Hoe bepaal je de juiste fietshouding?

Prima, je gaat fietsen! En nu ben je op zoek naar een racefiets of mountainbike. De oriëntatiefase begint vaak online, daarbij kom je prachtige exemplaren tegen. Soms in maten S tot XL, soms van 48 tot 61. En dan loop je tegen termen aan als stack en reach, zitbuishooagte, naloop en wielbasis. Welke maat is nu voor jou de juiste?

Het is te simpel om te zeggen dat je bij een lengte van 1,78 meter altijd een maat 58 nodig hebt. Want misschien heb je heel lange benen voor je lengte, of juist nogal korte. Die verhoudingen zijn leidend. Welke maat heb je dan nodig? We zullen je een beetje wegwijs maken. Als je op een fiets gaat zitten, heb je drie contactpunten. Je billen op het zadel, je handen op het stuur en je voeten op de pedalen. De afstanden tussen die drie punten bepalen of je goed op je fiets zit. Is dat belangrijk? Ja, heel belangrijk! Want goed op je fiets zitten voorkomt pijntjes, blessures, vermoeidheid en maakt dat je goed kunt reageren op onverwachte situaties. Een goede zit­houding is dus ook nog eens veiliger.

Je hebt niet heel veel aan maataan­duidingen als S, M, L, 56 cm, 58 cm etc. Want de ene 56 is de andere niet. Een zitbuis kan wel 56 centimeter lang zijn, maar het verschil tussen de bovenbuis van merk X en van Y kan centimeters zijn, waardoor je toch heel anders op beide maten 56 zit. Waar het uiteindelijk om gaat is dat je zadel niet te hoog of te laag staat en dat je bovenlijf in een prettige hoek richting het stuur buigt.

De meeste fabrikanten hebben een geometrietabel bij hun fietsen staan. Daarbij tonen ze ook vaak welke maat ze aanraden bij welke lichaamslengte. Mocht je nu net tussen twee maten in zitten, kies dan de grootste als je relatief lange benen hebt. Heb je juist een lang bovenlijf, ga dan voor de kleinere maat. Elke goede fietswinkel heeft een meetsysteem staan, waarmee ze precies kunnen bepalen welke maat jij nodig hebt. Daarvoor meten ze onder andere je binnenbeenlengte, maar ook wordt er gekeken naar hoe lenig je bent, hoeveel ervaring je hebt en wat voor soort fietser je bent.

Tips voor een gebruikte fiets
Koop je je eerste fiets van een particulier, dan heb je natuurlijk geen fietsmeting tot je beschikking. Voor die gevallen zijn er een heleboel ‘regeltjes’ bedacht. Je knie moet zus zijn, je bovenlijf zo. Helaas zijn die regels alleen maar richtlijnen om in de buurt van de perfecte zit te komen. We raden je echt aan om een expert naar je zithouding te laten kijken. Dat voorkomt veel ellende en levert je echt meer fietsplezier op. Maar als je toch zonder hulp op zoek wilt naar je eerste fiets, dan kun je in ieder geval met de volgende tips op pad.

Ten eerste moet je, als je op het zadel zit, je hak op het pedaal kunnen zetten zonder dat je je been compleet strekt. Er moet nog net een kleine buiging zijn. Kijk daarnaast ook even naar de standover height. In het Nederlands: hoe hoog is de bovenbuis? Kun je daar overheen gaan staan met beide voeten op de grond en heb je dan nog een beetje ruimte tussen je kruis en de bovenbuis? Dan is het goed! Als dat niet lukt, is het frame hoogstwaarschijnlijk te groot voor je. Voorts moet je als je op het zadel gaat zitten, je handen op het stuur kunnen leggen zonder heel ver te moeten reiken. Dat zorgt voor een ontspannen zit, en voorkomt pijn in nek en schouders. Meestal staat je stuur dan een centimeter of 3 lager dan je zadel. Maar ook dit is heel persoonlijk. Bij lange armen kan je het stuur iets lager zetten, of verder van je af met een langere stuurpen. Als maatgever voor de afstand tussen zadel en stuur houden mensen vaak hun elleboog tegen de punt van het zadel. Als je dan met gestrekte hand je stuur raakt met je vingertoppen is het goed. Een duidelijke richtlijn, maar ook weer erg persoonlijk.

Afstellen zadel en stuur
Heb je je eerste racefiets gekocht? Dan begin je met het zadel af te stellen. Niet alleen de hoogte, het zadel kan ook naar voren of naar achteren. Een handige truc is de volgende. Stap op de fiets, klik in en laat een touwtje vanaf de onderkant van je knieschijf loodrecht naar beneden hangen. Als de crank horizontaal naar voren wijst (de ‘drie uur-positie’), zou het touwtje op de as van het pedaal moeten uitkomen. Door het zadel iets naar voren of achteren te schuiven kun je dit aanpassen. De hoogte bepaal je door je voet in de fietshouding op het pedaal te zetten. Als het pedaal dan helemaal onderaan staat, moet je knie nog lichtgebogen zijn. Een hoek van 145 graden tussen dijbeen en scheenbeen is prima. Begin liever iets te laag dan iets te hoog. Dan kun je na een testritje altijd je zadel nog wat hoger zetten. Dat zadel zet je trouwens horizontaal, een waterpas is daarbij handig.

Aan het stuur hoef je meestal weinig af te stellen. Het is vooral belangrijk dat je goed bij de remgrepen kunt. Met een andere maat stuurpen kun je eventueel nog iets spelen met de afstand tot het stuur, maar normaal gesproken zorg je dat dit klopt voordat je tot de aanschaf van een fiets overgaat. Laat je bij voorkeur helpen door een expert die ervoor zorgt dat je goed op de fiets zit. Is dat geen optie, zorg dan in ieder geval dat de framemaat zo goed mogelijk bij je past. Met de zadelpenhoogte en de lengte van de stuurpen kun je dan achteraf nog wat finetunen. Veel succes en veel plezier!