Trek heeft een nieuwe gravelfiets: de Checkmate. het bedrijf probeert hem in de markt te zetten als hardcore gravelracer, naast hun bestaande, meer allround gravelaar, de Checkpoint. Zet Trek hiermee de concurrentie schaakmat, of zichzelf?

Veel mensen met een gravelbike hebben daarnaast ook een racefiets. Voor echt hard doorstampen in de polder gebruik je de racer, voor een middagje toeren door de bossen de gravelfiets. Maar met de snelle groei van de gravelsport wordt een hardcore gravelracer, om óók in het bos te kunnen rammen, een steeds minder gek idee. Zie hier Treks nieuwe gravelbike, de Checkmate. Hij is 450 gram lichter dan de Checkpoint SLR en aanzienlijk aerodynamischer. Dat zou – volgens Trek – moeten resulteren in een tijdswinst van 5 minuten en 54 seconden op het 200-mijlparcours van Unbound (gemeten bij 200 watt vermogen).

De geometrie is ook merkbaar anders, waarbij vooral opvalt dat de stack wat kleiner is, de reach langer en de wielbasis iets korter. Dit alles zou moeten zorgen voor een fiets met een agressievere zitpositie, die iets gemakkelijker en dynamischer stuurt. Hoe dit in de praktijk allemaal uitpakt, vertel ik je straks.

800 of 900?

Het frame is volledig opgebouwd met 800 Series OCLV-carbon. Die afkorting staat voor Optimum Compaction Low Void. Hierbij wordt het carbon gelaagd opgebouwd in specifieke patronen, en dan onder invloed van hitte en druk samengeperst tot er een ideale verhouding ontstaat tussen carbon en hars. Het proces van verhitting en druk verkleint de kans op leemtes, de ruimtes tussen lagen carbon die de stevigheid en duurzaamheid aantasten. Trek heeft drie klassen van deze koolstofvezel: 500, 800 en sinds kort ook 900.

De nieuwe Madone Gen 8 is bijvoorbeeld uitgerust met laatstgenoemde type, maar voor deze Checkmate wordt nog steeds de iets mindere 800-variant gebruikt. Waarom? Dat is mij een raadsel. Het mooie van OCLV-carbon is wel dat Trek zoveel vertrouwen heeft in deze techniek, dat ze er levenslange garantie op geven. De Checkmate is er in drie uitvoeringen, de SLR 7 AXS, de SLR 8 AXS en de SLR 9 AXS, allemaal met SRAM. Ik reed met het ‘instapmodel’, de SLR 7 AXS. Die aanhalingstekens staan daar niet voor niets, want deze gravelbike heeft nog altijd een prijskaartje van 8.999 euro.

Wegen en meten

Trek claimt dat de fiets 8,1 kilogram weegt – maar in de praktijk weegt mijn exemplaar 8,3 kilo, zonder pedalen. In deze prijsklasse is dat niet indrukwekkend licht. Er is keuze uit zes maatvoeringen en vier kleurschema’s. Het schakelmateriaal is SRAM Force XPLR AXS, met twaalf kransjes achter en een enkel voorblad met 44 tanden. De fiets rolt op een setje Bontrager Aeolus Pro 3V-wielen. Deze hebben een interne breedte van 25 millimeter, ideaal voor de iets bredere gravelbanden. De maximale bandenmaat is 45 millimeter, wat prima is voor een echte gravelracer.

Voor de cockpit heeft Trek gekozen voor een volledig geïntegreerde combinatie van Aero RSL-stuur en stuurpen. Het stuur heeft een lichte flare en is 41 centimeter breed op de hoods en 44 centimeter onderin de beugel. De fiets is uiteraard voorzien van hydraulische schijfremmen. De banden zijn de Bontrager Girona RSL GR, tubeless, met een breedte van 38 millimeter.

Naar smaak

De afwerking van de fiets is van een hoog niveau. Boutjes voor het verstellen van de zadelpen en bij het stuur zijn keurig weggewerkt, net als de wielnaven. Esthetisch is het genieten. En voor wie niet vrolijk wordt van deze groene paintjob: hij is er ook in drie andere kleurstellingen, en je kunt bij de SLR-fietsen altijd kiezen voor Project One, het personaliseringsprogramma van Trek.

Daarmee kun je vrijwel alles aan de fiets aanpassen. Je kunt allerlei laksamenstellingen kiezen, maar ook je eigen naam laten verwerken in de lak. Ook kun je alle onderdelen individueel kiezen, van de trapas tot het stuurlint en van de wielen tot de groepset. Ook qua maatvoering kan er van alles, denk aan stuurbreedte, lengte van de stuurpen en de cranklengte.

