In de Ronde van het Baskenland 2014 plakte Tony Martin schuurpapier op zijn zadel om zichzelf beter in de tijdritpositie te houden. Contador zaagde de voorkant van zijn zadel af om beter in positie te kunnen blijven tijdens tijdritten. Onorthodox, maar ze vormen wel de basis van wat een aparte categorie is geworden. Dit zijn de korte zadels.

BBB Echelon

Vorm: voorgevormd
Rail: staal
Gewicht: 280 gram
Lengte: 265 mm
Breedte: 145 / 155 / 165 mm
Prijs: € 79,95

Qua vorm is deze Echelon niet veel anders dan de zadels die we gewend zijn. Het is dan ook het langste zadel uit deze test en heeft nog een behoorlijke neus. De achterzijde loopt licht op. Dit kantelt je bekken naar voren waardoor je eenvoudiger met de handen bij het stuur kan. Bovendien rekt het je onderrug minder uit, wat klachten voorkomt. Om inzicht te geven in de verschillende zadels maken we gebruik van een drukmeter. Bij meetspecialist Pro4mance in Drunen meten we de zitpositie nauwkeurig op en zorgen we ervoor dat de zit steeds gelijk blijft. Zo zien we een duidelijk verschil bij alle zadels. Belangrijker, we kunnen zien of ons gevoel klopt bij de plaatjes. Zo zien en merken we bij dit zadel dat het zitgedeelte aan de achterzijde vrij lang is. Te lang om goed met de benen rondom het zadel te bewegen waardoor je alsnog naar voren schuift met drukpunten tot gevolg. Het zadel meer kantelen geeft geen verbetering. Doordat je naar voren schuift kom je op het minst goed ondersteunde deel van het zadel te zitten en heb je snel het gevoel dat je ‘doorzakt’. Dit voelt hard aan en biedt niet het comfort dat het zou moeten geven. Wanneer het zadel in zijn geheel korter zou zijn en overal (voor, midden en achterkant) een centimeter zou worden afgesnoept kan het een heel goed zadel worden. Nu zit het zadel prettig gedurende ongeveer 1 à 2 uur, maar niet langer.

Fiets-oordeel: 6,4
Webadres: www.bbbcycling.com
+ prettige allround vorm
– zakt te snel door

Bontrager Aeolus Elite

Vorm: extra voorgevormd
Rail: titanium
Gewicht: 227 gram
Lengte: 250 mm
Breedte: 145 / 155 mm
Prijs: € 99,95

Aan ventilatie geen gebrek bij de Aeolus. Het korte zadel van Trek heeft een gleuf die bijna over het hele zadel doorloopt. We reden heel wat kilometers met het zadel, maar waren even zo vaak aan het sleutelen. De curve van het zadel is vrij extreem waarbij de achterkant fors oploopt. De neus daarentegen is erg breed. Staat het zadel te ver naar voren gekanteld, dan schuif je er direct af. Zet je het horizontaal, dan zit de neus ‘in de weg’. Het is goed zoeken naar de juiste hoek. Heb je die eenmaal gevonden, dan kun je goed en stevig ‘in’ de voorgevormde curve kruipen. Het zadel houdt je echt op zijn plek terwijl je jezelf afzet tegen de achterkant. Wel is het belangrijk goed te gaan zitten, je bekken voorover te rollen, en zo gebruik te maken van de hoek van het zadel. Dit is geen zetel voor de comfortfietser met een rechtop zithouding. Het zadel is erg degelijk en het traagschuim zakt nauwelijks in. Perfect voor lange dagen in het zadel. Aan de onderkant van het dek vinden we twee gaatjes met schroefdraad. Bontrager heeft een lijn aan accessoires die hier rechtstreeks aan vastgeschroefd kunnen worden. Handig! Ook is het fijn dat de versie met stalen rail slechts vijf tientjes kost. Zo kun je nog eens wat proberen…

Fiets-oordeel: 7,6
Webadres: www.trekbikes.com
+ al te koop vanaf 50 euro
– erg brede neus

Ergon SR Pro Women

Vorm: licht voorgevormd
Rail: titanium
Gewicht: 220 gram
Lengte: 261 mm
Breedte: 141 / 152 mm
Prijs: € 129,95

