Zelf een tandem bouwen?
Geplaatst: 17 jul 2021 11:24
Een “doordachte” tandem.
Je fietst graag, je fiets veel en je fiets samen met je geliefde.
Heerlijk door het Limburgse heuvelland met af en toe een klim en uiteraard ook mooie afdelingen. Dat gaat allemaal prima op je eigen fiets zolang er geen beperkingen zijn.
Maar wat nu als je geliefde Diabetes, een hartaandoening of een andere (kleine) lichamelijke of geestelijke beperking heeft? Dan heeft “ieder op zijn eigen fiets” zo zijn beperkingen. En zo was het ook in mijn geval.
De kracht die ik in de pedalen duw kon mijn geliefde niet meer (continu) opbrengen. En als je dan toch graag samen wilt blijven fietsen, voor je nodige beweging, ontspanning of gewoon voor de lol, dan moet er een oplossing komen.
Zo bedacht ik mij ongeveer een jaar geleden dat het hierboven geschetste probleem kon worden opgelost door . . . een tandem!
Nou ben ik iemand die er slecht tegen kan als je ergens “ in the middle of no-where” staat en je fietsmateriaal het begeeft. Ketting over, derailleur vastgelopen, schakel-mechaniek dat niet meer werk . . . . je kent het wel. En dus? Er moest een degelijke, liefst onderhoudsvrije, probleemloze tandem komen.
Na een hele hoop zoekwerk op internet kwam ik er achter dat wat ik wilde eigenlijk niet te krijgen was. Althans, niet als je geen 2e hypotheek op je huis wil nemen.
Kortom: ik besloot zelf een tandem te gaan bouwen. Bij deze een korte lezing over het hoe en waarom.
Allereerst maar even de specificaties:
Frame: Titanium, 3AL2.5, Handmade by XCAD
Frame weight: 4.8 kg
Frame geometry: Pilot 60cm. - Stoker 49cm.
Frame wheel base: 186 cm.
Fork: Titanium, 3AL2.5, Tapered, Thru-axle design, Handmade by
XCAD
Stem: Titanium, 3AL2.5, 60mm / 31,8mm, Handmade by XCAD
Wheels: 27.5 inch, 36x Sapim Race spokes, DT-swiss H522-disc- rims
35mm. wide
Front hub: Hope, Pro-4, 110x15 (Boost)
Rear Hub: Rohloff, 500/14 T speedhub
Front thru axle: KCNC, modified 110x15mm. 135mm long, 1.5mm pitch
Rear thru axle: DT-swiss, 9mm x 135mm QR, Titanium
Brake discs: Mi-xim, 203mm, 6 bolt, RED “ice technology”
Brakes : Shimano, XT (BL-T8100)
Eccentric axle front: Bushnell eccentric by ProblemSolvers
Axle pilot/stoker: Shimano, BB-UN300 (68mm x 110 solid, square mount)
Crank front: Thorn, tandem crank, 175mm arms
Crank rear: Thorn, tandem crank 170mm arms
Sync. Pilot/stoker: Gates Carbon Belt,174T, 2x chainring 104mm, 4bolt mount, 42T
Drivetrain: Gates Carbon Belt, 113T, chainring front: 104mm, 4bolt mount,
46T chainring back: Rohloff 19T, spline mount
Pilot handlebar: Toseek, 31.8/680mm straight, Carbon (3k)
Stoker handlebar: Toseek, 31.8/680mm riser, Carbon (3k)
Pilot seatpost: Titanium, 3AL2.5, 31.6mm-350mm long, Handmade by XCAD
Stoker seatpost: Toseek , 31.6mm-350mm Carbon(3k)
Pilot sadle: ISM, PR2.0 Performance sadle
Stoker sadle: Selle SMP, TRK-gel-Lady
Handlebar grips: Ergon GP1, Front: large, for Rohloff. Rear: small, normal version
Pedals: Shimano, SPD PDM324
Tandem total weight: 19.8 kg.
En hoe ziet dat er dan allemaal uit?
https://www.flickr.com/photos/fotograaf ... 078459932/
Nou zo dus.
