Wie aan fixed gear cycling denkt, ziet al snel hipsters voor zich met een elastiekje door hun baard, een zekering door hun wenkbrauw, veel tatoeages, veel bier en weinig tempo. Ex-prof Brian Megens (27) rijdt tegenwoordig ook op een fixie. Hij rekent af met het stoffige imago. “dit is keiharde topsport.”

Tekst: Thomas Braun

Brian Megens zit onder de tatoeages. Geen plaatjes, maar teksten. Op z’n borst: Fortis et liber, sterk en vrij. Op z’n biceps: scientia potentia est, oftewel kennis maakt macht. Op z’n rug: perfer et obdura, verdraag en volhard. Tweemaal overwinnaar is hij die bij een overwinning zichzelf overwint: Bis vincit qui se vincit in victoria. “Ik vond het bloedspannend om mijn vader onder ogen te komen toen ik ze had laten zetten”, zegt Megens. “Maar hij zei heel droogjes: heb jij op een krant gelegen ofzo?”

‘We worden nog te veel gezien als mafkezen met baarden’

Brian moet er om schaterlachen. Hij veegt het zweet van zijn voorhoofd, want hij is naar de afgesproken plaats Oss komen fietsen. 130 kilometer vanuit zijn woonplaats Maastricht. Gemiddeld 34,5 kilometer per uur, met fietskoeriertas. En met één versnelling, want hij is met zijn Bombtrack Needle (“met custom Fixed Gear Grit paint job”) gekomen. “Ik denk dat ‘verdraag en volhard’ het best past bij mijn wielermotto. Al gaat-ie ook over het leven zelf. Als ik mijn leven overzie van dikke darter, naar kickbokser, naar wielrenner, naar fotograaf en student naar fixed gear-renner, dan denk ik dat ik mezelf vaak heb overwonnen en altijd ben blijven volharden.”

Opleidingsploeg Rabobank

Brian Megens begon met fietsen in 2009, hij was toen 18. Twee jaar later verdiende hij zijn eerste contract, bij de profploeg van Jo Piels. “Voor 309,25 euro per maand!” Een jaar later werd hij ingelijfd door de opleidingsploeg onder 23 van Rabobank. Daar reed hij met jongens als Danny van Poppel, Rick Zabel en Moreno Hofland. Een jaar eerder zaten ene Tom Dumoulin en Rohan Dennis nog in die ploeg.

Lang verhaal kort: Brian redde het niet. Hij moest zich in een heel korte tijd bewijzen, viel een paar keer en de renners om hem heen waren simpelweg te goed. Hij raakte overtraind en verdween in de anonimiteit.

En toen: vier jaar niet gefietst. “Nou ja, bijna niet. Ik denk alles bij elkaar 700 kilometer.” En toen? “Ja, en toen. Ik zat in Alley Cat Bikes & Coffee, de beroemde zaak in Maastricht. En daar hadden ze fixed gear fietsen. Ik was meteen verliefd. Ik vond het zo mooi om te zien hoe simpel fietsen konden zijn. Uiteindelijk heb ik daar geen fiets gekocht, maar er zelf één samengesteld. Ik dacht ook meteen: wat een uitdaging om met zo’n fiets, met één verzet en geen remmen, in Limburg te gaan fietsen. Zonder remmen de heuvels in! Al snel merkte ik dat het de perfecte training is, op zo’n fixie. Het is fucking zwaar, maar je wordt er zoveel sterker van. En dat gaf een kick. Er zit toch altijd een soort topsporter in me.”

Crits

En dus wilde Megens gaan racen. Fixed gear races rijden. Crits, noemen ze dat, de afkorting van criteriums. Na wat googelen kwam hij erachter dat er een wedstrijd in Parijs was. “Ik weet mijn naam goed te gebruiken. Ik belde 8-Bar op, een Berlijns merk en zei: ik ben oud-prof, ik wil in Parijs fietsen, willen jullie iets voor me regelen? Ze stuurden meteen een frame op! En ik kreeg ergens tube wielen voor de helft van de prijs. Als je online bij zaken als Mantel shopt kun je alles voor een appel en een ei kopen. Ik heb een fiets opgebouwd en kon gaan racen. Zo ben ik in Nederland ook de NL Crit Series gaan rijden. Nederland is met Italië het enige land dat een nationale serie heeft. Hier is het opgezet door Jan-Willem Blok, oud-consul van de KNWU, die er heel hard aan werkt om de sport te laten groeien.”