Wij vinden het een beetje vreemd dat de damesversie van het SR Pro-zadel een grotere opening heeft dan de herenversie. Wij mannen willen ook graag een ruime opening. De druk wordt dan immers beter verdeeld op de zitbotten en de ventilatie is beter. We testen daarom de damesversie en dat gaat hartstikke goed! We proberen de 141 millimeter versie. Bijna alle geteste zadels zijn beschikbaar in meerdere breedtes. Decennia lang mocht een zadel niet breder zijn dan 130 millimeter, nu blijkt dat een lekker breed zadel een stuk prettiger zit. Cijfers geven aan dat bij het overgrote deel van de fietsers de zitbotten circa 115 millimeter uit elkaar staan. Hoe dieper je zit, hoe smaller deze afstand wordt. Om goed op beide botten te kunnen zitten dient een zadel daarom flink breder te zijn dan deze 115 millimeter. Is je zadel te smal, dan kies je er waarschijnlijk voor om op een van de twee te zitten om de druk enigszins te verlichten. Hierdoor zit je scheef en neemt de kans op blessures toe. De SR Pro Women is redelijk vlak en loopt vrij snel breed uit. Hierdoor glijd je makkelijk verder naar voren dan bedoeld, vergelijkbaar met het BBB-zadel. De vorm is prettig, de kwaliteit en afwerking luxe. Wel zouden we graag een korter ‘zitgedeelte’ zien, zodat we beter op één plaats blijven zitten.

Fiets-oordeel: 6,8
Webadres: www.ergonbike.com
+ niet alleen voor dames
– lak rail laat snel los

Fizik Argo R3

Vorm: vlak
Rail: titanium
Gewicht: 240 gram
Lengte: 260 mm
Breedte: 150 / 160 mm
Prijs: € 129,95

Allerlei slecht uitgevoerde reclamecampagnes schieten er door mijn hoofd bij het zien van dit zadel. Is het een straaljager, is het zo’n Star Wars-vehikel? Het ziet er snel en futuristisch uit. Aan stijlpunten geen gebrek. Het dek van de Argo is redelijk zacht en vooral erg hoekig. Spitse vormen en vrij scherpe randen. De achterkant loopt licht op, maar niet in een curve. Hierdoor ontstaat er een duidelijke voor- en achterkant om op te zitten. De knik die hierdoor ontstaat zien we duidelijk terug bij onze drukmeting. De vorm van het dek is goed gekozen, je blijft perfect op de juiste plaats zitten. Wel zijn de hoeken dusdanig scherp dat dit drukpunten veroorzaakt. Zo erg dat het al snel oncomfortabel wordt om op te zitten. De juiste hoek zoeken is daarom essentieel om prettig met de Argo op pad te kunnen. De ruime opening is een pluspunt, net als de zachte zijkanten aan de achterkant van het zadel. Prettig voor sprinters met dikke dijen. De smalste versie is 150 millimeter breed. Voor sommige mensen wat aan de ruime kant en zodoende ook niet voor iedereen geschikt. Een smallere versie een meer geleidelijke curve zijn welkom om het zadel te optimaliseren.

Fiets-oordeel: 7,4
Webadres: www.fizik.com
+ ziet er pijlsnel uit
– puntige padding zorgt voor drukpunten

Pro Stealth Carbon

Vorm: vlak
Rail: carbon
Gewicht: 170 gram
Lengte: 250 mm
Breedte: 142 / 152 mm
Prijs: € 189,95

Shimano en hun Pro-onderdelenlijn waren er als de kippen bij met een kort zadel. Eerst vooral georiënteerd op tijdritten, maar inmiddels zien we de Stealth terug op menig fiets in het profpeloton. Deze luxe uitvoering heeft een volledig carbon composiet onderkant, inclusief bijbehorende carbon rails. Houd er rekening mee dat carbon rails bijna altijd ovaal zijn. 7 millimeter breed, 9 millimeter hoog. Dit past niet bij alle zadelpennen, of je hebt een aparte klem nodig. Het zadel is nagenoeg helemaal vlak, de voorzijde is breed. De neus is met 50 millimeter de breedste uit deze test. Doordat het zadel plat is en de neus breed ben je geneigd om bij flinke inspanning toch weer naar voren te schuiven. Doordat een verhoogde neus ontbreekt word je niet teruggefloten. Enkel het gebrek aan ondersteuning van de zitbotten helpt je eraan herinneren dat een andere zitpositie efficiënter is. Iets meer curve en vooral een smallere neus zou niet verkeerd zijn om het zadel beter te laten passen bij een bredere doelgroep. Technisch gezien is het zadel uitstekend verzorgd. Aan de achterzijde kun je een gopro mount of CO2-patronen bevestigen. Het zadeldek is stevig en alles is erg netjes afgewerkt zonder ruwe randen of scherpe hoeken. Een degelijk product, geen optimale vorm.

