Van de Madonna del Ghisallo via een fietsbeurs in Londen naar Zuid-Limburg. Dat is de weg van Passoni en hun gravelmodel Cicloprato, die Léon mocht uitproberen, met dank aan Cor Mantel. Mamma mia wat een plaatje. Rijdt deze gravelbike net zo goed als hij eruitziet?
Op een boeiende fietsbeurs in Londen, waar ik allerlei prachtige carbon frames en ambachtelijk vervaardigde titanium en stalen fietsen zag, raakte ik aan de praat met Stefano van Passoni. Ons gesprek nam een opvallende wending toen hij mij als de voormalige profrenner herkende, en vertelde dat hij vroeger Léon van Bon speelde als hij en zijn vrienden gingen ‘koersen’ op het lokale pleintje. Niet dat hij mij als de absoluut beste renner beschouwde, noch omdat hij vond dat ik de elegantste of meest verzorgde prof was. Nee, de belangrijkste reden was dat onze verjaardagen op dezelfde dag vallen: 28 januari. Het ijs was hiermee gelijk gebroken, en al snel werd besloten om een Passoni naar Maastricht te verschepen voor een test.
Elegante weilandfiets
De fiets staat inmiddels bij mij thuis, klaar om aan de tand gevoeld te worden. Vind ik hem mooi? Nee … Ik vind hem práchtig. Passoni maakt voornamelijk titanium fietsen, het resultaat van al die ervaring met dat materiaal is een ronduit elegante fiets. Ook de geometrie klopt, in elk geval op het oog. De lijnen zijn mooi en de afwerking is van een hoog niveau.
De fiets in kwestie is de Passoni Cicloprato, de gravelfiets uit de Italiaanse fabriek. Ciclo verwijst uiteraard naar fiets, prato staat in het Italiaans simpelweg voor ‘weide’ of ‘grasland’. Cicloprato is het oude woord voor cyclocross, veldrijden dus. Oorspronkelijk, in 2016, werd de Passoni Cicloprato dan ook gelanceerd als crossfiets, maar in 2018 werd hij omgetoverd tot gravelbike.
Het frame dat voor mij staat, heeft de herkenbare kleur van titanium met daarop groene details. Ik vind het mooi gedaan, dat beetje groen geeft de fiets wat extra’s zonder het prachtige titanium te bedekken. De buizen zijn klassiek en ogen tijdloos. De ontwikkeling van hydrovormen en geprinte framestukken is interessant om te volgen, maar als ik aan een titanium fiets denk vind ik dit toch het mooiste.
Blije Italofielen
Een van de details waaruit blijkt dat de afwerking van hoog niveau is, is het schild voorop het balhoofd: alleen dat al schreeuwt kwaliteit. De afmontage past verder perfect bij de fiets. Het bruine zadel en dito stuurlint vallen gelijk op. Het geeft de fiets nog wat meer cachet. De zadelpen is van Passoni zelf en is van titanium. Het stuur en de stuurpen komen van Cinelli, maar hebben een mooie Passoni-afwerking gekregen. Het stuur waaiert niet uit, dat vind ik zelf wel zo fijn. Ook heeft het stuur bovenop een plat stuk en in de bocht zit een gel, zodat dit gedeelte zachter is om vast te houden. De Campagnolo Ekar-groepset is nog steeds een van de mooiste gravelgroepen op de markt als je het mij vraagt. Het ziet er gelikt uit en werkt prima. En veel Italofielen zullen blij zijn om een Italiaanse groepset te zien op deze Italiaanse fiets.
De Xentis Squad-wielen máken misschien niet de fiets, maar maken de fiets wel mooi. Ik hou er wel van om hoge velgen onder een gravelfiets te zien. Deze hebben zoals je inmiddels misschien wel verwacht ook een Passoni-touch gekregen. De Vittoria Terreno Dry-banden (40-622, met lichter gekleurde skinwalls) maken het geheel af qua looks. 40 millimeter is niet overdreven breed, maar wel het maximale voor deze fiets. Het profiel lijkt aan de lichte kant met de vele regen en sneeuw in de dagen voorafgaand aan deze test. Of dat echt zo is, zullen we straks snel genoeg ontdekken als we op pad gaan.
