Iedere Parijs-Roubaix herbergt wel een keimooi verhaal. Fiets duikelt er drie op uit het rijke verleden, over een vergeten held, het ware slagveld en de ontdekking van de eeuw. In dit artikel deel 1, deel 2 lees je hier, het laatste deel publiceren we binnenkort.
1897: Mathieu is de sigaar
Tekst: Patrick Oxsener
Of Mathieu Cordang er een beetje klaar voor was? O ja hoor, de Limburger was klaar voor iedere race. Daar was-ie prof voor: overal waar genoeg start- en prijzengeld te verdienen viel, dook hij op. En verdienen deed hij, want Cordang reed steevast mee om de prijzen. In 1895 werd hij wereldkampioen stayeren op de baan. Hij brak snelheidsrecords en duurrecords en won monstertochten. Zijn uithoudingsvermogen was naar verluidt ongekend. Best opvallend voor iemand die in de wielerwereld bekend stond als Monsieur Tobacco. Als hij niet koerste, trakteerde hij zichzelf graag op een
bolknak formaatje fietspomp.
Aanvankelijk was het de bedoeling dat de 27-jarige renner vlak voor Parijs-Roubaix nog een recordpoging zou doen: Parijs-Amsterdam. De stunt was bedacht door zijn Franse materiaalsponsor Gladiator. Maar Cordangs manager, ‘vadertje Stasser’, wist de fietsfabrikant ervan te overtuigen dat dit geen ideale voorbereiding was. Mathieu moest uitgerust aan de start verschijnen, wilde hij kans maken op de zege. De directeur ging overstag.
Wisselende berichten
Hoe Parijs-Roubaix op 18 april 1897 verliep, was twee dagen later te lezen in de Nederlandse kranten. Of nou ja, de Limburgse Koerier plaatste een deelnemerslijst, gevolgd door één doorkomsttijd: volgens een ontvangen telegram was Cordang na 149 kilometer als eerste gepasseerd in Amiens, halverwege. Maar, zo eindigt het bericht, ‘ten gevolge van een val kwam Cordang als tweede over den eindstreep, 2 meters achter den winnaar.’ Die winnaar was Maurice Garin, de man die in 1903 de eerste Tour de France op zijn naam zou schrijven.
Welk drama zich precies had afgespeeld op de wielerbaan van Roubaix, sijpelde in de daaropvolgende dagen met horten en stoten de landsgrenzen over. Op 22 april berichtte het Algemeen Handelsblad dat Cordang vlak voor het vélodrome een verkeerde afslag had genomen, waarna hij met dertig meter achterstand de baan opreed. ‘De opgewonden menigte moedigde Garin aan’, schreef de krant, ‘terwijl iemand op het middenterrein hem telkens wanneer hij voorbijkwam, een prachtigen ruiker toonde.’ In de laatste ronde had Cordang zijn tegenstander bijna ingehaald, maar helaas: ‘Hij kwam slechts eenige meters achter hem aan.’
Wie de bron van dit relaas is, vermeldt de krant niet. Een verslaggever zal het niet geweest zijn. Eigen journalisten werden niet op wereldreis gestuurd voor bescheiden sportevenementen als Parijs-Roubaix. Het Franse wielerweekblad Le Vélo had wel een reporter ter plekke. En die wist te melden dat Cordang en Garin al pratend de baan waren opgereden, waarna de Nederlander in de eerste bocht ongelukkig onderuitging. In de zes resterende ronden volgde een woeste achtervolging, maar dertig meter voor de streep gaf Cordang zich gewonnen. Aan zijn conditie had het niet gelegen, constateerde Le Vélo. ‘Tien minuten na aankomst verschijnt hij weer op het middenterrein, een enorme sigaar rokend, als iemand die een pleziertochtje gemaakt heeft.’
2x Overleden
Mathieu Cordang is twee keer doodverklaard. De eerste overlijdensberichten verschenen in maart 1942. In juli 1962 meldden landelijke en regionale kranten opnieuw zijn dood. Een rouwadvertentie van de familie uit 1942 toont aan dat de eerste berichten juist waren.
Dit artikel en nog veel meer lees je in Fiets magazine nr.4. Uiteraard nog te bestellen in onze shop, zie hieronder.
