De volgende vraag werd ingestuurd. ‘Ik weet dat ik om in de winter actief te blijven nu al de doelen voor 2025 helder moet hebben. Maar het staat me soms ook wel tegen om continu door te gaan. Hoe kan ik hier het beste mee omgaan?’ Psycholoog Martijn Veltkamp geeft antwoord.
In je vraag lees ik dat het je eigenlijk niet zozeer gaat om hoe je die doelen voor 2025 op orde krijgt, maar je ziet vooral op tegen de winter, waarbij je moeite hebt jezelf te motiveren. Het sporten in de winter geeft je dan waarschijnlijk veel minder voldoening. Deels geef je in je vraag eigenlijk al een mooi antwoord: vaak raad ik mensen die moeite hebben om te blijven trainen in de winter aan om de doelen voor het jaar erna vast duidelijk te hebben, als een motiverend richtpunt. Het probleem is alleen dat dit in jouw geval dus niet werkt. Je geeft aan dat het fietsen je tegenstaat, en dat moet absoluut een waarschuwing zijn!
Het is heel goed om jezelf doelen te stellen, een paar keer in het seizoen een uitdaging aangaan door mee te doen aan een evenement waarvoor je flink moet trainen. Er is een overdaad aan onderzoeken waaruit blijkt dat door doelgericht en aan de hand van trainingsschema’s te werken, je prestaties verbeteren. Toch zit er een veel vergeten addertje onder het gras, vooral bij de meer fanatieke sporters. Die hebben namelijk de neiging om direct nadat het ene doel is afgevinkt meteen door te willen naar het volgende.
Ook in het profwielrennen, met een lange, volle wedstrijdkalender en grote belangen, is dit steeds meer een issue. Coureurs zijn 24/7 met de sport bezig en dat vraagt veel mentale energie. Meer en meer ligt wat we noemen mechanical dehumanization op de loer: we behandelen de sporter en onszelf als een machine, die je door zorgvuldig uitgekiende voedingsschema’s, trainingsschema’s enzovoort optimaal moet afstellen, en die altijd door kan gaan.
Maar we zijn mensen, geen robots, en onze geest kan niet onbeperkt belast worden. Als je aan de slag gaat met doelen in het wielrennen, dan hoort een rustperiode na het doel er ook bij. Misschien moet je dus net iets langer wachten voordat je al naar 2025 vooruitblikt.
Speelplezier
Bij de profs wordt er in hoofdlijnen op twee manieren omgegaan met die toenemende druk. Enerzijds wordt er per renner heel goed gezocht naar een uitgebalanceerd wedstrijdschema, waarbij er zorg voor wordt gedragen dat de renner niet altijd met dezelfde druk hoeft te koersen. Ook worden daarbij randzaken onder de loep genomen die mentale energie vreten; denk bijvoorbeeld aan alle negatieve berichten die renners soms via sociale media over zich heen krijgen. Maar ook zijn er teams aan het experimenteren met renners te adviseren een periode zonder metertjes te rijden. Even niet alles hypergecontroleerd, maar op gevoel en plezier fietsen.
In de context van jouw vraag is dit gemakkelijk te vertalen. Ten eerste, als het je tegenstaat om de doelen voor 2025 al om te zetten in actie, bekijk dan eerst eens goed de, vanuit sportief oogpunt gezien, randzaken. Welke dingen in je leven vragen ook om aandacht? Als je bijvoorbeeld privé veel aan je hoofd hebt, of druk toewerkt naar deadlines op het werk, dan is het niet het beste moment om ook nog eens met je fietsdoelen aan de slag te gaan. Laat dat dan even rusten, of maak ze wat kleiner. Je hebt immers maar één brein, en al die dingen die je wilt in je leven, of het nu op het werk of in de sport is, moeten allemaal door datzelfde brein verwerkt worden.
Daarmee is natuurlijk niet gezegd dat je dan maar niet moet fietsen en de winter maar moet laten voor wat het is. Dat is het tweede punt dat we kunnen leren. Rijden zonder metertjes is immers nog steeds fietsen, alleen iets minder gericht en het vraagt minder van je hoofd. Het plezier in het fietsen komt meer voorop te staan. En dat is precies waardoor jij waarschijnlijk veel makkelijker de winter door gaat komen! Richt je niet primair nu al op een doel als dat je tegenstaat, maar richt je op plezier. Fietsen is spielerei.
En zelfs dat kan wel degelijk effectief zijn. Denk aan Mathieu van der Poel en Wout van Aert die zich in de winter op het veldrijden richten, niet alleen om daar optimaal te presteren, maar ook om in hun hoofd afstand te nemen van het wegrennen. Door met plezier te sporten blijf je in vorm en schep je juist mentale ruimte om je bij de start van het nieuwe jaar weer echt op de doelen van 2025 te kunnen richten. Ik wens je daarom veel speelplezier de komende maanden!
Mentale rust nodig? Vijf signalen
- Stress bij gedachte aan trainen
- Minder diep kunnen gaan
- Fietsen is ‘moeten’ in plaats van ‘willen’
- Weinig motivatie om te trainen
- Oefen! Bijvoorbeeld: zeg ‘focus’ (trigger) en focus bewust (gedrag)