Ontmoeting op de Ghisallo
Passoni werd opgericht in 1989 door Luciano Passoni en was het eerste bedrijf in Europa dat titanium fietsen produceerde. Er waren her en der wel ambachtslieden die eerder met titanium werkten, maar daarbij kon je niet echt spreken van een bedrijf van enige omvang. Luciano’s kennismaking met titanium frames vond plaats bij de kerk van Madonna del Ghisallo, het heiligdom voor fietsers vlakbij het Comomeer.
Daar ontmoette hij een framebouwer die op dat moment op een opvallende titanium fiets reed. Luciano vroeg of hij een fiets voor hem mocht maken, maar de framebouwer weigerde en bood in plaats daarvan aan om Luciano de kunst van het maken van titanium frames bij te brengen. Dit was het begin van Passoni, in 1989. Een jaar later rolde het eerste frame uit de fabriek. De keuze voor titanium was niet gebaseerd op een diepgewortelde voorliefde voor het materiaal, eerder op het feit dat titanium destijds als het beste materiaal werd beschouwd. En Passoni wilde uiteindelijk simpelweg de allerbeste fietsen creëren.
32 jaar ervaring
Op mijn vraag of titanium nog steeds het beste materiaal is om frames mee te bouwen, kreeg ik in Londen een mooi antwoord. “Voor mij bestaat het perfecte materiaal niet. Het hangt af van de individuele renner en het doel van de fiets, je moet het materiaal kiezen dat het beste bij jou past. Titanium is een prachtig materiaal vanwege zijn lichtheid, het is lichter dan staal, roest niet en kan een leven lang meegaan als het frame goed is vervaardigd. Hoewel het zwaarder is dan carbon en minder responsief, geloof ik dat momenteel bijna 90 procent van de topfietsen te stijf en te gericht op prestaties is voor de gemiddelde fietser. Bij Passoni volgen we jouw geometrie en behoeften om de beste fiets voor jou te creëren.”
Het merk heeft twee lassers in dienst, waarvan de meester 32 jaar ervaring heeft. Ze kopen de beste buizen van Deda en Reynolds en als ze niet vinden wat aan hun kwaliteitseisen voldoet, maken ze het zelf in hun fabriek in Italië. Passoni levert custom fietsen. Ik pas zelf op zo ongeveer elk standaard frame, dus waarom zou ik dan een op maat gemaakt frame moeten kopen – terwijl zo’n frame meestal een stuk duurder is? Passoni’s antwoord is dat de maat meestal niet eens zo belangrijk is, maar dat de klant met een custom fiets kan bepalen of deze stijf moet zijn, reactief of meer comfort moet bieden. Of nu het een gravel- of wegfiets is. “Kies het gedrag, niet alleen de maat.”
Lichte zwaargewicht
Eindelijk is het zover: er kan worden gefietst. Ik ga richting de Sint-Pietersberg, waar het altijd leuk en uitdagend is. Al op het eerste stuk weg krijg ik een goede indruk van de fiets. Hij voelt verrassend licht en wendbaar. Dit ligt deels aan het lichte profiel van de gravelbanden, maar ook de geometrie speelt hierbij een grote rol. En dat bij een gewicht van 9,5 kilogram. Persoonlijk vind ik zo’n gewicht geen probleem bij een gravelfiets. Ik gravel niet om te presteren, maar om te genieten.
