Wie zich op onverharde paden wil wagen zal geneigd zijn naar een gravelbike op zoek te gaan. Dat is niet je enige optie, de moderne endurance racefiets is ook niet vies van wat gravel. Misschien is zo’n comfortabele racer voor Nederland zelfs wel een betere gravelbike dan een ‘echte’ gravelbike…
Wat is dat eigenlijk, een endurance racefiets?
Een racefiets is een fiets gemaakt om zo hard mogelijk op te fietsen. Tenminste, dat was lange tijd de norm. Zo’n comprimisloze racebak -door fabrikanten tegenwoordig ook wel performance racefiets genoemd- is leuk als je van elke fietstocht een wedstrijd maakt, maar voor velen van ons houdt de hobby meer in dan dat. Wie z’n lol haalt uit lange, mooie tochten maken kiest liever iets anders dan een aerodynamische stuiterbak. Een qua geometrie iets comfortabelere fiets, met bij voorkeur wat dikkere banden bijvoorbeeld.
Dat is precies wat een zogenaamde endurance racefiets is: een comfortabel alternatief voor een wedstrijdfiets. Een racefiets waarop je lange ritten kunt maken zonder dat je nazorg van een fysiotherapeut nodig hebt. Kijken we naar de geometrie, dan heeft een endurance racefiets vaak een wat langere balhoofdbuis -en daarmee langere stack- dan een performance racefiets. Ook wordt dikwijls gekozen voor een iets langere wielbasis en/of een minder steile balhoofdhoek om het stuurgedrag wat minder nerveus te maken en de rechtuitstabiliteit te vergroten.
Met dank aan wat meer bandenvrijheid -denk aan een maximale bandbreedte tussen de 28 en soms wel 40 mm- kun je volgens een aantal fabrikanten van endurance racefietsen ook prima wat lichte gravel meepakken. Maar ho even, is zo’n endurance racefiets eigenlijk niet gewoon een gravelbike?!
Kleine verschillen en grote overeenkomsten
De scheidslijn tussen endurance racefietsen en gravelbikes is dun en er is zeker enige overlap. Ook een gravelbike heeft een iets meer op comfort gerichte geometrie en biedt ruimte aan brede banden. In vergelijking met een endurance racefiets kan op een gravelbike meestal nog bredere banden gemonteerd worden, tot wel 45 of zelfs 50 millimeter. Daarnaast heeft een gravelbike doorgaans een iets ander stuur, met naar buiten gebogen stuurbochten. Over het hoe en waarom lees je hier meer.
Toch is het lastig om een harde lijn te trekken waar endurance fietsen ophouden en gravelbikes beginnen. Zo zijn veel van die eerste fietsen uitgerust met een dubbel crankstel en veel gravelbikes met een single, maar andersom kan in beide gevallen ook. Voor endurance racefietsen is het ook niet vreemd om extra bevestigingspunten te hebben, zodat je naast twee bidons ook een tasje op het frame kunt schroeven. En sommige fabrikanten leveren hun endurance racefietsen zelfs standaard af op gravelbanden.
Een fiets, maar wat voor een?!
Laten we er een voorbeeld bijnemen, in dit geval de BMC Roadmachine X Two. Een standaard racestuur, maximaal 33mm banden, maar tegelijkertijd ook affabriek gemonteerde 32mm WTB gravelbanden, een verende stuurpen, SRAM 1×12 aandrijflijn met Rival XPLR achterderailleur. Voor de duidelijkheid, XPLR is SRAM’s aanduiding voor gravelonderdelen. Nou, zeg het maar: is dit een endurance racefiets of een gravelbike?
Zelfs wij durven ons niet te branden aan het juiste antwoord en BMC houdt het ook in het midden. Je vindt de fiets onder het kopje endurance bikes, maar de eerste zin bij de beschrijving luidt: “Roadmachine X extends the Roadmachine’s reach well beyond paved roads”. Dat klinkt dan weer als de beschrijving van een gravelbike. Enfin, hadden we al gezegd dat de scheidslijn dun is?
Lees ook
22 september 2021 - Gravelbike
Geen Unbound
Daar komt nog bij dat we in Nederland voornamelijk lichte gravel hebben. In het Gooi en over de Veluwe lopen prachtige gravelroutes, maar qua ruigheid is het bepaald geen Unbound. Met 32 tot 35mm brede gravelbanden met matig profiel kun je in Nederland op het gros van de paden prima uit de voeten. Dat kan dus ook prima met een endurance racefiets die ruimte biedt aan dergelijke bandjes.
Een nadeel: dikkere banden op een endurance racefiets monteren wordt lastig, dunnere banden op een gravelbike kan wél. Heb je ambities om het écht ruige werk op te gaan zoeken, dan kun je het beste voor een echte gravelbike gaan, misschien zelfs wel eentje die met nog dikkere banden en 650b-wielen overweg kan.
Dus, wat wordt het?
Wat voor jou de ideale fiets is hangt dus vooral af van wat je er mee gaat doen. We weten het, het is een enorme open deur. Maar tegelijkertijd willen we er ook mee zeggen dat je dus niet per se een gravelbike nodig hebt als je zo nu en dan op gravel wil fietsen. Zoek je de ultieme do it all-fiets, dan is een endurance racefiets misschien wel je beste vriend. Snel op het asfalt, snel op het Hollandse gravel.
Lees ook
4 juni 2023 - Gravelbike