Red Hook

Voor de goede orde: iedereen mag aan de crits meedoen. Maar om aan de finale, de echte wedstrijd, te mogen deelnemen, moet je je kwalificeren. En dat geldt helemaal voor de Red Hook Crits, die worden gezien als de Champions League van de fixies. “Dat is een geweldig verhaal”, zegt Megens. “In 2008 wilde David Trimble uit New York, met wie ik inmiddels goed bevriend ben, zijn verjaardag op een aparte manier vieren. In het district Red Hook in Brooklyn organiseerde hij een fixed gear crit. Een paar vrienden en hij zetten wat straten af op een industrieterrein en racen maar. Een jaar later deden ze dat nog eens en The New York Times schreef er een groot artikel over. Het duurde niet lang voordat de sponsors kwamen binnenzeilen: Rockstar Games van GTA, een miljardenbedrijf, Specialized, Castelli, Fast Forward… geen kleine jongens. En nu staan er tienduizend mensen langs de kant bij de wedstrijden. Inmiddels zijn er ook Red Hook Crits in Milaan, Barcelona en Londen. Ook daar komen duizenden mensen op af, het is echt huge. En ik doe mee, reis de hele wereld rond om mijn crits te kunnen fietsen.”

NAAM: Brian Megens
GEBOREN: 26 januari 1990
WOONPLAATS: Maastricht
PLOEGEN: Cyclingteam Jo Piels (2011), Rabobank Continental Team (2012)

‘Er zit toch altijd een soort topsporter in me’

Website

In Barcelona kwamen Megens en fixie-roerganger David Trimble elkaar weer tegen. “Ik zei: wat de scene echt mist is één goede website waar alles op staat. En zo ben ik fixedgearcrit.com begonnen. Ik heb hem wat geld gevraagd, een plan geschreven en toen de site gebouwd. Er was niks in het begin, ik heb alle data, foto’s en teksten zelf moeten verzamelen. Nu is er een platform met nieuws uit de scene, achtergrondinfo, een kalender zodat je ziet waar alle races zijn en een database met resultaten. Dat was er allemaal niet, de hele scene was verspreid over het internet. Die site is nu mijn bedrijf, FGC. Maar Red Hook sponsort het omdat ze de sport willen laten groeien. Toch gek, ik heb eerst in Parijs gefietst en vrijwel meteen kwam dit op mijn pad.”

Megens heeft op eigen kosten in Brooklyn gefixt. “In het begin heb je niks, je moet alles zelf opbouwen met sponsors. En ik heb meegedaan in Londen, veel in Duitsland, ik heb goed gereden in Dijon, Milaan, Barcelona, Parijs. Over anderhalve week vlieg ik naar Genève voor een wedstrijd en de volgende ochtend ga ik meteen door naar Berlijn, daar ben ik de live reporter voor een groot fixie-evenement. Ja, ik vlieg inmiddels de hele wereld over.”

Grote sponsors

En wie betaalt dat? “Ik heb een budget gekregen voor de website die ik maak. Dat is een prima bedrag, want er zitten inmiddels grote sponsors achter, zoals wingedstore.com van Cinelli. En ik rijd nu voor fixedgearcrit.com om het platform te promoten. Ik wil bekendheid voor de sport. Sponsors geven mij een budget en daarvan probeer ik de reizen te betalen die ik maak om te racen en het platform te promoten. En hoe kun je de sport beter promoten dan door zelf mee te rijden? Ik won mijn kwalificatie heat in Brooklyn en heb daardoor zoveel publiciteit gekregen! Ik had eerst 12 uur aan de site gewerkt op het kantoor van David, toen moest ik nog racen. David wilde me prikkelen door te zeggen dat ik niet eens door de kwalificatie zou komen. Maar ik reed in mijn eerste heat iedereen de moeder in! Zo gaaf. Ja, zo heb ik wel mijn eigen baan gecreëerd…”

