Is de velgrem echt verleden tijd? Alle voor- en nadelen van velgremmen en schijfremmen

Binnen een paar jaar is de racefiets met velgrem verworden tot een soort wappiefiets. En dat na honderd jaar trouwe dienst. Je wordt in de hoek gezet als niet wijs als je nu nog een koersfiets met velgremmen koopt. Is dat terecht? En is de velgrem echt verleden tijd?

Laten we meteen duidelijk zijn. De trend is dat alle fietsen overgaan op schijfremmen. Zowel sportieve als gewone fietsen. Eerst waren het de cyclocrossfetsen die rond 2014 overgingen op discs. Zo won Lars van der Haar het WK voor beloften in 2013 en de wereldbeker in Valkenburg op een Giant met schijfremmen. Dat was goed zichtbaar op tv en door de commentatoren Michel Wuyts en Paul Herygers werd de schijfrem de hemel ingeprezen. Tegelijkertijd werd de ontwikkeling van de velgremmen in de cross stilgezet. SRAM had nog wel de Avid Shortyremmen (2010) en Shimano de CX70 (2013), maar daarna werd alles gezet op de schijfrem. Ook bij stadsfietsen en e-bikes: geen roller brakes en velgremmen meer, maar schijfremmen, met name de Shimano mtb-remmen en de Magura’s. En koersfietsen? Eerst was het SRAM dat de aloude hydraulische velgrem in een nieuw jasje stopte, maar dat was slechts voorspel op de ontwikkeling van de schijfremmen.

Die kwamen bij SRAM en Shimano in 2013 en bij Campagnolo in 2017. Overigens werden er tot 2018 nog wel nieuwe groepen met velgremmen geïntroduceerd; de Shimano 105 R7000, de Campagnolo Centaur en niet te vergeten de 12-speedgroepen in 2019. Daarna was het over met de ontwikkeling. SRAM heeft nu discs op alle 12-speed Rival-, Force- en vooral de eTap-groepen. Shimano heeft de nieuwe Dura-Ace, Ultegra en GRX alleen in disc en ook Campagnolo heeft de Ekar-groep alleen met schijven. Ook omdat de trend bij de gewone racer richting adventure en gravel gaat. En daar past een (krachtige) schijfrem beter bij dan een velgrem. En de trend naar meer stabiliteit en meer veiligheid is ook een factor. Minder belangrijk dan de schijf op zich is de ontwikkeling van de moderne racefiets: die staat bij voorkeur op wielen met brede velgen en 30 millimeter banden. Daar passen met geen mogelijkheid oldskool remhoeven omheen.

Oude voorraad, maar wel gloednieuw

Wat is er nu nog verkrijgbaar met velgremmen? Eerst maar eens de losse onderdelengroepen. Hoewel fabrikanten niet verplicht zijn om na het stopzetten van de productie vervangingsonderdelen te blijven leveren, zijn er eigenlijk altijd wel passende onderdelen te vinden; soms binnen de groep, soms goedkopere delen (een 10-speed Dura-Ace-cassette is niet meer leverbaar, wel een Tiagra 10-speed). In principe alles wat er al was: zeg maar new old stock – op papier oude voorraad, maar nog wel gloednieuw. Bij Shimano zijn dat alle groepen tot en met Ultegra 8000. Bij SRAM kun je zeker nog de Rival-, Force- en Red 11- (en zelfs 12-speed) velgremgroepen vinden; vooral online, her en der in Europa. Zo had begin november Mantel nog een SRAM Force eTap AXS velgrem-groepset voor 1445 euro. Maar is die op, dan komt die niet meer op voorraad…

Losse onderdelen zijn er zeker nog, al is het even zoeken. Shimano? R7000-groepen zijn er nog wel – compleet rond de 600 euro. En dan vooral via aanbieders als Wiggle, Bike24 en AliExpress– waarbij je bij de laatste wel op extra kosten moet rekenen. Ook zijn er losse upgrade-kits (GS-achterderailleur, 12/34 cassette en ketting). Tiagra 10-speedgroepen zijn er ook, al is de vraag ernaar nihil. Campagnolo voert nog steeds de Centaur 11 speed en de al genoemde 12-speedgroepen (Chorus, Record en Super Record). Als de ontwikkeling is ‘stopgezet’ bij de velgremgroepen, gaat dit ook op voor de wielen. Alle merken die wielen maken, of dit nu voor complete racers is of voor de losse verkoop: schijven. Nieuwe velgremwielen zijn er nog wel, er is nog volop voorraad in de markt. Daarnaast kun je ook nog steeds wielen custom laten maken. En banden? Alle nieuwe modellen komen ook nog met een versie voor velgremmen; we zijn benieuwd of er een merk is dat begint bij 28 of 30 millimeter.

Aanbod 2022

We hebben een kleine inventarisatie gemaakt van racefietsen voor 2022 met velgremmen en met Shimano Sora, Tiagra en 105. Dat is vooral in het segment tot 1500 euro. Cannondale heef de Optimo 1, 2, 3 en 4, Rose de Pro SL, Wilier de Montegrappa, Luna en Garda. Bulls de Harrier 1 en 2, Scott de Speedster en Specialized de Allez. En Stevens de San Remo, Merida de Scultura 300, Bianchi de Via Nirone, Sensa de Umbria en Emilia. En het Limburgse Massini heeft de Richmond II. Boven de 1500 euro is het allemaal schijfremmen dat de klok slaat. Opvallend: bij het Franse Origine is het aanbod van (en de vraag naar) hoogwaardige racers met velgremmen nog steeds groot. Van de racefietsen van meer dan 5.000 euro die verkocht worden is nog altijd ruim 30% met velgremmen afgemonteerd. Reden: de levertermijnen van racefietsen met schijfremmen lopen op en ‘high end’ velgremracers zijn toch nog altijd lichter en goedkoper dan de racefietsen met schijfremmen. Fiets maakte een rondgang langs een aantal aanbieders in Nederland.

