die minder verkopen minder opvallen, en dat dit dan in het voordeel van de kleinere onbekende merken spreekt. Het gaat natuurlijk om relatief meer of minder spaakbreuk. Dan springen sommige merken er negatief en andere er positief uitspringen wordt dan duidelijk. Jammer voor Easton, Shimano en Mavic. Positief voor merken als Campagnolo en Marchisio.

Een passend en goed gebouwde wielset mag bij normaal gebruik bijna geen spaakbreuk hebben. Kuilen, aanzetten, slecht wegdek. Allemaal redenen die juist niet voor spaakbreuk moeten lijden. Bij een in basis goed gebouwd wiel is dat ook het geval.
Gazelle SPR Gazelle FCC pro Gazelle R531 Team Gazelle Silhouet Marchisio Campagnolo Look

diogenes
Forum-lid
Berichten: 3087
Lid geworden op: 14 jan 2005 12:32

diogenes 28 okt 2010 15:29

Spaakbreuk is meestal een fout in het bouwen, een spaakspanningsprobleem , of een kwestie van te grote belasting.


Ik heb in ruim 250.000 km nog nooit spaakbreuk gehad, maar ik spaak mijn wielen zelf en besteed er veel tijd aan. JE kan niet verwachten, dat een handgespaakt wiel perfect is, als het voor een bodemprijs geleverd moet worden. Goed bouwen kost tijd.

En de niet wedstrijdrijders kunnen natuurlijk ook veel beter op wielen met meer spaken rijden, want die zijn gewoon sterker.
Velgenfluisteraar

Florezido

vermeulen
Forum-lid
Berichten: 1259
Lid geworden op: 14 sep 2008 12:58

vermeulen 28 okt 2010 19:24

Marchisiocorsa schreef: - verkeerde wielset voor gebruiker (dit wordt vaak veroorzaakt door ijdele
gebruikers die een wielst kopen die niet bij hun rijdersprofiel past.


Wat bedoel je met rijdersprofiel? mountainbiken met racewielen? Te snel fietsen voor je wielen? te langzaam?

Ik heb iig bij alexrims wieltjes die bij een beone storm 2008 zaten vervangen, voorwiel kreeg tot 2x toe een spaakbreuk (een keer bij het oppompen van de band. nee, niet meer dan 7 bar).
De FM zei dat de volgende keer alle spaken vervangen moesten worden, omdat ze allemaal een klap krijgen als 1 spaak breekt, dus toen heb ik maar betere wielen gemonteerd.
Ik snap niet echt hoe het kan komen dat die spaak ineens brak, ik ben niet te zwaar en ik rijd ook nooit tegen stoepjes op.

eelcoz

eelcoz 28 okt 2010 19:39

Ik rij nu met Easton Vista SL-wielen en heb nog geen spaakbreuk gehad. Hiervoor reed ik met goedkope Shimano-wielen, en ook daar geen enkele keer spaakbreuk. Ik denk dat je daarom ook wel voorzichtig zou mogen concluderen dat gewicht wel een heel erg grote rol speelt (ik ben 65 kg). Ik lees hier soms dat mensen bij een beetje aanzetten met bepaalde wielen hun spaken al kapot rijden, maar daar kan ik me werkelijk niets bij voorstellen.

lugosi
Forum-lid HC
Berichten: 5157
Lid geworden op: 06 aug 2009 23:19

lugosi 28 okt 2010 20:49

In het boek ' The Art Of Wheelbuilding' van Gerd Schraner lees ik het volgende over spaakbreuk:

Oorzaak 1: Speling tussen spaak en naaf (flens) gaatjes te groot. Oplossing; het gebruik van 'washers' (soort rondelletje), dit wordt blijkbaar tegenwoordig niet veel meer gebruikt.

Oorzaak 2: Te lage spaakspanning. Oplossing; gelijkmatige hoge spanning (zo hoog als de fabrikant van de velg toelaat, de spaak is immers sterker dan de velg).

diogenes
Forum-lid
Berichten: 3087
Lid geworden op: 14 jan 2005 12:32

diogenes 28 okt 2010 21:23

Jobst Brandt maakt zich al boos over de titel "the art of wheelbuilding". Wielbouw is geen kunst, maar een wetenschap, aldus Jobst. (schrijver van The bicycle wheel).

Gelijkmatige spaakspanning is essentieel en daarin schuilt meestal het probleem.
Velgenfluisteraar

Florezido

lugosi
Forum-lid HC
Berichten: 5157
Lid geworden op: 06 aug 2009 23:19

lugosi 28 okt 2010 22:14

Diogenes, ik weet niet of je het boek gelezen hebt, maar het boek is opgebouwd, onderbouwd en geillustreerd met feiten en gegevens over de wetenschap en technologie die gebruikt wordt om een wiel te bouwen. Ik zie er weinig verschillen in met andere boeken en schrijvsels van andere wielbouwers, als Roger Musson, Sheldon Brown, en andere handleidingen die je op internet vind, als Ernie, enz...
Ik denk dat de term 'art' hier gebruikt wordt om de appreciatie van de ambachtsman weer te geven of zoals hij zelf stelt;

... constantly fascinated by my work. I never
cease to learn, to experience something new, to
take the opportunity of studying and evaluating
new products which appear on the component
market.
I 'M practically addicted to my job, because every
one of my handbuilt wheels radiates a certain
something which is i mpossible to describe. A
respected journalist once put it succinctly:
"Wheelbuilding has a philosophical, even a sensual
dimension to it."

shibata
Forum-lid
Berichten: 47
Lid geworden op: 22 sep 2010 20:55

shibata 29 okt 2010 02:04

Een gelijke spaakspanning (dus zo klein mogelijke tolleranties) lijkt mij inderdaad ook zeer belangrijk, kan het misschien ook zo zijn dat mensen waarbij de spaken knappen gewoon hun wielen niet vaak genoeg laten controleren en naspannen door de FM?

Is het dan niet verstandig om bij een nieuwe fiets/wielset na de eerste 100km en daarna bijv bij elke 500km of 1000km de spaakspanning laten controleren en corrigeren?

groet Marcel

elboutero
Forum-lid
Berichten: 843
Lid geworden op: 24 apr 2009 13:49

elboutero 29 okt 2010 02:11

shibata schreef:Een gelijke spaakspanning (dus zo klein mogelijke tolleranties) lijkt mij inderdaad ook zeer belangrijk, kan het misschien ook zo zijn dat mensen waarbij de spaken knappen gewoon hun wielen niet vaak genoeg laten controleren en naspannen door de FM?

Is het dan niet verstandig om bij een nieuwe fiets/wielset na de eerste 100km en daarna bijv bij elke 500km of 1000km de spaakspanning laten controleren en corrigeren?

groet Marcel


Ligt ook gewoon aan de wielset an sich. Ik heb binnen een maand 3 keer gehad dat een spaak dwars doormidden brak.

Spaakspanning controleren is waarschijnlijk wel verstandig, maar als je dat om de 500 tot 1000 km laat doen dan zullen genoeg hier iedere week / maand naar de fm kunnen, heb ik persoonlijk geen zin in.
Cervelo S3D - Canyon Aeroad CF SL - Cannondale Scalpel Si-3

Plaats reactie