Het loopt zwaar

Eerste indrukken tellen, en mijn eerste indruk is: verwarring. Hoewel dit een hardcore gravelracer zou moeten zijn, is het aantal bevestigingspunten voor tassen groter dan op veel andere gravelbikes. Op zich mooi, want Trek levert voor de Checkmate op maat gemaakte tassen. De maatvoering hiervan verschilt per framemaat, zodat de fit perfect is. Ik begrijp alleen niet waarom je voor een wedstrijdfiets tassen op maat hebt, terwijl het inmiddels bekende bagagevakje voor reservemateriaal in het frame ontbreekt. Op de Checkpoint, hun avontuurlijke fiets, zit dan weer wél zo’n framevakje. Een vreemde keuze, wat mij betreft.

Tijdens het rijden valt op dat de fiets vooral rechtdoor wil, hij spoort bijna als een strandfiets. Opmerkelijk, gezien de sportievere geometrie. Het voelt als hard werken om de fiets op gang te trekken en te houden. Ik rijd samen met hoofdredacteur Edwin, en vraag op een rechte strook welk wattage hij trapt. “Mijn 30-secondenvermogen is 220 tot 225 watt”, zegt hij. Ik rijd op dat moment 210 watt. Die waarden zijn gezien ons verschil in formaat niet gek.

Toch vóelde het anders, alsof ik meer inspanning leverde. Ik vermoed dat de banden de boosdoener zijn. Aangezien we dezelfde groepset hebben, kunnen we gemakkelijk van wielen wisselen. Als we hierna de eerste 100 meter gereden hebben, zegt Edwin al: “Ik snap precíes wat je bedoelt, het loopt zwaar en stuurt voor geen meter!” Op een rechte strook vraag ik weer naar zijn wattage: “Weer 225 watt, en jij?” Ik trap 160 watt… Een enorm verschil!

Harder is beter

We besluiten dit verder te onderzoeken en met beide sets banden hetzelfde segment van 2,5 kilometer te rijden, aan 250 watt. Het verschil in tijd was 16 seconden, op een stukje van iets minder dan 5 minuten. Dat lijkt niet superveel, maar dat is 1,6 kilometer per uur – en als je dat verschil doortrekt naar een Unbound-afstand gaat het over 32 minuten. Dat een fietsmerk zijn hardcore gravelracer aanprijst met een tijdswinst van 6 minuten op Unbound er dan niet ook een setje echt snelle banden onder zet, is op zijn minst opmerkelijk.

Collega Hans rijdt een paar dagen later trouwens de 11 Stuwmerentocht op deze fiets. Hij herkent het probleem met de banden niet. Tot hij een dag later met zachtere banden nog een ritje maakt en hetzelfde ervaart als ik. Wat blijkt: deze banden doen het pas lekker bij een hogere bandendruk. Ik moet ze flink harder zetten dan ik gewend ben met 38 millimeter gravelbanden. Zijn ze hard, dan rollen en sturen ze goed – maar heb je uiteraard minder comfort en grip.

Wel mat, geen schaakmat

Voor de duidelijkheid: met goed lopende banden rijdt deze fiets wél heel prettig. Hij is dan responsief en stuurt heel vertrouwd en voorspelbaar. Het frame is bij de zadelpen voorzien van IsoSpeed-demping, dat doet zijn werk goed. Je voelt dat de fiets de schokken goed opvangt, zonder het idee te hebben dat je vermogen kwijtraakt tijdens het trappen.

Mijn conclusie: Trek zet zichzelf mat door wat vreemde keuzes bij deze fiets. De verhouding tussen prijs enerzijds en kwaliteit en functionaliteit anderzijds is uit balans. De vele bevestigingspunten voor tassen zijn prettig, maar niet nodig voor een wedstrijdfiets, terwijl de opslag in het frame dan weer ontbreekt. Als je deze fiets zou aanschaffen, zou ik de banden vervangen voor een setje dat ook bij lagere druk lekker rolt – daarmee voorkom je een schaakmat.

Specificaties Trek Checkmate SLR 7 AXS

Plus: het is een mooie fiets om te zien, en je kunt hem naar wens samenstellen via Project One
Min: in-frame-opslag mist, de banden kunnen zeker beter
Prijs: € 8.999,-
Frame/voorvork: carbon/carbon
Gewicht: 8,3 kg (excl. pedalen)
Groep: SRAM Force XPLR AXS, met powermeter, 40, 10-44
Wielen: Bontrager Aeolus Pro 3V
Banden: Bontrager Girona, 38mm
Zadel en -pen: Bontrager Aeolus P2 Pro/KVF Aero carbon
Stuur en -pen: Trek Aero RSL cockpit
Maten: XS, S, M, ML, L, XL

Meer info is te vinden op de website van Trek.