Joop Stiggelbout van Sensa: “Als fabrikant zie je dat er vanaf 1500 euro nog maar beperkt vraag is naar velgremracers. Tot 1500 euro zijn de lagere prijs en de betere afmontage nog steeds een belangrijke factor waardoor (vooral aluminium) velgremracers worden verkocht. Maar daarin gaan geen ontwikkelingen meer komen. Daarmee lijkt een racer met velgremmen al snel ouderwets. De ontwikkeling van de discbrake staat daarentegen niet stil en je zult langzaamaan steeds lagere prijzen van discracers gaan zien. Maar koop je nu nog een racer met velgremmen, dan is dat altijd een goede deal. ‘Uitgerijpte’ technologie voor een lage prijs. Dus voor de kleinere beurs zeker een goede optie! Ook is de ‘oude’ carbon racer met velgremmen nog altijd een goed product. Alleen komen er nu producten bij die mooier en moderner zijn én schijfremmen hebben.”

Carola Noordermeer van Cube: “De technologie op het gebied van remmen met discwielen is zo verbeterd dat het niet meer nodig is om fietsen aan te bieden met velgremmen. Ook niet bij de Attain-modellen (de opstapfietsen). In 2021 hadden we nog een Attain met velgremmen en Claris, maar in 2022 is alles disc. De versie met Claris heeft mechanische schijfremmen. Cube kan dus voor hetzelfde geld schijfremmen aanbieden, waarom zou je dan velgremmen aanbieden waar minder kracht in zit? Ook de high-end modellen en de Team-uitvoeringen: disc. De ontwikkeling is nu eenmaal in die richting. Ook door de vraag naar Nuroad Gravel-modellen; mensen die beginnen met fietsen kiezen al snel voor een gravelbike. Die is een stuk laagdrempeliger voor starters. Het is een fiets waarmee van alles mogelijk is, en die hebben allemaal schijfremmen.”

Marcel Remijn van BiciMondo (verdeler van Campagnolo en importeur van De Rosa): “Ik heb het even nagekeken, maar in 2021 was ruim 30 procent van wat we verkochten aan Campagnologroepen een uitvoering met velgrem. Zowel 11- als 12-speed. Het zijn wel de meer doorgewinterde fietsers die nog kiezen voor velgremmen. Die willen graag een klassieke fiets opbouwen. Een Colnago C64 bijvoorbeeld, en een aantal Pinarello-modellen. Of de stalen racers zoals die van Herman Braun. We verkopen ook nog best wat 11-speed Centaur-groepen, die zijn er alleen in een velgremversie. Die worden gebruikt om overjarige aluminium en carbon frames op te bouwen voor de beginnende fietser. “Maar de trend is onmiskenbaar schijfrem. Voor 2022 bouwt De Rosa alleen op speciaal verzoek (het zogeheten Black Label) frames met velgremmen.”

Niels Amsterdam van Canyon: “We hebben zeker nog racefietsen met velgremmen, met name binnen de Endurace AL- en Ultimate-modellen. Afmontage met Tiagra 10-speed, 105 en Ultegra 11-speed. Ze verkopen nog steeds goed, vooral de afgelopen maanden toen de vraag naar racefetsen groot was. Voor 2022 hebben we zeker ook nog racers met velgrem, al zal dit langzaam minder worden. We merken toch ook dat de vraag naar racefietsen met schijfremmen groeit.”

Voors en tegens

Oudere fietsers willen nog weleens afgeven op fietsers met een discracer. Even los van de voor- en nadelen: we moeten ons realiseren dat een hele groep nieuwe fietsers nog nooit op een racefiets met velgremmen heeft gereden. Als je van de mountainbike overstapt op een nieuwe racer of gravelbike, dan zitten daar schijfremmen op, net als op de mtb. En in de Tour de France rijden de toppers ook allemaal met schijfremmen. Nou ja, op winnaar Tadej Pogačar na dan, hij switcht net zo makkelijk van velg naar disc en vice versa. Hij wel, hij heeft de keuze, gaat het steil omhoog, dan is een laag gewicht van de fiets een must. Voor een Fiets-abonnee speelt dit uiteraard een stuk minder.

Conclusie

Ben je nu een wappie als je voor velgremmen kiest? Hoho, we hebben het alleen maar over remmen, hè! ‘Remmen is angst’, zeggen ze weleens. Ga je nu een nieuwe middenklasser kopen, dan heb je nog genoeg keuze als je pakweg een carbon racer met 105, 7000 of Ultegra 8000 wilt hebben. Dan moet je wel even zoeken, ergens een overjarig model op de kop tikken of er eentje laten bouwen. Want standaard zijn ze er bijna niet meer. Fiets je altijd in je eigen omgeving, hoef je weinig te remmen en heb je een hekel aan klimmen: dan is een velgremracer nog steeds een prima keuze. Lichter, simpel in onderhoud, goedkopere onderdelen. Maar binnen een paar jaar waarschijnlijk volkomen ouderwets. Niks van aantrekken. Wil je weleens naar de Ardennen of de Alpen, dan is een racer met schijven een aanrader. En ja, een moderne aluminium of carbon racer met schijven is doorgaans stabieler dan een oldskool velgremracer.