Een niche van een niche. Een gravelbike met een motor. Ik kreeg er een in handen en mocht er mee op pad. Nu ben ik niet zo kortzichtig en best benieuwd hoe zo’n ding in de praktijk werkt. Al moet ik toegeven: een gravelfiets met een motortje, dat klinkt toch wel een beetje raar.

Gravel roept bij mij ‘avontuur’, de weg naar het onbekende en foto’s met knisperend kampvuur, forellen in de rivier en naaldbomen ohne ende op. Daar hoort geen ondersteuning bij. Je kunt tenslotte niet je accu opladen midden in het bos. Dit was dan ook niet de reden waarom Canyon met dit gevaarte op de proppen is gekomen. De Grail:ON is bedoeld voor forensen met ruimte voor één fiets in de berging. Zakenmannen die op de fiets naar hun werk willen, een steuntje in de rug niet onaangenaam vinden en die in het weekend best eens een toertje door de natuur willen maken. Gravelbikes met een beetje verborgen hulp zijn niet nieuw. Zo was er al de Creo. Maar ook andere. Vaak met een zo klein mogelijke motor om het geheel subtiel te houden. Niet direct het DNA wat past bij de Grail. Een Bosch Performance CX motor en bijbehorende accu zorgen voor gebrul onder de motorkap.

Techniek

De basis van de Grail:ON is vergelijkbaar met zijn niet gemotoriseerde naamgenoot. Een sportief gebouwde gravelfiets met relatief lange wielbasis en compact balhoofdbuisje. Het geïntegreerde dubbeldek stuur mag natuurlijk niet ontbreken. Het frame komt in één uitvoering en zeven maten. Van 2XS tot 2XL. Maat 2XS t/m S worden geleverd met 27,5/650B wielen. De grotere uitvoeringen komen met 28”/700C wielset. Onderling uitwisselen is niet mogelijk. Ook kleinere wielen in het grotere frame niet. Technisch gezien kan dat natuurlijk wel. Maar officieel is het niet toegestaan. De fiets is door zijn motorsysteem gebonden aan een maximale snelheid (met ondersteuning) van 25 kilometer per uur. De wielomtrek staat aan de basis van de formule om deze snelheid te berekenen. Monteer je wielen met een kleinere diameter, maar bredere band, dan komt je groter uit. ‘Foei’, zegt meneer agent dan.

Om problemen hiermee te voorkomen monteert Canyon dus standaard één maat en gebruikt daarbij 50 millimeter brede banden. Hierdoor voegt het weinig toe om van 700C naar 650B te switchen. De brede banden zijn één van de beste keuzes die ze bij deze fiets hebben kunnen maken. Lekker veel grip en dito comfort. Het hogere gewicht van de fiets zorgt voor wat meer ‘wringen’ in de bochten en dan zorgt extra volume in de banden absoluut voor betere stuureigenschappen.

In het carbon frame zit een zadelpen met gespleten persoonlijkheid. De eigen pen van Canyon, de S15 VCLS 2.0 CF (wie verzint dit) bestaat uit twee delen en kan zodoende behoorlijk flexen. Wat onorthodox ‘gewip’ op het zadel leert ons dat dit zeer zeker werkt. Ook in de praktijk tijdens een rondje fietsen merken we het op. In combinatie met de brede banden is dit bakbeest helemaal niet zo lastig te temmen als hij eruit ziet.

Aan de voorkant zien we de eyecatcher van de Grail. Inmiddels is er door de jaren heen al veel over gezegd en geschreven. Of het nuttig is of niet laten we even in het midden. Innovatief is het zeker. Het stuur dat geïntegreerd zit met de stuurpen is zo geconstrueerd dat het lekker door kan buigen wanneer je het stuur bovenaan beet pakt. Let goed op met het uitzoeken van de maat. ‘Even’ een stuur wisselen is geen pretje. Niet qua arbeidstijd en zeker niet qua financiën. Nee, echt praktisch is het niet. Opvallen doet het wel.


Om het commuter thema door te trekken zijn er bij de Grail:ON bijpassende spatbordsets leverbaar. Prototypes daarvan zagen we zo’n drie jaar terug al bij de introductie van de Grail. Nu is het uiteindelijke product ook leverbaar. Mooie voorgevormde aluminium spatschermen gecombineerd met verstelbare ‘pootjes’.

Integratie

Gravel/Race E-bikes die we tot nu toe mochten testen waren voornamelijk uitgerust met een Fazua Evation Drivepack. Denk aan een Cube Nu-Road, Wilier Jena of bijvoorbeeld Orbea Gain. Specialized heeft een eigen systeem bedacht en Cannondale kiest voor een Bosch motor. Groter, maar duidelijk bewezen kwaliteit. De Amerikanen kiezen voor een Active Line motor. Het instappertje. Bewust, want dit model heeft minder koppel en trekt zodoende rustiger op. De Grail:ON is uitgerust met zo’n beetje het grofste wat er te vinden is. De Bosch Performance CX motor. Een geïntegreerd systeem van de vierde generatie met 85 Newton meter koppel en een 500 Wh accu in de onderbuis weggewerkt. Exact eenzelfde systeem als normaal in E-mountainbikes wordt verwerkt en sterk zat om je als een soort lier de berg op te slepen.