Daar hoort ook een beetje hardrijden bij, maar of ik dan nét iets sneller ga door nét iets minder gewicht? Dat boeit me weinig. Als je wedstrijden rijdt, is het iets anders. Op de onverharde stroken, waar wat meer sneeuw is blijven liggen, is het lastig om mijn balans te houden. Naar boven slip ik weg, naar beneden doe ik voorzichtig om niet weg te glijden over aangevroren stukken. Het is een heel avontuur en het oogt prachtig – maar écht testen is er niet echt bij op deze manier. Hoewel het eerste gevoel goed is, is dit niet genoeg.
Mooi met modder
Als de sneeuw eindelijk is gesmolten, ga ik er nog een keer op uit met de Passoni. Tijd voor een langere rit. Het eerste stuk vlieg ik door de stad. Het stuurgedrag is echt lekker. De fiets reageert vrij direct en dat is heerlijk. De eerste stukken door het bos liggen nat en vettig. In Limburg heb je veel klei, daarop kan ik met deze banden niet echt uit de voeten. Eerst kom ik niet boven omdat ik geen grip heb. En als ik even later dwars op het pad wegglijd, weet ik het zeker: ik moet naar een droger gedeelte en naar een minder technisch stuk. Gelukkig heeft Limburg veel brede, ‘echte’ gravelpaden, die zijn meestal prima te doen.
Eenmaal op dat gravel geef ik gas. De fiets loopt als een zonnetje. De balans tussen reactief en comfortabel hebben ze bij Passoni mooi te pakken. Het deels afgeplatte stuur doet prima zijn werk. Ook de gelstukken in de bocht voelen lekker aan. In een minder technische afdaling probeer ik wat vaart te maken. Dat gaat aardig, maar deze banden zijn een beperkende factor. Voor de goede orde, voor ik te negatief klink over de bandjes: wat ik eigenlijk wil zeggen, is dat ze niet erg geschikt zijn voor een nat en glibberig Limburg, of voor grover gravel. Maar op de rechte stukken heb ik juist het gevoel dat deze banden vliegen. Ook als ik over asfalt rijd, voelt dat licht en snel. Prima banden dus – voor het iets lichtere werk.
Na 2,5 uur buitenspelen kom ik thuis. Ik zet de fiets nog even tegen de muur om hem goed te bekijken en wat foto’s te maken voor mijn Instagram. Het is nog altijd een heel mooie fiets, zelfs al zit-ie helemaal onder de modder – of misschien wel beter gezegd, mede dankzij de modder.
Conclusie: héérlijk
Gravelbikes bestrijken een breed spectrum. Zo heb je aan de ene kant de gravelracers die licht, reactief en stijf zijn, met een meer agressieve houding. Aan de andere kant vind je de pure comfort-gravelfietsen. Je zit meestal rechterop en snelheid is van minder belang. In beide gevallen heb je een gravelfiets, toch zijn ze heel verschillend. De Passoni zou ik meer in de buurt van de gravelracer plaatsen, met zijn reactieve karakter. Toch biedt hij ook comfort. Eigenlijk perfect voor iemand zoals ik.
Dat je voor deze fiets een stevige prijs betaalt, verbaast me niets. Titanium is op zich al duur. Als je hem dan ook nog op maat laat maken door ambachtelijke framebouwers, met een speciale paintjob? Dat is niet niks. Voeg daar ook nog de voor Passoni gemaakte afmontage bij, en het prijskaartje van 12.970 euro is verklaarbaar. Maar dan heb je wel een prachtige fiets onder je kont, die ook nog eens héérlijk rijdt.
Specificaties Passoni Cicloprato
Plus: een beauty, met een afwerking die klopt tot in detail
Min: de banden zijn niet zo geschikt voor lastige omstandigheden
Prijs: vanaf € 6.230,- (prijs testfiets € 12.970,-)
Frame/voorvork: titanium/carbon
Gewicht: 9,5 kg (excl. pedalen)
Groep: Campagnolo Ekar
Wielen: Xentis Squad
Banden: Vittoria Terreno Dry 40mm
Zadel en -pen: Selle Italia SLR / eigen titanium
Stuur en -pen: Cinelli
Maten: custom
Meer informatie op de site van Passoni.
