De Britse renster en olympisch kampioene Laura Kenny sprak onlangs over vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwelijke topsporters en noemde een aandoening genaamd RED-S (Relative Energy Deficiency in Sport), die optreedt wanneer sporters chronisch ondervoed zijn en meer energie verbruiken dan ze binnenkrijgen. Wat is RED-S precies?
Het kan op lange termijn invloed hebben op de gezondheid en prestaties. Een belangrijk symptoom bij vrouwen is de afwezigheid van menstruatie. RED-S kan ook mannen treffen en het blijkt dat juist wielrenners erg vatbaar zijn voor het ontwikkelen ervan vanwege verschillende factoren, waaronder diepgewortelde (foutieve) overtuigingen over voeding.
Fietsers die gewichtdragende oefeningen verwaarlozen, kunnen ook hun botdichtheid verminderen, een mogelijk teken van chronische RED-S. Jonny Sumner, specialist MSK-fysiotherapeut en klinisch directeur bij LDN Physio, zegt: “Wanneer RED-S optreedt en de prestaties afnemen, is er de neiging om harder te pushen en meer uren op het zadel door te brengen. Dit kan leiden tot een neerwaartse spiraal, waarbij het lichaam uitgeput raakt.”
Symptomen
Een van de belangrijkste moeilijkheden bij RED-S is de verscheidenheid aan symptomen. Sumner noemt vermoeidheid, verminderde prestaties en menstruatiestoornissen, die kunnen wijzen op hormonale verstoringen. Terugkerende blessures zijn een ander signaal. “Een toename van blessures, met name stressfracturen, als gevolg van aangetaste botdichtheid, is een klassieke indicator van RED-S”, zegt Sumner. Hij adviseert wielrenners om ook spieren en pezen niet te verwaarlozen. “Deze zijn de sleutel tot prestaties, en zonder bewustzijn, goede voeding, progressieve training en rust zal het lichaam niet goed kunnen herstellen.”
Stemmingsschommelingen, prikkelbaarheid of depressie kunnen ook voorkomen en worden vaak in verband gebracht met hormonale schommelingen en psychologische stress. Een voedzaam dieet dat ervoor zorgt dat de calorie-inname overeenkomt met de geleverde prestatie is essentieel. Sumner zegt ook om niet te sporten op een lege maag en diëten of beperkende dieetgewoonten te vermijden. Het is ook belangrijk dat wielrenners zorgen voor gevarieerde lichaamsbeweging, inclusief oefeningen waarbij het eigen gewicht gedragen wordt. Bewustzijn van je trainings- en voedingsgedrag én je bewust zijn van verslavend gedrag of ongezonde voedselgewoonten (hulp zoeken indien nodig) zijn ook cruciaal.
Meer vrouwen met RED-S
Waarom meer vrouwen dan mannen last hebben van RED-S, toonde het Female Athlete Health Report van 2023 onder 800 vrouwelijke atleten aan. 51 Procent had ten minste twee symptomen van RED-S ervaren. Sumner zegt dat de verwachtingen van het lichaamsbeeld en fysiologische druk, zoals diëten die in strijd zijn met de hoge trainingseisen, meer uitgesproken lijken te zijn voor vrouwen.
Signalen van RED S kunnen ook duidelijker zijn bij vrouwen, terwijl veranderingen in de hormoonspiegel bij mannen niet altijd duidelijke symptomen laat zien. “Bij mannelijke renners blijft RED-S makkelijker onopgemerkt, wat het belang benadrukt om RED-S bij beide geslachten in de gaten te houden.”