Dit rood-wit-blauwe exemplaar is van sprintkanon Marcel Kittel, die aan het begin van zijn carrière voor het Nederlandse Skil-Shimano reed. Zijn eerste zeges boekte hij op een Koga Kimera met de eerste generatie Di2.
De Kimera stamt oorspronkelijk uit 2008. Destijds stond de fiets bekend als ‘de fiets van een half miljoen euro’: Koga had de Kimera namelijk speciaal ontwikkeld voor baansprinter Theo Bos voor de Olympische Spelen van Beijing. Een medaille zat er niet in, maar de naam was gemaakt en de Kimera bleef – en niet alleen voor de profs. In 2009 stond het baanframe al op de prijslijst voor 3.499 euro, het jaar erop maakte de Kimera de overstap van de baan naar de weg: de Kimera Road met Ultegra ging voor 2.499 euro over de toonbank.
Skil-Shimano
Koga sponsorde in die jaren ook de Nederlandse profploeg Skil-Shimano. Van 2006 tot en met 2011 reden voor dit team renners als Kenny van Hummel, Koen de Kort en Tom Veelers, in 2011 kwam daar de 23-jarige topsprinter Marcel Kittel bij – die overigens pas in 2013 en 2014 echt furore zou maken. De kloeke Duitser bezorgde Skil-Shimano op 31 juli 2011 wel alvast de eerste World Tour overwinning door de openingsrit van de Ronde van Polen te winnen, waarvoor hij maar twee meter op kop hoefde te rijden.
In eerste instantie reden de mannen van Skil-Shimano op de FullPro Team, een lichtgewicht frame van scandium (een metaal dat inmiddels in onbruik is geraakt), in 2009 zagen we de eerste carbon Team Edition-frames. Mooi, maar niet echt opvallend, wat de in 2010 debuterende Kimera Road met zijn gebogen bovenbuis wél was. Ter info: rond die tijd verschenen ook modellen als de Merida Reacto 909-E, de Cervélo RC5 en de Giant TCR Advanced SL. De racers vertoonden aarzelend aero kenmerken, maar waren vooral ook door de weegschaal gevormd, met het UCI-minimum van 6,8 kilo als heilige graal.
Zeven kilo
Koga had in 2011 drie complete modellen: de Kimera Alloy, de Kimera Road en de Kimera Team Edition. Er waren acht maten. De Team Edition stond in onze Koopgids van 2011 voor 7.410 euro, opgebouwd rond een los Kimera 1K DI2-frame. Deze fiets van Kittel is afgemonteerd met een Shimano Dura-Ace 10-speed 9070 Di2-groepset (53/39, 11/21) en velgremmen, een 130 millimeter lange Pro-stuurpen, een 42 centimeter breed stuur en Shimano Dura-Ace C24 Carbon 1380-wielen met 23 millimeter brede Michelin-bandjes.
In totaal weegt hij net zeven kilo, dat wil zeggen voor een maatje 56 (en dat voor Kittels 188 centimeter; later kreeg hij toch een 58) met een staande buis van 56 centimeter, een balhoofdhoek van 73 graden, een zithoek van 73 graden en een wielbasis van 99 centimeter. Los woog een Kimera-frame, afhankelijk van de gebruikte carbonconstructie, tussen de 1020 en 1250 gram. Op het vlak van torsiestijfheid scoorde de fiets altijd een ruime voldoende met zo’n 100 Nm/°.
Als een blok
De beginperiode van Kittel was ook de periode waarin één bepaalde groepset de toon zette: Shimano Dura-Ace Di2. In 2008 reden onder meer de ploegen van Skil-Shimano en La Française des Jeux met de eerste groepen. Dat jaar spotten we begin februari op Mallorca, waar de profs hun seizoen voorbereidden, een Koga FullPro Team met een prototype Di2 10-speedgroep, een 7.4V Li-On-batterij op de onderbuis, een vrij dikke stroomdraad, een junction die buitenlangs het stuur liep, shifters met een versnellingsaanduiding op de kop en een aangepast 7800-crankstel.
Bij de uiteindelijke uitvoering was de versnellingsaanduiding verdwenen en de finish diepgrijs (in plaats van het glimmende aluminium van de 7800-groep). De basis van het geheel was de 7900-groep, de Di2-versie kreeg het label 7970. Omdat het elektronische tijdperk nog maar nauwelijks was begonnen, produceerden fabrikanten nog steeds vooral frames die waren ingericht op mechanische groepen: Di2 only-frames waren nog vrij zeldzaam. De frames van profrenners werden daarom soms aangepast door carbonspecialisten. Nokjes eraf, laagje carbon erop en hup, naar de lakkerij. Het voordeel van Di2? Dat was meteen duidelijk: schakelen ging sneller, want een knop indrukken kost nu eenmaal minder tijd dan met de hand een hendel bedienen.
Om alles nóg efficiënter te maken, kwam er de SW-7972 Satellite Shifter, in de volksmond de ‘sprintshifter’ genoemd. Met deze extra schakelknop die onder het stuurlint werd gemonteerd kon een sprinter (onderin de beugel) of een klimmer (op het stuur) zonder de handen te verplaatsen met één druk op de knop van versnelling wisselen. Handig allemaal, en dat was goed te zien in het peloton. Profs vielen als een blok voor het elektronisch schakelen: het versimpelde hun bestaan op de fiets en het schakelen ging vrijwel altijd vlekkeloos.
Dat zagen ook andere producenten. Campagnolo kwam in 2012 met de 11-speed EPS-groepset, SRAM (pas) in 2016 met de 11-speed RED eTap-groep. Vervolgens schakelden ook de ploegen die door een van beide fabrikanten werden gesponsord vrijwel allemaal over op elektronisch schakelen. Dat gold ook voor de offroad-scene: eerst alleen de cross, later volgden ook de mountainbike en gravelbike.
Van 10 naar…
We kunnen renners als Kittel dankbaar zijn: ondertussen is het Di2-concept flink doorontwikkeld. Van 10- en 11-speed ging het naar 12-speed, het schakelen gaat sinds enkele jaren vooral draadloos (hoewel, Shimano houdt toch nog deels vast aan de aloude stroomdraad). De accu’s zijn kleiner geworden, de stekkers zijn verbeterd, het opladen gaat simpeler en de instellingen en opties zijn uitgebreider. En je hoeft geen prof meer te zijn om elektronisch te ‘mogen’ schakelen: groepen als Ultegra, 105, Force en Rival bieden veel waar voor hun geld.
En de Kimera? Die is er nog steeds, om precies te zijn in vier uitvoeringen (vanaf 3.499 euro) en natuurlijk met schijfremmen. Kittel is in 2019 gestopt met koersen en woont nu in Ootmarsum met zijn Nederlandse vrouw en hun twee kinderen. Wie weet zien we Lex of Lizzy ooit in de voetsporen van hun vader treden!