Hoog niveau

Allemaal leuk en aardig, maar moeten we het wel serieus nemen, die remloze races? “Om je een idee te geven”, zegt Brian stellig, “Callum Skinner, de Britse baanrenner die in de teamsprint goud won en individueel zilver bij de Olympische Spelen in Rio, kwam in Brooklyn niet door de kwalificatie…. Het niveau is zó hoog. Francesco Chicchi, die in 2002 wereldkampioen werd voor renners onder de 23 en in totaal 36 UCI-koersen heeft gewonnen, werd 34ste in Brooklyn. Dat zegt toch wel wat…”

Brian Megens: ‘Ik zeg niet dat fixed het nieuwe wielrennen is, maar het verdient wel een discipline te zijn in de wielersport.’ En wat is er zo gaaf aan fixie rijden? “Je rijdt zonder remmen. Dat is de kick. Je moet skidden, dan blokkeert je achterwiel. Het is dus in één keer achteruit trappen, dan blokkeer je de fiets. Dat kost onnoemelijk veel kracht. En er is zoveel meer techniek voor nodig. Alles is gewoon veel spectaculairder.

En veiliger. Dat klinkt gek, maar niemand kan in één keer afremmen. Dus dat harmonica-effect wat je in het gewone prof peloton ziet met al die valpartijen, komt bij ons niet voor. Tuurlijk, als er een valt is het extra moeilijk om hem te ontwijken, maar het mooie is dat je daarom heel technisch moet leren rijden en dat maakt het weer spectaculair.

“En de scene is heel sociaal!”, vervolgt hij zijn betoog. “We zijn echt vrienden van elkaar. In de koers maken we elkaar kapot en rijden we elkaar de hekken in, maar daarna is het chill en iedereen geeft echt om elkaar. En ze zijn ook geïnteresseerd in de wereld. Vraag eens in het profpeloton wie de Franse verkiezingen heeft gewonnen en de helft heeft geen idee. Fixies zijn meer aware. Ja, het zijn hipsters. Maar wel met meer in de bovenkamer dan de gemiddelde renner. Fixies denken na over dingen.”

Ook in Rotterdam

Volgens Megens, dit jaar in Katendrecht winnaar van ’s lands grootste fixed gear crit, verdienen de fixies de status van internationaal erkende sport. “We worden nog te veel gezien als mafkezen met baarden. Jongens met tattoos die leuk bier drinken en rondjes fietsen. Onzin. Het is topsport, zeker de Red Hook Crits. We zijn ook bezig, heel voorzichtig, om te kijken of in Rotterdam een Red Hook Criterium mogelijk is. En dan in de haven, want dat rauwe past gewoon het beste bij Red Hook, dat ook in de havens van Brooklyn is begonnen. Ik zeg niet dat fixed het nieuwe wielrennen is, maar het verdient wel een discipline te zijn in de wielersport, naast BMX, wegwielrennen, baanwielrennen, veldrijden en MTB. In Italië is het nu erkend door de nationale bond. Ik hoop dat Nederland volgt.”

De renner staat op, zet z’n helm op, klaar voor de terugrit. “Weet je wat ook zo gaaf is”, zegt hij, zonder op het antwoord te wachten. “Laurens ten Dam twitterde dat-ie een filmpje had gezien van Red Hook in Brooklyn en hij was zó enthousiast dat-ie meteen een vliegticket heeft geboekt om de race in Barcelona bij te wonen. Heel tof dat zo’n man, die zeer gerespecteerd is in het peloton, zo positief staat tegenover onze tak van sport. De meeste profs nemen ons al serieus en hopelijk sijpelt de aandacht nu ook door naar de rest van de wielerwereld.”

En weg is-ie. Met z’n fixie.