Naast de Eagle XX1- en X01 heeft SRAM tegenwoordig ook een budgetvriendelijke 1×12 groep: de GX. De Eagle-techniek bestaat alweer even en kenmerkt zich door een enkel voorblad en een cassette met een enorme range. Er is slechts één 12-speed cassette, met kransjes van 10 t/m 50 tandjes. Deze schroef je op een standaard XD-body. Om plaats te bieden aan 12 kransjes ligt het grootste tandwiel iets over de body heen. Hierdoor wordt de ruimte tussen body en spaken optimaal benut. Fijn is dat er niet een speciale naaf nodig is om de groep te plaatsen. De kosten besparingen in vergelijking met de duurdere groepen zitten ’m vooral in deze cassette. Hij is niet uit één blok gefreesd (wat gewicht scheelt), de kransjes zijn aan elkaar geklonken.
Tekst: Mathijs Wagenaar / Beeld: Bianca Nijenhuis

De adviesprijs van de GX-cassette is in vergelijking met de X01 bijna de helft goedkoper: 200 euro tegenover 392 euro. De derailleur is met zijn enorme arm en grote wieltjes een behoorlijk gevaarte. Dit is ook nodig om bij ieder verzet voldoende kettingspanning te houden. Voor de aansturing van de derailleur heb je de keuze voor de Trigger duimshifter of de GripShift draaischakelaar. Mooi dat SRAM ook bij haar goedkope single groep de keuze aan de consument laat.

De crankarmen zijn van aluminium. Ze passen met hun oversized design mooi in het geheel. Het is aan jou welke maat kettingblad je wilt monteren: er zijn exemplaren met 30, 32 of 34 tandjes. Ten opzichte van de eerste generatie single groepen is de Eagletechniek verder verfijnd, wat een stillere werking en minder wrijving bij een schuinere kettinglijn moet opleveren. Qua trapas is er de keuze tussen een 24 millimeter GXP-variant of een dikker BB30-model. De ketting is speciaal gemaakt om op ieder verzet optimaal te werken. Zo moet een afgerond schalmdeel aan de binnenzijde van de buitenste schakels zorgen voor een stillere loop. Bij de GX-variant geen holle pinnen of fancy kleurtjes, zoals bij de topmodellen, maar gewoon massieve pennen.

VOOR- EN NADELEN

En dan nu de hamvraag: hoe werkt het? Qua schakelsnelheid en precisie niets dan lof. De ketting verspringt snel, zowel bij lichter als zwaarder schakelen. Ook onder belasting gaat het nog altijd verrassend goed. Het geluid van de ketting bij een schuine kettinglijn is niet noemenswaardig groter dan bij de duurdere groepen. Wel merk je dat hij op de uiterste kransjes (10 en de 50) een fractie minder mooi loopt. Vooral op de 10 moet de ketting zich door een wel erg krappe bocht wurmen. Pluspunt van één blad voor is dat de linkershifter weg kan. Zo kun je de lockout knop op een prima bereikbare plek plaatsen. Onderweg ontdek je nog meer voordelen van een single-groep. Je hoeft niet zoveel na te denken en de kans op kettingproblemen is kleiner als je voor maar één optie hebt.

Of het bereik van de cassette toereikend is voor jou, hangt af van het voorblad dat je monteert. Fietsfabrikanten monteren standaard vaak een 32 tands voorblad. Die is al snel te klein als je er op snelheid vlakke Nederlandse rondjes mee wilt rijden. Ben je zelf een beetje handig, dan kun je die 32 zelf vrij eenvoudig vervangen door een 34 of zelfs een 36. Dit kost ook niet veel. Wissel je regelmatig van parcours/snelheid, dan kan het dus nodig zijn dat je af en toe moet sleutelen. Een andere reden om toch voor een dubbel te kiezen, kan zijn dat je de stappen van de cassette te groot vindt. Ten opzichte van een 11-speed 11-40 Shimano MTB-cassette is er echter nauwelijks een verschil.

Een enorme derailleur is nodig om bij ieder verzet de juiste kettingspanning te waarborgen

Je hebt bij Shimano wel de optie om bijvoorbeeld een 11-28 cassette te plaatsen, mits je wielen hebt waar 11-speed racecassettes op passen. Nee, het is er voor de leek niet gemakkelijker op geworden. Wat ons betreft mag SRAM voor ons een speciale een laaglandcassette maken, met bijvoorbeeld een 12-32 range. Al is het dan weer de vraag of de Eagle-derailleur nog wel met voldoende snelheid en nauwkeurigheid zijn werk kan doen.