Zon, licht, warmte; allemaal heerlijk op de fiets. Minder heerlijk: UV-straling, opspattende steentjes en insecten. Het zijn redenen om altijd een goede fietsbril te dragen. We kijken door zeven fotochromatische exemplaren waarvan de glazen automatisch donkerder worden als de zon feller schijnt.
Veel fietsers zijn zich er niet van bewust dat UV-straling schadelijk kan zijn voor hun ogen. Net zoals je huid kan verbranden door de zon, kunnen ook je ogen er problemen door krijgen. Een overdosis zonlicht kan leiden tot oogaandoeningen zoals staar, maculadegeneratie en hoornvliesverbranding. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is maar liefst één op de vijf diagnoses van staar het gevolg van overmatig zonlicht. UV-straling kan onder meer het bindvlies, hoornvlies, netvlies en de lens blijvend beschadigen!
Er zijn verschillende soorten UV-straling, waaronder UV-A, UV-B en UV-C. Hoewel de ozonlaag de meeste UV-C tegenhoudt, kunnen UV-A en UV-B nog steeds schadelijk zijn voor de ogen. Het dragen van een goede zonnebril is daarom van essentieel belang voor fietsers. De vraag is vervolgens: wat is een goede fietsbril?
Ten eerste moet een bril 100 procent UV-bescherming bieden, zodat alle schadelijke straling wordt geblokkeerd. Er is Europese regelgeving die bepaalt dat zonnebrillen alle UV- straling met een golflengte tot 380 nanometer moeten blokkeren. Je ziet dan ook vaak labels met de tekst ‘100% UV400 protection’ op zonnebrillen. Dat betekent dat de bril UV-A én UV-B tegenhoudt. Daarnaast moet een bril natuurlijk een goede pasvorm hebben en comfortabel zitten, zodat hij niet gaat irriteren tijdens lange ritten. Ten slotte is het ook fijn als de glazen gepolariseerd zijn: dit vermindert schittering en verhoogt het contrast.
Fotochromatisch
Bij deze test bekijken we brillen met meekleurende glazen, ook wel fotochromatische glazen genoemd. In de lens van dit soort brillen zitten kleine moleculen zilverhalogenide en chloride. Die zijn onzichtbaar totdat er UV-licht op valt: dan treedt er een chemisch proces in werking waardoor de moleculen van vorm veranderen en donker worden. Dit procedé werd al in de jaren zestig van de vorige eeuw ontwikkeld. Van licht naar donker veranderen duurt over het algemeen zo’n dertig seconden. De andere kant op, van donker naar licht, gaat een stuk langzamer. Het gaat níet snel genoeg om je bril niet af te hoeven zetten in een donkere tunnel – behalve bij de Ekoï, dat is een bijzonder model.
We hebben de verkleuringstijd gemeten door de brillen aan één kant te beschijnen met een UV-lamp. Het voordeel van dit soort brillen is dat je ze in verschillende weersomstandigheden kunt gebruiken met altijd ongeveer dezelfde tint. Is het bewolkt, dan laat de lens veel licht door, is het zonnig, dan is hij donker. Toch worden er soms extra lenzen meegeleverd: oranje voor als het mistig is (oranje zorgt voor extra contrast en dus beter zicht) en/of transparant voor in het donker of de winter (zoals bij één bril in deze test).
Theorieles
Voor we naar de brillen gaan, eerst nog even wat theorie. Als je het hebt over lichtdoorlatendheid komt de term VLT al snel ter sprake. Dit staat voor Visible Light Transmission en deze VLT wordt opgedeeld in vijf categorieën die lopen van 0 tot en met 4. Hoe lager het cijfer, hoe meer licht de bril doorlaat. De meeste brillen uit onze test kunnen switchen tussen de categorieën 1, 2 en 3. Daarmee zijn ze te gebruiken van de schemering tot vol in de zon. Je kunt aan de categorieën ook nog een percentage hangen, om het nog iets preciezer te maken. De onderverdeling is als volgt:
- Categorie 0: 80-100 procent lichtdoorlatend. Laat bijna al het licht door. Alleen ter bescherming van je ogen tegen insecten of opspattende steentjes.
- Categorie 1: 43-80 procent lichtdoorlatend. Geschikt voor bewolkt weer en schemer.
- Categorie 2: 18-43 procent lichtdoorlatend. Filtert meer licht weg dan categorie 1. Geschikt voor heldere dagen.
- Categorie 3: 8-18 procent lichtdoorlatend. Voor de meeste buitensporten de donkerste categorie die wordt gebruikt.
- Categorie 4: 3-8 procent lichtdoorlatend. Niet geschikt voor de fiets. Dit soort brillen draag je in de sneeuw of op het water.