En van de andere kant :
https://www.flickr.com/photos/fotograaf ... 078459932/
Nu zijn er na het zien van het resultaat wellicht een aantal vragen gerezen over waarom er voor een bepaald onderdeel of opzet gekozen is. Ik zal proberen de meest vooruitspringende zaken toe te lichten.
Het frame:
Ik heb gekozen voor een Titanium frame omdat dit een aantal voordelen bied t.o.v. aluminium, staal of zelfs carbon. Ik wilde een frame dat duurzaam is, goede rijeigenschappen heeft en absoluut robuust is bij een niet al te hoog gewicht. Dat laatste omdat we ook de tandem willen kunnen meenemen met de auto. Met die eisen kom je eigenlijk al snel bij Titanium uit. Aluminium en staal hebben bij extreem gebruik over een wat langere periode last van metaalmoeheid. Bovendien moeten er een hoop lak op die frames om ze te beschermen tegen de elementen. O.K., ik hoor nu mensen roepen dat je aluminium kunt anodiseren en bij staal zou kunnen kiezen voor R.V.S. Klopt, maar dat neemt de andere beperkingen en of eigenschappen niet weg. Carbon is me veel te kwetsbaar en bovendien te stijf waardoor dit al meteen af viel. Het moest dus Titanium worden.
Dan de maatvoering. Ik heb gekozen om de tandem te ontwerpen in een 27.5 inch wiel uitvoering. De reden daarvoor is dat dit het midden houdt tussen oersterke 26 inch wielen en heerlijk rollende 29 inch wielen.
Tja, en aan de geometrie kon ik eigenlijk weinig veranderen als je bedenkt dat ik 1.95 m. ben en mijn geliefde maar net 1.68m.
De wielen :
Zoals gezegd is er gekozen voor 27.5 inch wielen. IK besloot voor echt brede velgen te gaan (35mm.) met brede banden zodat er genoeg lucht is om de rit te dempen en toch moei soepel door het terrein te kunnen rollen. En dat allemaal zonder dat ik vering nodig had in de vorm van een geveerde voorvork of achter brug.
De aandrijving:
Bij een tandem moet er tussen de persoon voorop (pilot) en de persoon achterop (stoker) een synchronisatie van de aandrijving zijn. Dat was van begin af aan meteen duidelijk dat dit een riem ging worden want ik had geen zin in broekspijpen tussen de ketting, smeer op de benen en meer van dat soort ongemakken. En omdat ik met mijn andere fiets door de jaren heen het geweldige concept van riemaandrijving zeer ben gaan waarderen moest op deze tandem ook maar een riemaandrijving komen.
En als je dan kiest voor riemaandrijving dan wordt het versnellingen vraagstuk eigenlijk beperkt tot 2 keuzes: Of een Rohlof 500/14 versnellingsnaaf OF een Pinion P1.18 versnellingsbak. Om met die laatste te beginnen: Je moet op de één of andere manier de kracht van de pilot koppelen met de stoker. Dat kan met een verbinding links zoals in deze tandem of met een verbinding rechts. In beide gevallen moet er een blad op de versnellingsbak gemonteerd worden en dat is bij Pinion nog niet te krijgen. Je zou dan zelf achter de freesbank kunnen gaan staan en iets maken maar daar heb ik niet voor gekozen. Ik had wel iemand gevonden die dat als prototype al had uitgedacht maar besloot toch te gaan voor de oplossing op basis van een Rohloff naaf. Dit niet in de laatste plaats vanwege het toch wel substantiële verschil in prijs.
Nou hoor ik mensen al roepen dat Shimano inmiddels ook versnellingsnaven heeft maar die zijn, zo blijkt, niet opgewassen tegen de krachten die bij een tandem in het systeem gestopt worden.
De af-montage:
Na het frame en de aandrijving blijft er weinig anders over dan de af montage zoals remmen, sturen, zadels, zadelpennen, trapassen en wat losse onderdelen die wel handig zijn.