Omdat Bosch een ‘gesloten’ systeem heeft met standaard display heeft Canyon hiervoor een eigen steuntje gemaakt. Passend bij het stuur.

Het motorblokje mag door de jaren heen dan wel kleiner zijn geworden. Voor een fiets met dikke racebanden en zonder achtervering is het alsnog een heel gevaarte om in te bouwen. Om dit netjes te doen en ervoor te zorgen dat de Q-Factor niet te groot wordt heeft Canyon cranksets van FSA gebruikt. Deze zijn zeer vlak waardoor de afstand tussen de pedalen gering blijft. Een bijpassend dik-dun tandwiel houdt de ketting op zijn plaats.

Luxepaard

De fiets die voor mij klaar staat is een Grail:ON CF 8 eTap. Inclusief SRAM Force draadloze schakeling en met carbon DT-Swiss wielen. Opzadelen dat paardje en rijden maar. Twee vragen komen er bij het zien van deze fiets continue bij mij naar boven. Vraag 1: waarom? Waarom zou ik zo’n fiets willen en hoe goed rijdt dat ten opzicht van een ‘normale’ gravelbike? En vraag 2: hoeveel heb je aan een E-gravelbike in Nederland?

Om dit te ontdekken fiets ik een vlakke ronde. Gewoon rondom huis. Verhard en onverhard. Eerlijkheid gebied mij te zeggen dat het geheel prima stuurt. De fiets is mooi in balans. De dikke banden zijn een zege voor de Grail:ON. Het extra gewicht is niet direct een belemmering. De motor gebruik ik bijna enkel in Eco. De meest softe stand bij een keus uit drie. De CX motor is krachtig. Voor een E-Gravelbike wel erg krachtig. Op het vlakke zit je binnen no-time aan de maximale snelheid van 25 kilometer per uur en trap je vaker zonder dan met ondersteuning. Dit is geen probleem van de Canyon. Dit is meer een geografisch probleem en direct het antwoord op mijn tweede vraag. In Nederland gaat deze fiets niet erg veel toevoegen ten opzichte van een normale gravelfiets of E-MTB. Echt spannende trails kun je er niet mee bedwingen (of dat is niet de bedoeling). En echt hard rijden is ook niet mogelijk. Een turbo-fiets met toeren begrenzer.

Bij een volgende rit klim ik in het zadel samen met marketingmanager van Canyon, Niels. Hij op een Oldskool-zelf-trappen Grail. Ik met mijn elektrisch ondersteunende luxepaard. We zoeken een bult en testen de klimcapaciteiten van de Grail:ON. Het dak van Brabant, zo’n beetje de enige pukkel van betekenis in Brabant is het decor. Hier gaan wij de degens kruisen. We rijden beiden van beneden naar boven. Mét en zonder ondersteuning. Dit alles op de warmste dag van het jaar en inclusief coronakilo’s. Dat wordt sterretjes zien, bloedhoesten en stofwolken blazen.

Eerst is het mijn beurt op de Grail:ON. Een nietszeggende tijd zonder vergelijk. Wel weet ik dat de ondersteuning in alle bochtjes en tijdens het optrekken meer dan behoorlijk hielp. Ook voel je duidelijk dat de fiets moeiteloos over alles en iedereen heen dendert. Een monstercrosser met gebogen stuur. Haast meedogenloos sleept hij Niels omhoog richting het hoogste punt van onze provincie.

Na een momentje bijkomen is het tijd om met de motorloze fiets hetzelfde tracé af te leggen. Ik spreek mijn persoonlijke twee-takt aan, en klok op de dubbele cilinder slechts een paar tellen minder. Iets wat ik niet had verwacht. Niels doet niet veel onder. Op een kort traject als dit zijn de verschillen klein.

Conclusie

Ben je met dit apparaat in de heuvels en wil je woon-werk rijden, deels onverhard. Dan kan het wel degelijk een heerlijke fiets zijn. Ik beeld mijzelf in, net over de Duitse grens. Of ergens van boerderij naar kantoor in de vooralpen. De Grail:ON zal geen massaproduct zijn. En als niche van een niche koop je een fiets waarmee je geregeld wordt nagekeken. Maar past de fiets je zoals Assepoester haar glazen muiltje dan is één en één twee en heeft Canyon de fiets voor jou.

Uitvoeringen

De Grail:ON is verkrijgbaar in drie uitvoeringen diverse kleurstellingen. Prijzen variëren van €4999 tot €5999. Frame en motor zijn steeds hetzelfde. Wielset en schakelgerei loopt op van aluminium DT-Swiss wielen tot half hoog carbon van hetzelfde merk. Schakelen kan met GRX of draadloos d.m.v. Force AXS.