Veel keuze
We vroegen een aantal brillen aan die goed verkrijgbaar zijn en samen een mooie doorsnede bieden van het aanbod op de markt. Dit overzicht is bij lange na niet compleet: er zijn echt ontzettend veel aanbieders van fietsbrillen. Alle modellen filteren UV-straling volledig weg en zijn gepolariseerd.
BBB Chester PH
De Chester PH is de meekleurende fietsbril van BBB. Hij heeft een beetje korte pootjes, maar zit heel comfortabel. De neusbrug is enigszins verstelbaar maar niet heel precies. Het lijkt allemaal nogal losjes. Het frame lijkt van voren een ‘half frame’, maar aan de achterkant is het een ‘full frame’. Je kijkt dus toch een beetje tegen de randjes aan, maar de looks zijn fraai en een full frame-bril is meestal ook wat steviger dan een half frame. Zowel de lens als het frame is los te koop, mocht je een van beide kapot weten te krijgen. Dat is zeker niet ondenkbaar, want bij deze bril zit alleen een zakje en geen stevige case. Als je in plaats van de lens met gouden coating gewoon een grijs exemplaar wilt, dan ben je een tientje goedkoper uit.
bbbcycling.com
Merk BBB
Type: Chester PH
Prijs: € 119,-
Gewicht: 37 gram
Frame: half/full
Verkleuringstijd: 3 minuten
Hoesje of hardcase: hoesje
Lenskleur: goud
Neusbrug verstelbaar: ja
Meegeleverde accessoires: geen
Categorie 1-3
Waardering 4/5
Ekoï E-Lens
Dit is een buitenbeentje. De E-Lens werkt met een sensor en haalt de energie om de lens te laten verkleuren uit een ingebouwd zonnepaneeltje. Dankzij dit systeem verandert de doorlatendheid van de glazen – die aan de bovenkant donkerder zijn dan aan de onderkant – in een fractie van een seconde. Ondanks die toevoeging weegt de E-Lens slechts 38 gram en zit hij erg comfortabel. Het meekleuren gaat razendsnel: als je een tunnel in fietst is het maar heel even donker en dan is het alsof iemand de lichtknop omzet. Niet geleidelijk, maar in één keer. Slimme oplossing, maar de bril heeft misschien niet de tofste looks en is flink aan de prijs. Hij komt met een hoesje en je zou de doos als stevige case kunnen gebruiken, maar die heeft wel een vrij fors formaat.
ekoicycling.com
Merk: Ekoï
Type: E-Lens
Prijs: € 352,91
Gewicht: 38 gram
Frame: half
Verkleuringstijd: 0,1 seconde
Hoesje of hardcase: hoesje
Lenskleur: goud
Neusbrug verstelbaar: nee
Meegeleverde accessoires: een set kortere pootjes (6 ipv 7 cm)
Categorie 2-3
Waardering 4/5
KOO Spectro
De lens van de Spectro loopt lekker hoog door waardoor je niet snel tegen de dikke witte bovenrand aankijkt als je ver voorovergebogen zit, maar met de zon op het witte frame vallen de randen evengoed wel op in je blikveld. Daarnaast geeft deze lens een rozige zweem als de glazen niet donker zijn. De bril zit redelijk comfortabel en twee ventilatiegaten boven én twee onder voorkomen vakkundig dat hij beslaat. De Spectro komt met twee losse neusstukjes die op de zijkanten van je neus steunen. Je krijgt er ook een neusstuk met bovenkant bij, voor als je dat prettiger vindt. In beide gevallen voel je een klikje bij het verstellen tussen de twee standen. Smal of breed, niets ertussenin. Geen case, wel een hoesje.
kooworld.cc
Merk: KOO
Type: Spectro
Prijs: €230,-
Gewicht: 33 gram
Frame: full
Verkleuringstijd 3,5 minuut
Hoesje of hardcase: hoesje
Lenskleur: zilver/brons
Neusbrug verstelbaar: twee standen
Meegeleverde accessoires: geen
Categorie 1-3
Waardering 3,5/5
Out Of Piuma
Een waanzinnig licht brilletje, waardoor je bijna niet voelt dat je ’m draagt: deze zit echt fantastisch. Het is de enige bril in de test die bij sommige invalshoeken wat vreemde effecten op LCD-schermen geeft, waardoor je fietscomputer- of telefoonscherm er soms opeens heel donker uitziet. Dat is overigens niet heel storend en geen reden om hem te laten liggen. Afhankelijk van de hoek waarin je fietsmaatjes naar jou kijken, spiegelt de lens groen tot paars. Zelf zie je die kleuren niet, je ziet alles gewoon een stuk donkerder, zoals het hoort bij een zonnebril. De Piuma komt met een opbergcase en een hoesje. Out Of heeft trouwens ook zo’n elektronisch model zoals de Ekoï in dit artikel. Misschien nog het checken waard!