Het belangrijkste in dat verhaal zijn ongetwijfeld de remmen. Ik heb gekozen voor Shimano XT remmen met 203mm. remschijven. Tijdens onze verkenningsfase hebben we verschillende tandems bereden en wat altijd op viel was de matige remcapaciteit. Omdat ik door de jaren heen de prijs -kwaliteit verhouding van Shimano XT remmen zeer ben gaan waarderen (wat mij betreft DE standaard voor elke kwaliteitsfiets) moesten die ook maar op deze tandem gemonteerd gaan worden. En omdat ik al eens 140mm remschijfjes in een afdaling heb gehad die smolten ( letterlijk!) besloot ik voor “extreem zeker” te gaan en koos ik 203mm remschijven.
De assen die ik gebruikt heb voor de cranks zijn hele doodnormale, massieve, Shimano UN-bb300 assen zoals ze al jaren gebruikt worden in zo’n beetje alle stads-en woon-werk fietsen van Hollandse makelarij. Ietsje zwaarder maar nagenoeg onderhoudsvrij en bijna niet kapot te krijgen. En het beste van alles ? Voor nog geen tientje per stuk!
De zadelpen voor is van titanium omdat daar het stuur voor de stoker aan vast komt te zitten en het dus wel wat moet kunnen hebben. De zadelpen van de stoker is net als de sturen van Carbon. Gewoon omdat dat via Aliexpress goedkoop te krijgen is, toch?
De gemonteerde zadels zijn een gevolg van jarenlange ervaring met fietsen. Voor mij een ISM PRO2 zadel en voor mijn geliefde een breed Selle SMP dames zadel. Urenlang fietsplezier zonder pijn aan je reet!
Last but not least moet ik misschien nog iets vertellen over het productie proces en het bij elkaar schrapen van de onderdelen voor dit tandem project.
Het frame liet ik in elkaar lassen in China door XCAD. Die dames en heren had ik al eens eerder een Titanium frame in elkaar laten lassen en ik was zeer tevreden over hoe dat ging, wat de kwaliteit was en de zeer concurrerende prijs die daarvoor betaald moest worden. Voor zover ik het heb kunnen rechercheren kon ik het hier in Nederland of Europa niet goedkoper krijgen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik er een ongemakkelijk gevoel aan over houd dat ook ik uitwijk naar China voor mijn spullen. Had ik dit frame in dezelfde kwaliteit en tegen dezelfde prijs (ietsje duurder zou dan nog wel acceptabel zijn geweest) kunnen krijgen dan had ik dat zeker gedaan. Helaas liggen de feiten anders.
Oja, voor ik het vergeet: CORONA.
Man, man ,man, wat heeft dat een impact gehad , en nog steeds trouwen, op het bij elkaar schrapen van de benodigde onderdelen voor deze fiets. Iedereen is gaan fietsen in de corona tijd (tja, wat moest je veel anders) met als gevolg dat er een grote schaarste is ontstaan in zelfs de meest banale onderdelen. Ik had contact met diverse leveranciers en allemaal klagen ze steen en been. Ik heb op sommige onderdelen meer dan 4 maanden moeten wachten.
En dan is er ook nog zoiets als Brexit (de crank’s kwamen uit Engeland) en natuurlijk de import heffingen van de belasting. Allemaal niet om heel erg vrolijk van te worden. Een (misschien iets immorele) tip in deze: Zorg dat het bedrag van de waarde van de goederen op de pakbon zo laag als mogelijk is. Je kunt daar b.v. met de mensen in China best goede afspraken over maken . . .
Afsluiting.
Het heeft bijna een jaar moeten duren van “idee” tot daadwerkelijk samen op deze tandem fietsen met mijn geliefde. De eerste indrukken zijn zeer positief. Hij fiets zeer comfortabel en makkelijk. Remmen is zelfs zo goed dat je bijna moet gaan oppassen dat je niet te fors in de handels knijpt. Het gemak waarmee je op snelheid komt, zeker door het soepel schakelen van de Rohloff naaf, is echt een ervaring. Het rijgedrag op deze tandem voelt goed maar om er echt iets over te kunnen zeggen zal ik eerst flink wat km’s moeten gaan maken. En dat gaat nu zeker gebeuren want na de regen ellende van de afgelopen tijd zijn de weersverwachtingen goed en dus moeten er vele km’s gemaakt worden. FIETSEN!
