In talloze fietsonderdelen en accessoires worden plastics gebruikt. Steeds meer toonaangevende merken zijn actief bezig om de overstap te maken van traditionele plastics naar meer milieuvriendelijke alternatieven. Dit roept vaak vragen op over de diversiteit aan plastics en welke nu eigenlijk als duurzaam en effectief kunnen worden beschouwd. We nemen een diepgaande duik in de wereld van fietsaccessoires en de plastic revolutie.
Soorten milieuvriendelijke kunststoffen
Kunststoffen zijn er in allerlei vormen en maten, van PET tot PE, PP, PA en PU, afkortingen die je vast bekend voorkomen. Over het algemeen kunnen we kunststoffen in twee belangrijke categorieën onderverdelen: de grondstoffen waaruit ze zijn vervaardigd en hun biologische afbreekbaarheid.
Laten we om te beginnen kijken naar de grondstoffen. Het merendeel van de kunststoffen wordt nog steeds vervaardigd uit aardolie, vaak aangeduid als fossiele plastics. Het gebruik van aardolie als grondstof heeft echter zijn beperkingen, gezien de eindigheid van deze natuurlijke bron. Wat wellicht minder bekend is, is dat er ook bioplastics bestaan, ook wel bekend als plantaardige en fossielvrije plastics. Deze worden vervaardigd uit hernieuwbare natuurlijke grondstoffen, zoals suikerriet en castorbonen. Doorgaans zijn de meeste plastics op zichzelf goed recyclebaar.
In de wereld van fietsen wordt de verschuiving van traditionele plastics naar duurzamere varianten door verschillende fietsmerken omarmt. Een vooraanstaand merk dat deze ontwikkeling adopteert, is BBB Cycling. Ze zijn pioniers in het gebruik van biobased plastics als kerncomponent voor diverse producten, waaronder fietsbrillen. Voor het bril frame wordt Bio-based plastic gebruikt dat is vervaardigd uit castorbonen. Omdat biobased plastics nog niet altijd de eigenschappen hebben van hoogwaardige fossiele plastics, bestaan ze nog vaak uit een mix van plantaardige en fossiele plastics. Ze bieden aanzienlijke voordelen voor het milieu, met name door een significant lagere CO2-voetafdruk tijdens de productie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan snel. Waar bij de bril nu een percentage van 45% biobased toegepast wordt zal dit naar verwachting over enkele jaren al significant meer zijn.
Gerecycled plastic
Een soortgelijk ecologisch voordeel komt van producten die worden vervaardigd uit gerecyclede plastics. Hier wordt onderscheid gemaakt tussen ‘post-consumer recycled plastic’ en ‘post production plastic’. Het gaat dan om plastics uit particuliere (post consumer) en industriële afvalstromen (postproductie). BBB Cycling heeft sinds kort voor alle PP (polypropyleen) spatborden de overstap kunnen maken naar post-consumer gerecycled kunststof. Bij de productie zijn nu aanzienlijk minder nieuwe grondstoffen nodig, waardoor de impact op het milieu vermindert. Zo bestaan de spatborden van BBB Cycling voor gemiddeld 70% uit gerecycled plastic, wat naar schatting resulteert in bijna een halvering van de CO2-uitstoot gedurende de productie.
Bij andere producten kan soms al kunststof gebruikt worden dat 100% uit gerecycled plastics bestaat. BBB Cycling past dit nu al toe voor de handvatten van nieuwe stukken gereedschap. Belangrijk bij producten met gerecycled materiaal is of het ook om gecertificeerd plastic gaat. Alleen dan kan je als consument zeker weten of het gebruikte plastic post consumer of postproduction recycled is en dat er geen sprake is van “greenwashing”. Een van de bekendste certificeringen is het GRS (Global Recycling Certificate). In de komende jaren wordt er ook regelgeving verwacht die dit beter zal reguleren en hopelijk ook de gehele verduurzaming versnellen.
Bij het kiezen voor duurzame plastics in het ontwerpproces, is recyclebaarheid ook van groot belang. Recyclebare plastics kunnen hergebruikt worden. Hier moet in het ontwerp rekening mee gehouden worden, bijvoorbeeld door ze niet te vermengen en versmelten met andere materialen en te zorgen dat producten uit elkaar gehaald kunnen worden in het afvalverwerkingsproces. Het is essentieel op te merken dat deze opties alleen effectief zijn wanneer ze op de juiste manier worden afgevoerd, bijvoorbeeld in de plasticcontainer. Dat vraagt iets van zowel de producent als de consument, die zijn product op de juiste manier bij het afval moet doen. Een voorbeeld: bidon en dop zijn vaak niet van hetzelfde materiaal. Gooi je een bidon weg, draai dan altijd de dop even los.
Samen in actie komen
Het is bemoedigend om te zien dat steeds meer merken zich inzetten voor de ontwikkeling van duurzamere producten in de fietsindustrie. Het gebruik van biobased plastics en gerecyclede materialen, zoals bij BBB Cycling, toont aan dat vooruitgang wordt geboekt in de strijd om onze planeet te beschermen.
Duurzaamheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Voor zowel producenten als consumenten is er een belangrijke rol te spelen. Voor consumenten begint dat met nadenken over de levensduur van fietsaccessoires en of ze gerepareerd kunnen worden in plaats van vervangen. Het lezen van labels en specificaties op producten kan helpen om beter geïnformeerde beslissingen te nemen. Ook is het stellen van kritische vragen in de winkel een effectieve manier om de duurzaamheid van de producten die we kopen te beoordelen.
Kunnen we niet zonder plastic?
In de context van de ‘plastic soep’ doelen we vaak op single-use plastic, dat wil zeggen plastic voor eenmalig gebruik zoals verpakkingsmateriaal en wegwerpproducten. De urgentie om de consumptie van dit type plastic drastisch te verminderen is groot. Misschien wil je het liefst ook alle plastic uit je fietsuitrusting bannen, maar kunststof is daar op dit moment onmisbaar. Alternatieven zoals metalen of carbon zijn vaak nog belastender voor het milieu en soms niet of minder goed te recyclen.
Plastic onderscheidt zich door zijn veelzijdigheid, zowel qua materiaal eigenschappen als produceerbaarheid. Wanneer het wordt geïntegreerd in fietsonderdelen en accessoires, kan het de veiligheid van je uitrusting en fiets vergroten, de levensduur verlengen en vervanging van onderdelen verminderen. Kortom, zie plastic op je fiets in het grote plaatje en kies voor duurzaam waar dat kan.
Als je nieuwsgierig bent naar de duurzaamheidsinitiatieven van BBB Cycling, kun je meer informatie vinden via deze link.