Fiets-oordeel: 7,2
Webadres: www.pro-bikegear.com
+ Montagemogelijkheden accessoires
– Te brede neus

Prologo Dimension CPC

Vorm: vlak
Rail: titanium
Gewicht: 200 gram
Lengte: 245 mm
Breedte: 143 mm
Prijs: € 159,95

Alle zadels met een gekrompen neus noemt Prologo Dimension. Bekijken we het zadel van boven, dan lijkt het qua vorm een regelrechte kopie van de Specialized Power. De Dimension is echter volledig vlak. De composiet onderkant is vrij stug en ook het materiaal waar het dek van is gemaakt geeft niet veel mee. Dit alles maakt het tot een hard zadel. En dat voel je. Doordat het zadel zo plat is als een pannenkoek prikken je zitbotten in het dunne dek en dat maakt het geheel niet heel comfortabel. Dit Dimension-zadel is slechts in één breedte te verkrijgen. Staan je zitbotten verder uit elkaar dan pakweg 120 millimeter, zoek dan even verder. Dat geldt ook wanneer je zitpositie redelijk rechtop is. Het zadel is dan gewoonweg te hard. Zit je graag diep, dan kan dit wel een prettige vorm van ondersteuning voor je zijn. ‘Connect power control’ oftewel CPC betekent dat op het oppervlak een rubber reliëf is aangebracht. Dit fietspak-vriendelijke schuurpapier moet je à la Tony Martin op de juiste positie zien te houden. Het zadel iets meer voorvormen zal waarschijnlijk hetzelfde resultaat hebben. Al moeten we de Italianen nageven, dit ziet er én meer racy uit, en het functioneert prima. Zitten is zitten.

Fiets-oordeel: 7,0
Webadres: www.prologo.it
+ maximale grip
– hard!

Scicon Elan Power Ergo

Vorm: licht voorgevormd
Rail: carbon
Gewicht: 210 gram
Lengte: 240 mm
Breedte: 150 mm
Prijs: € 199,95

Een tassenmerk dat zadels maakt. Scicon flikt ‘t. De Elan Power is een van de kortste zadels uit deze test. Toch lijkt het een vrij traditioneel zadel, het is alleen een beetje in elkaar gedrukt. Door deze benadering is het zitgedeelte aan de achterkant vrij lang. De neus en opening in het midden zijn daarentegen weer wat korter. Dit oogt vertrouwd. Toch wil je het liever andersom. Wanneer je op dezelfde plaats wilt blijven zitten, dan moet je te allen tijde goed kunnen trappen. Hiermee bedoel ik dat wanneer je de handen nu boven op of onder in het stuur vast hebt. Of je nu 200 of 500 watt trapt, je moet altijd op deze plaats kunnen blijven zitten. Door de achterkant langer te maken en deze geleidelijk terug smal te laten worden blijft er weinig ruimte over om met je dijen langs te bewegen. Een korte brede achterkant en smallere voorkant zou logischer zijn. De praktijk en drukmeting laten dit ook zien. Fiets ik hard, dan schuif ik naar voren op het platte zadel. Op de zachte neus houd ik het best een tijdje uit. Niet de bedoeling natuurlijk. Ondanks de prachtig carbon onderkant en mooie opdruk is dit zadel niet meer dan een in elkaar gedrukt traditioneel zadel.

Fiets-oordeel: 6,4
Webadres: www.sciconbags.com
+ traagschuim behoudt goed zijn vorm
–  te traditioneel gevormd

Selle Italia SP-01 Boost Superflow

Vorm: vlak
Rail: titanium
Gewicht: 193 gram
Lengte: 250 mm
Breedte: 130 / 146 mm
Prijs: € 79,95

Als we het Fi’zi:k-zadel met een straaljager vergeleken, waar moet dit zadel dan wel niet voor doorgaan? Selle Italia heeft inmiddels een hele reeks korte zadels. De SP-01 was een van de eerste in de collectie. De twee helften zijn alleen aan de voorzijde met elkaar verbonden. Dit zorgt voor het nodige comfort. Je voelt zeer duidelijk dat je om, of over het zadel heen zakt. De twee delen verdraaien zodra je er op gaat zitten. Zo wordt het zadel in praktijk smaller dan op papier. De 130 millimeter versie zal dan ook niet voor veel mensen bruikbaar zijn. De SP-01 is niet voorgevormd met een curve of vlak. Integendeel, het zadel is licht bol en loopt aan de voorkant iets af. Bijzonder. Je bent dan ook geneigd het zadel behoorlijk ver met de neus naar beneden te kantelen op zoek naar steun. Het lange ‘zitgedeelte’ zorgt ervoor dat je alsnog naar voren kruipt. Hierna zoek je opnieuw je plaats en dit blijft zich herhalen. De bijzondere kunststof wing shape aan de achterkant zorgt ervoor dat er nauwelijks mogelijkheid is om het zadel naar voor of achter te verschuiven op de zadelpen. Al met al veel vernieuwende concepten. Maar levert dit ook daadwerkelijk een beter zadel op? Niet bepaald.

