Welke zintuigen zet jij in als je op de fiets zit? Inspiratie van de dove danser uit de openingsceremonie van de Olympische Spelen van Parijs. Maarten Tjallingii geeft tekst en uitleg.
Dit keer geen vraag om te beantwoorden, maar wil ik een inzicht, een perspectief met jullie delen. Een ervaring die me verraste tijdens het kijken naar de openingsceremonie van de Olympische Spelen van Parijs. Deze ervaring wil ik koppelen aan fietsen. Waarom? Omdat ik verrast werd door mijn eigen emoties en een verwarring ervaarde terwijl ik naar de ceremonie keek.
Heel specifiek keek ik naar een danser die een solo deed, voelde ik mijn lichaam reageren op de beelden, de muziek bracht een melancholisch gevoel naar boven en ik dacht: er is hier iets anders aan de hand dan ik zie. Ik was verward door wat ik zag. Een man danste op de muziek, maar het leek alsof hij eerst even moest afstemmen voordat hij volledig in het ritme kwam. Ik vroeg me af wat ik precies zag en waarom het me raakte.
Toen realiseerde ik me dat de man gebaren maakte die op gebarentaal leken. Voordat de commentatoren ook maar iets van een opheldering gaven, voelde ik aan mijn lijf dat dit speciaal was. Ergens in mijn perceptie van wat ik zag klopte iets niet in mijn interne beeld. Verward sloeg ik de man gade. Ik had meer informatie nodig om te kunnen snappen wat ik nou zag. Er was iets bijzonders aan deze man. Het verlossende woord kwam even later toen de doventolk in beeld kwam en de commentator mij vertelde dat ik naar een dove danser aan het kijken was. Mijn brein had even tijd nodig om te bevatten wat er nodig is voor iemand die de muziek niet hoort en toch zo’n prachtige performance kan neerzetten.
Representatie
We hebben allemaal receptoren over ons hele lichaam die informatie uit de buitenwereld opvangen zodat we die kunnen weergeven in onze interne wereld; de representatie. Onze vijf zintuigen – ogen, oren, neus, mond en huid – helpen ons de buitenwereld te ervaren en interne beelden, gevoelens, gedachten en geluiden te creëren. In neurolinguïstisch programmeren noemen we dit representatiesystemen. Hoewel we alle vier deze systemen bezitten, hebben we meestal een voorkeur voor één of twee ervan.
Door te kijken naar de dansende man en het gevoel dat er iets anders aan hem was, werd ik me bewust van een discrepantie in mijn eigen representatiesystemen. Mijn gedachte was: hoe kan een dove danser het ritme voelen? Door andere receptoren in te zetten dus. Hoewel hij de muziek niet kan horen, kan hij de trillingen voelen als hij ontvankelijk genoeg is en schakelt hij tussen horen en voelen. Vaak schakelen we niet gemakkelijk over naar het voelen, omdat we tegenwoordig veel in ons hoofd zitten.
Wat betekent dit voor je als je gaat fietsen? Stel je voor dat je een berg opfietst en je hebt precies uitgerekend hoe snel je moet rijden om met jouw conditieniveau boven te komen. Puur alles redenerend kun je op data boven komen. Je hebt een gevoel bij dit ritme, een beeld van jezelf als je naar boven fietst, en misschien zeg je iets tegen jezelf terwijl je berekent hoe lang de klim nog duurt.
Als alle representatiesystemen dezelfde informatie geven, fiets je lekker. Maar wat als er iets misgaat? Een aanlopende schijfrem, een verkeerde afstandsbepaling, een storend mantra of beginnende kramp? Dan klopt de informatie in je hersenen niet meer met het gevoel dat je wilt hebben. Het bewust schakelen, je aandacht dan richten op de informatie die je weer in de juiste modus brengt om de berg op te komen, zal je helpen om toch jouw top te kunnen bereiken.
Prestatie beïnvloeden
De dove danser hoort de muziek niet, maar voelt deze op zijn huid. Hij schakelt noodgedwongen van representatiesysteem om zijn bewegingen op de muziek af te stemmen. Zo kun je tijdens het fietsen je prestatie beïnvloeden door de informatie die je lichaam binnenkomt te filteren en het representatiesysteem in te zetten dat je op dat moment het meest dient.
Bijvoorbeeld door bij beginnende kramp je bewust te richten op wat je kunt bedenken om de kramp op te lossen (bijvoorbeeld meer drinken), of je bewust worden van je trapbewegingen en deze aan te passen of gewoon even te stoppen voor een moment van rust.
In mijn coaching gebruik ik dit schakelen van zintuigen om de (on)bewuste signalen van mijn cliënten op te vangen. Mijn lichaam zit vol receptoren die informatie naar mijn brein sturen, vaak zonder dat ik me daar direct bewust van ben. En het vertelt mij meestal meer over mijn cliënt dan mijn brein kan beredeneren. Het zien van deze dove danser maakte me weer bewust van deze vaardigheid!
Gebruik deze inzichten om je eigen fietservaringen te verrijken en je prestaties te verbeteren door bewust te zijn van je representatiesystemen en hoe je die kunt inzetten. Fiets met al je zintuigen en haal het beste uit jezelf!