out-of.com
Merk: Out Of
Type: Piuma
Prijs: € 189,-
Gewicht: 18 gram
Frame: half
Verkleuringstijd 2 minuten
Hoesje of hardcase: beide
Lenskleur: groen/paars
Neusbrug verstelbaar: nee
Meegeleverde accessoires: geen
Categorie 1-3
Waardering 4,5/5
Ppeeqq Model-II Pro
Deze meekleurende bril van het huismerk van Futurumshop heeft een montuur dat gemaakt is van castorbonen, heel milieuvriendelijk. Futurumshop geeft er ook nog eens levenslange garantie op, dus ze hebben er volop vertrouwen in. Net als Laurens ten Dam trouwens, die zijn gravelwedstrijden rijdt met deze Model-II Pro. De bril zit heerlijk en ziet er ook heel gesoigneerd uit. De neusvleugels zijn goed verstelbaar en de randjes van het montuur zijn lekker dun. Dat hebben ze toch weer knap gemaakt, daar bij PPEEQQ. Je krijgt er ook nog een opbergcase bij.
futurumshop.nl
Merk: Ppeeqq
Type: Model-II Pro
Prijs: € 139,99
Gewicht: 33 gram
Frame: half
Verkleuringstijd: 3 minuten
Hoesje of hardcase: beide
Lenskleur: goud
Neusbrug verstelbaar: ja
Categorie 1-3
Waardering 4,5/5
Siroko K3
Een simpel maar effectief brilletje. De pootjes geven wat druk op de achterkant van het hoofd en zijn ook niet simpel bij te stellen. Zes ventilatiegaten moeten ervoor zorgen dat de bril niet beslaat. Het is niet de meest krasbestendige bril, maar gelukkig zijn de vervangingsglazen – net als de bril zelf – heel betaalbaar. Hoe betaalbaar precies is altijd weer de vraag bij dit merk. Afgaand op de site lijkt het erop dat Siroko dagprijzen hanteert (net als Ekoï trouwens) en die dagprijzen bedragen vaak maar de helft van de adviesprijs. Best een beetje apart. Het doet wat goedkoop aan, net als de bril zelf eigenlijk.
siroko.com
Merk: Siroko
Type: K3 Africa
Prijs: € 90,-
Gewicht: 26 gram
Frame: half
Verkleuringstijd 6,5 minuten
Hoesje of hardcase: beide
Lenskleur: donkergrijs
Neusbrug verstelbaar: nee
Meegeleverde accessoires: reserve-rubbertjes voor neusbrug en pootjes
Categorie 2-3
Waardering 3/5
Uvex Pace One V
Een mooie half frame-bril met goed verstelbare neusbrug. Deze bril zit erg prettig. De licht spiegelende grijze glazen (van Carl Zeiss, met antireflectiecoating) geven een rustig beeld zonder kleurzwemen. Van de buitenkant is de lens zo goed als ondoorzichtig, je rijdt bijna anoniem rond als de zon schijnt. Wel zie je het witte neusstukje in je blikveld, maar na een poosje wen je daar aan. De twee dunne ventilatiestreepjes aan de bovenkant vallen nauwelijks op, maar alle beetjes helpen om beslagen glazen te voorkomen. Komt met een hoesje en een stevige case.
uvex-sports.com
Merk: Uvex
Type: Pace One V
Prijs: € 189,95
Gewicht: 31 gram
Frame: half
Verkleuringstijd 6 minuten
Hoesje of hardcase: beide
Lenskleur: zilvergrijs
Neusbrug verstelbaar: ja
Meegeleverde accessoires: geen
Categorie 1-3
Waardering 4/5
Conclusie
Soms is het verschil in prijs tussen verschillende producten niet te verklaren. Zeker bij brillen gaat dat vaak op. De kostprijs is laag, de marges zijn hoog en een groot deel van de verkoopprijs komt voort uit de marketingkosten. Peter Sagan moet ook gewoon zijn hypotheek betalen, tenslotte. In de selectie die wij maakten viel het me mee. De duurdere brillen zijn ook echt fraaier afgewerkt en van hoogwaardiger materiaal.
De PPEEQQ is mijn favoriet als ik kijk naar de prijs-kwaliteitverhouding. De bril van Out Of zit ook heerlijk, vooral omdat hij zo extreem licht is. De lens van de Uvex is heel fijn, de Koo heeft zo’n prettige hoge bovenkant en de BBB is… een BBB, een prima bril zonder poespas. De Ekoï E-Lens is een leuk ding, zeker als je veel in de bergen fietst en de ene na de andere tunnel door moet. Het wachten is op nog meer elektronica: zo’n head-up display met navigatie, snelheid en vermogenswaarden in mijn blikveld lijkt me wel wat.