Een sportieve fiets groet,
Je fietst graag, je fiets veel en je fiets samen met je geliefde.
Heerlijk door het Limburgse heuvelland met af en toe een klim en uiteraard ook mooie afdelingen. Dat gaat allemaal prima op je eigen fiets zolang er geen beperkingen zijn.
Maar wat nu als je geliefde Diabetes, een hartaandoening of een andere (kleine) lichamelijke of geestelijke beperking heeft? Dan heeft “ieder op zijn eigen fiets” zo zijn beperkingen. En zo was het ook in mijn geval.
De kracht die ik in de pedalen duw kon mijn geliefde niet meer (continu) opbrengen. En als je dan toch graag samen wilt blijven fietsen, voor je nodige beweging, ontspanning of gewoon voor de lol, dan moet er een oplossing komen.
Zo bedacht ik mij ongeveer een jaar geleden dat het hierboven geschetste probleem kon worden opgelost door . . . een tandem!
Nou ben ik iemand die er slecht tegen kan als je ergens “ in the middle of no-where” staat en je fietsmateriaal het begeeft. Ketting over, derailleur vastgelopen, schakel-mechaniek dat niet meer werk . . . . je kent het wel. En dus? Er moest een degelijke, liefst onderhoudsvrije, probleemloze tandem komen.
Na een hele hoop zoekwerk op internet kwam ik er achter dat wat ik wilde eigenlijk niet te krijgen was. Althans, niet als je geen 2e hypotheek op je huis wil nemen.
Kortom: ik besloot zelf een tandem te gaan bouwen. Bij deze een korte lezing over het hoe en waarom.
Allereerst maar even de specificaties:
Frame: Titanium, 3AL2.5, Handmade by XCAD
Frame weight: 4.8 kg
Frame geometry: Pilot 60cm. - Stoker 49cm.
Frame wheel base: 186 cm.
Fork: Titanium, 3AL2.5, Tapered, Thru-axle design, Handmade by
XCAD
Stem: Titanium, 3AL2.5, 60mm / 31,8mm, Handmade by XCAD
Wheels: 27.5 inch, 36x Sapim Race spokes, DT-swiss H522-disc- rims
35mm. wide
Front hub: Hope, Pro-4, 110x15 (Boost)
Rear Hub: Rohloff, 500/14 T speedhub
Front thru axle: KCNC, modified 110x15mm. 135mm long, 1.5mm pitch
Rear thru axle: DT-swiss, 9mm x 135mm QR, Titanium
Brake discs: Mi-xim, 203mm, 6 bolt, RED “ice technology”
Brakes : Shimano, XT (BL-T8100)
Eccentric axle front: Bushnell eccentric by ProblemSolvers
Axle pilot/stoker: Shimano, BB-UN300 (68mm x 110 solid, square mount)
Crank front: Thorn, tandem crank, 175mm arms
Crank rear: Thorn, tandem crank 170mm arms
Sync. Pilot/stoker: Gates Carbon Belt,174T, 2x chainring 104mm, 4bolt mount, 42T
Drivetrain: Gates Carbon Belt, 113T, chainring front: 104mm, 4bolt mount,
46T chainring back: Rohloff 19T, spline mount
Pilot handlebar: Toseek, 31.8/680mm straight, Carbon (3k)
Stoker handlebar: Toseek, 31.8/680mm riser, Carbon (3k)
Pilot seatpost: Titanium, 3AL2.5, 31.6mm-350mm long, Handmade by XCAD
Stoker seatpost: Toseek , 31.6mm-350mm Carbon(3k)
Pilot sadle: ISM, PR2.0 Performance sadle
Stoker sadle: Selle SMP, TRK-gel-Lady
Handlebar grips: Ergon GP1, Front: large, for Rohloff. Rear: small, normal version
Pedals: Shimano, SPD PDM324
Tandem total weight: 19.8 kg.
En hoe ziet dat er dan allemaal uit?
https://www.flickr.com/photos/fotograaf ... 078459932/
Nou zo dus.