Fiets-oordeel: 6,3
Webadres: www.selleitalia.com
+ licht!
– rails nauwelijks te verstellen

Specialized Power Comp

Vorm: voorgevormd
Rail: staal
Gewicht: 255 gram
Lengte: 240 mm
Breedte: 143 / 155 mm
Prijs: € 89,95

De Specialized Power was in 2015 het eerste korte zadel op de markt. Voor velen een vreemde eend in de bijt. Zo’n ‘gek’ zadel hoef ik niet hoorde je wel eens. Door de jaren heen heb ik duizenden kilometers met dit zadel gereden. De vorm van de Power is ondanks alle imitaties nog steeds mijn favoriet. De drukmeting laat perfect zien waarom. Ik zit zonder problemen nagenoeg enkel op mijn zitbotten. Nergens anders is er druk. Prettig voor mij, al realiseer ik me dat de minder geoefende fietser het niet altijd prettig vindt om zoveel druk op slechts twee punten te ervaren. Een broek met goede zeem is dan ook een vereiste als je een Power-zadel aanschaft. De achterkant loopt behoorlijk op. Iets minder extreem dan het Bontrager-zadel maar genoeg om je bekken flink te laten kantelen en onderrug naar voren te draaien. De punt van het zadel loopt ook licht op. Een duidelijke reminder dat dit niet de juiste plaats is om te zitten. Zodoende blijf je goed op één plaats zitten. Te ver naar achter en je zit te hoog, te ver naar voren en je mist steun. Duidelijk! Heb je meer vrijheid nodig voor je sprintersbenen, dan is er de Arch-variant met een nog kortere achterkant. Dit voorkomt dat je met je benen langs het zadel schuurt. Het zadel zelf is vrij eenvoudig gemaakt en niet altijd perfect afgewerkt. Wel mooi zijn de twee gaatjes in de achterkant waar een binnenband of toolset aan kunnen worden bevestigd.

Fiets-oordeel: 7,8
Webadres: www.specialized.com
+ het originele concept klopt nog steeds
– je zit echt alleen op de zitbotten

 

Specialized Power Expert Mimic

Vorm: voorgevormd
Rail: titanium
Gewicht: 213 gram
Lengte: 240 mm
Breedte: 143 / 155 / 168 mm
Prijs: € 129,95

Bij een vrouwenzadel denken we aan een breed model, liefst met veel padding en graag ook een flinke gleuf in het midden. Voor sommige vrouwen werkt dit prima, vooral wanneer je niet al te veel fietst en een lekker comfortabele, rechte zithouding hebt. De Power is geschikt voor heren en dames. Deze Mimic-versie is echter vooral bedoeld voor dames. Geen gleuf, zoals we gewend zijn. Wel een zeer zachte voorkant. Uit nieuwsgierigheid probeer ik of dit voor mij een verbetering is ten opzichte van het origineel. Helaas. De ontbrekende opening creëert druk aan de voorzijde en bij langere ritten een broeierig gevoel. Ik leen hem uit aan een dame, waar hij eigenlijk voor bedoeld is. Zij is veel positiever dan ik. Dezelfde positieve punten komen naar voren als bij de gewone Power. Enkel zorgt het Mimic-deel nu wél voor nog meer comfort. De ‘zachte’ voorkant voorkomt extra druk op de vagina wanneer je een diepere zithouding aanneemt. En dat is wat je met deze zadels wilt doen. Nagenoeg alle korte zadels zijn vooral bedoeld om een wedstrijdgerichte zithouding mee aan te nemen. Koersen! De Mimic-versie kan een heel goed zadel zijn wanneer je de normale Power te hard vindt.

Fiets-oordeel: 7,8
Webadres: www.specialized.com
+ puur voor dames
– zwarte lak rails laat snel los

Conclusie

Op een kort zadel kan je minder schuiven, het geeft wanneer je de juiste breedte kiest vaak meer stabiliteit en daardoor meer rendement. Dat klinkt goed, maar niet iedereen wil dit. Denk aan een cyclocrosser, die moet continu zijn gewicht verplaatsen om makkelijker door het zand te rijden. Met zo’n voorgevormd zadel is dat nu eenmaal meer werken. Fiets je veel lange ritten, een stevige col of klim je uren aan een stuk in een marathon, dan is zo’n stabiel zadel perfect voor je. Zetten we ze allemaal op een rijtje dan krijgt de Fi’zi:k van mijn de prijs voor de mooiste looks en zijn de Bontrager Aeolus en Specialized Power mijn favoriet waarbij de laatste winnend over de streep komt. De smallere neus en prettige curve passen me het best. Nu zijn zadels zeer persoonlijk, maar wanneer Chris Froome en andere toprenners voor dit zadel kiezen terwijl ze door de concurrent worden gesponsord, dan zegt dat wel iets wellicht?

Niet alle beschikbare zadels zitten in deze test. Zo mis je bijvoorbeeld het prachtige zadel van Ere Research. Maar ook betrouwbare modellen van Syncros en San Marco. Ook Fabric heeft sinds kort een serie zadels zonder neus. De keuze is reuze inmiddels.