En van de andere kant :
https://www.flickr.com/photos/fotograaf ... 078459932/
Nu zijn er na het zien van het resultaat wellicht een aantal vragen gerezen over waarom er voor een bepaald onderdeel of opzet gekozen is. Ik zal proberen de meest vooruitspringende zaken toe te lichten.
Het frame:
Ik heb gekozen voor een Titanium frame omdat dit een aantal voordelen bied t.o.v. aluminium, staal of zelfs carbon. Ik wilde een frame dat duurzaam is, goede rijeigenschappen heeft en absoluut robuust is bij een niet al te hoog gewicht. Dat laatste omdat we ook de tandem willen kunnen meenemen met de auto. Met die eisen kom je eigenlijk al snel bij Titanium uit. Aluminium en staal hebben bij extreem gebruik over een wat langere periode last van metaalmoeheid. Bovendien moeten er een hoop lak op die frames om ze te beschermen tegen de elementen. O.K., ik hoor nu mensen roepen dat je aluminium kunt anodiseren en bij staal zou kunnen kiezen voor R.V.S. Klopt, maar dat neemt de andere beperkingen en of eigenschappen niet weg. Carbon is me veel te kwetsbaar en bovendien te stijf waardoor dit al meteen af viel. Het moest dus Titanium worden.
Dan de maatvoering. Ik heb gekozen om de tandem te ontwerpen in een 27.5 inch wiel uitvoering. De reden daarvoor is dat dit het midden houdt tussen oersterke 26 inch wielen en heerlijk rollende 29 inch wielen.
Tja, en aan de geometrie kon ik eigenlijk weinig veranderen als je bedenkt dat ik 1.95 m. ben en mijn geliefde maar net 1.68m.
De wielen :
Zoals gezegd is er gekozen voor 27.5 inch wielen. IK besloot voor echt brede velgen te gaan (35mm.) met brede banden zodat er genoeg lucht is om de rit te dempen en toch moei soepel door het terrein te kunnen rollen. En dat allemaal zonder dat ik vering nodig had in de vorm van een geveerde voorvork of achter brug.
De aandrijving:
Bij een tandem moet er tussen de persoon voorop (pilot) en de persoon achterop (stoker) een synchronisatie van de aandrijving zijn. Dat was van begin af aan meteen duidelijk dat dit een riem ging worden want ik had geen zin in broekspijpen tussen de ketting, smeer op de benen en meer van dat soort ongemakken. En omdat ik met mijn andere fiets door de jaren heen het geweldige concept van riemaandrijving zeer ben gaan waarderen moest op deze tandem ook maar een riemaandrijving komen.
En als je dan kiest voor riemaandrijving dan wordt het versnellingen vraagstuk eigenlijk beperkt tot 2 keuzes: Of een Rohlof 500/14 versnellingsnaaf OF een Pinion P1.18 versnellingsbak. Om met die laatste te beginnen: Je moet op de één of andere manier de kracht van de pilot koppelen met de stoker. Dat kan met een verbinding links zoals in deze tandem of met een verbinding rechts. In beide gevallen moet er een blad op de versnellingsbak gemonteerd worden en dat is bij Pinion nog niet te krijgen. Je zou dan zelf achter de freesbank kunnen gaan staan en iets maken maar daar heb ik niet voor gekozen. Ik had wel iemand gevonden die dat als prototype al had uitgedacht maar besloot toch te gaan voor de oplossing op basis van een Rohloff naaf. Dit niet in de laatste plaats vanwege het toch wel substantiële verschil in prijs.
Nou hoor ik mensen al roepen dat Shimano inmiddels ook versnellingsnaven heeft maar die zijn, zo blijkt, niet opgewassen tegen de krachten die bij een tandem in het systeem gestopt worden.
De af-montage:
Na het frame en de aandrijving blijft er weinig anders over dan de af montage zoals remmen, sturen, zadels, zadelpennen, trapassen en wat losse onderdelen die wel handig zijn.
Het belangrijkste in dat verhaal zijn ongetwijfeld de remmen. Ik heb gekozen voor Shimano XT remmen met 203mm. remschijven. Tijdens onze verkenningsfase hebben we verschillende tandems bereden en wat altijd op viel was de matige remcapaciteit. Omdat ik door de jaren heen de prijs -kwaliteit verhouding van Shimano XT remmen zeer ben gaan waarderen (wat mij betreft DE standaard voor elke kwaliteitsfiets) moesten die ook maar op deze tandem gemonteerd gaan worden. En omdat ik al eens 140mm remschijfjes in een afdaling heb gehad die smolten ( letterlijk!) besloot ik voor “extreem zeker” te gaan en koos ik 203mm remschijven.
De assen die ik gebruikt heb voor de cranks zijn hele doodnormale, massieve, Shimano UN-bb300 assen zoals ze al jaren gebruikt worden in zo’n beetje alle stads-en woon-werk fietsen van Hollandse makelarij. Ietsje zwaarder maar nagenoeg onderhoudsvrij en bijna niet kapot te krijgen. En het beste van alles ? Voor nog geen tientje per stuk!
De zadelpen voor is van titanium omdat daar het stuur voor de stoker aan vast komt te zitten en het dus wel wat moet kunnen hebben. De zadelpen van de stoker is net als de sturen van Carbon. Gewoon omdat dat via Aliexpress goedkoop te krijgen is, toch?
De gemonteerde zadels zijn een gevolg van jarenlange ervaring met fietsen. Voor mij een ISM PRO2 zadel en voor mijn geliefde een breed Selle SMP dames zadel. Urenlang fietsplezier zonder pijn aan je reet!
Last but not least moet ik misschien nog iets vertellen over het productie proces en het bij elkaar schrapen van de onderdelen voor dit tandem project.
Het frame liet ik in elkaar lassen in China door XCAD. Die dames en heren had ik al eens eerder een Titanium frame in elkaar laten lassen en ik was zeer tevreden over hoe dat ging, wat de kwaliteit was en de zeer concurrerende prijs die daarvoor betaald moest worden. Voor zover ik het heb kunnen rechercheren kon ik het hier in Nederland of Europa niet goedkoper krijgen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik er een ongemakkelijk gevoel aan over houd dat ook ik uitwijk naar China voor mijn spullen. Had ik dit frame in dezelfde kwaliteit en tegen dezelfde prijs (ietsje duurder zou dan nog wel acceptabel zijn geweest) kunnen krijgen dan had ik dat zeker gedaan. Helaas liggen de feiten anders.
Oja, voor ik het vergeet: CORONA.
Man, man ,man, wat heeft dat een impact gehad , en nog steeds trouwen, op het bij elkaar schrapen van de benodigde onderdelen voor deze fiets. Iedereen is gaan fietsen in de corona tijd (tja, wat moest je veel anders) met als gevolg dat er een grote schaarste is ontstaan in zelfs de meest banale onderdelen. Ik had contact met diverse leveranciers en allemaal klagen ze steen en been. Ik heb op sommige onderdelen meer dan 4 maanden moeten wachten.
En dan is er ook nog zoiets als Brexit (de crank’s kwamen uit Engeland) en natuurlijk de import heffingen van de belasting. Allemaal niet om heel erg vrolijk van te worden. Een (misschien iets immorele) tip in deze: Zorg dat het bedrag van de waarde van de goederen op de pakbon zo laag als mogelijk is. Je kunt daar b.v. met de mensen in China best goede afspraken over maken . . .
Afsluiting.
Het heeft bijna een jaar moeten duren van “idee” tot daadwerkelijk samen op deze tandem fietsen met mijn geliefde. De eerste indrukken zijn zeer positief. Hij fiets zeer comfortabel en makkelijk. Remmen is zelfs zo goed dat je bijna moet gaan oppassen dat je niet te fors in de handels knijpt. Het gemak waarmee je op snelheid komt, zeker door het soepel schakelen van de Rohloff naaf, is echt een ervaring. Het rijgedrag op deze tandem voelt goed maar om er echt iets over te kunnen zeggen zal ik eerst flink wat km’s moeten gaan maken. En dat gaat nu zeker gebeuren want na de regen ellende van de afgelopen tijd zijn de weersverwachtingen goed en dus moeten er vele km’s gemaakt worden. FIETSEN!
Een sportieve fiets groet,
